معاون برنامه‌ریزی و امور اقتصادی این سازمان شامگاه چهارشنبه در چهل و ششمین نشست شورای گفت‌وگوی دولت و بخش خصوصی استان که در اتاق بازرگانی اهواز برگزار شد، با اشاره به اینکه طرح توسعه نخیلات در آذرماه سال گذشته به تایید این شورا رسیده است، گفت: بر اساس این طرح، جهاد کشاورزی خوزستان قصد دارد سالانه ۲ هزار و ۵۰۰ هکتار از به مجموع کشت خرمای استان بیفزاید.

جواد سلطانی کاظمی ادامه داد: این طرح به چهار هزار میلیارد ریال اعتبار نیاز دارد اما عملا اعتبار درنظر گرفته شده برای آن ۳۰ میلیارد ریال بوده که تخصیص این مقدار از منابع مربوط به اجرای این طرح با مشکلاتی همراه است.

وی با اشاره به اینکه در شرایط موجود پیشنهاد می‌شود تا بخش خصوصی در این زمینه پیش قدم شود و در تامین منابع مورد نیاز آن در قالب سرمایه گذاری همکاری کند، گفت: این طرح برای توسعه نخیلات تهیه شده و در صورت تمایل با اجرایی شدن آن با فعالان اقتصادی جهت ایجاد زیرساخت‌های مورد نیاز، همکاری خواهیم کرد.

جهادکشاورزی متولی ایجاد زیرساخت توسعه نخیلات است

معاون امور اقتصادی استانداری خوزستان با بیان اینکه یکی از نقاط ضعف برداشت خرما از نخلستان‌های استان برداشت سنتی این محصول است، گفت: از وزارت جهادکشاورزی توقع داریم تا در ایجاد زیربنا و زیرساخت‌های مربوط به توسعه این بخش اقدام کند.

سید نوراله حسن زاده تصریح کرد: لازم است همانطور که این وزارتخانه برای محصولات گندم و ذرت برنامه‌های محوری تعریف کرده، برای خرما نیز چنین اقدامی را در دستور کار خود قرار دهد.

وی همچنین آموزش به کشاورزان و نخلداران در مراحل کاشت، داشت و برداشت از سوی وزارت جهادکشاورزی را ضروری عنوان کرد و گفت: برای توسعه و رونق این بخش کشاورزی نیز باید آموزش‌های کاربردی به کشاورزان همواره مورد توجه قرار بگیرد.

خرما منشاء ایجاد اشتغال در مناطق محروم و مرزی

رئیس پژوهشکده خرما و میوه‌های گرمسیری خوزستان همچنین در بخش دیگری از این نشست به طرح چشم انداز ۲۰ ساله تدوین شده تحت عنوان شرح خدمات طرح تحول خرمای استان اشاره کرد و گفت: سازمان جهاد کشاورزی استان متولی اصلی نخیلات در استان است.

احمد مستعان با اشاره به اینکه نخل نماد اصلی استان خوزستان محسوب می‌شود، افزود: حدود ۴۰ هزار هکتار نخیلات در استان خوزستان وجود دارد اما این درحالی است که آمار تولید در سال‌های مختلف دچار تغییراتی بوده است.

وی ادامه داد: بطور متوسط تولید خرما استان در هر سال ۱۵۰ هزار تن است که این میزان باعث شده تا خوزستان به یکی از قطب‌های صادراتی این محصول تبدیل شود.

به گفته رئیس پژوهشکده خرما و میوه‌های گرمسیری خوزستان، ارزش تقریبی هر کیلوگرم خرمای صادراتی استان یک دلار است.

مستعان ادامه داد: بر همین اساس استان خوزستان و به ویژه مناطق محروم باید دارای برنامه‌ای مشخص برای انجام تولید این محصول باشند تا به واسطه بهره‌برداری‌هایی که صورت می‌گیرد، فرصت‌های شغلی مناسب نیز ایجاد شود.

وی یادآور شد: علاوه بر این با توجه به وجود بازارهای صادراتی خرمای تولیدی خوزستان، لازم است تا توجه ویژه‌ای به حوزه بسته‌بندی این محصول صورت بگیرد.

چالش‌های پیش‌روی تولید خرما در خوزستان

رئیس پژوهشکده خرما و میوه‌های گرمسیری خوزستان با اشاره به اینکه در حوزه خرما، استان با چالش‌های متعددی رو به رو است که بخشی از آنها با دیگر استان‌ها نیز مشترک است، افزود: از جمله این چالش‌ها تغییر اقلیم، کم آبی، خشکسالی، شوری آب و خاک، ریزگردها، پدیده های نوظهور و اختلالات نهال های کشتی بافتی و عارضه خشکیدگی برگ  است.

مستعان تصریح کرد: یکی از موارد مهم دیگری که باید به آن توجه شود بحث چالش‌هایی است که جنگ تحمیلی برای نخلستان‌های استان به وجود آورد.

وی با بیان اینکه بعد از جنگ به دلیل نبود حمایت‌های کافی از این بخش، خیلی از نخلستان‌ها متروکه شدند، گفت: به همین دلیل بخشی از نخلستان‌ها محل تجمع آفات و بیمارها شده اند و در نهایت ضعف نخیلات شدت گرفته و اثرات آن هم‌اکنون قابل مشاهده است.

مستعان یادآور شد: عبور از این چالش‌ها نیاز به عظم ملی دارد که در این بین سازمان جهادکشاورزی خوزستان طرح جامع پنج ساله‌ای را تدوین و ارائه کرده که نیاز به تامین منابع مالی دارد.

آینده تاریک نخیلات خوزستان در صورت تامین نشدن منابع مالی طرح چشم انداز ۲۰ ساله

رئیس پژوهشکده خرما و میوه‌های گرمسیری خوزستان اضافه کرد: این درحالی است که طرح این پژوهشکده در بخش خرمای استان به ۲۱ هزار میلیارد ریال اعتبار نیاز دارد و این میزان اعتبار را باید حداقل منابع مورد نیاز برای بقای نخیلات استان اعلام کرد.

رئیس پژوهشکده خرما و میوه‌های گرمسیری خوزستان با تاکید بر اینکه اگر رسیدگی‌های لازم صورت نگیرد، متاسفانه آینده روشنی برای آن نمی‌توان متصور شد، افزود: نخیلات پایه اصلی و رکن اساسی توسعه پایدار در مناطق مرزی خوزستان به‌ویژه شهرستان‌های آبادان، خرمشهر و شادگان هستند.

مستعان یادآور شد: اگر تولید خرما در آبادان و خرمشهر از چرخه اقتصادی خارج شود، مطمئنا این مناطق دچار بحران‌های اجتماعی خواهند شد.

وی با بیان اینکه نخیلات جایگاه ویژه‌ای در زمینه‌های اقتصادی، امنیتی، سیاسی و حتی جذب توریست دارند، افزود: نخل را می‌توان یکی از پایه های تمدن‌ساز دانست که به همین دلیل نیاز است تا با حفظ شرایط موجود در جهت توسعه زیرساخت‌های آن گام برداریم.

رئیس پژوهشکده خرما و میوه‌های گرمسیری استان با اشاره به وجود ظرفیت‌های بسیار مناسب اقتصادی در بخش خرما، گفت: این ظرفیت‌ها باید تبدیل به ثروت شود که هسته اولیه آن نخلستان‌ها هستند.

مستعان یادآور شد: در حال حاضر بخشی از نخلستان‌ها بهره‌وری پایینی دارند که باید با انجام برخی اقدامات اصلاحی، این باغ‌ها به چرخه تولید بازگردانده شوند.

ضرورت تجدید نظر سازمان توسعه تجارت در وضع عوارض صادرات خرما

دبیر شورای گفت‌وگوی دولت و بخش خصوصی خوزستان همچنین با بیان اینکه صادرات خرما یکی از ظرفیت‌های اقتصادی استان بحساب می‌آید، گفت: اخیرا سازمان توسعه تجارت بخشنامه‌ای را صادر کرده تا صادرات این محصول از نیمه دوم فروردین سال ۱۳۹۹ تا پایان اردیبهشت ماه سال آینده مشمول عوارض گمرکی شود.

شهلا عموری افزود: این بخشنامه سازمان توسعه تجارت برای فعالان اقتصادی و تجار نگرانی‌هایی را به وجود آورده که بر همین اساس خواستار تجدید نظر در خصوص وضع عوارض صادرات خرما هستیم.

وی یادآور شد: حداقل انتظاری که وجود دارد این است که صادرات خرمای استعمرات که مصرف آن کاملا صنعتی است از عوارض گمرکی مستثنا شود.

بر اساس این گزارش، رییس سازمان توسعه تجارت ایران اوایل بهمن ماه امسال در نامه ای به انجمن ملی خرما و سایر نهادهای بخش خصوصی نوشت: صادرات خرما از تاریخ ۱۵ فروردین تا ۳۱ اردیبهشت سال ۹۹ مشمول عوارض صادراتی است و نرخ عوارض آن نیز در آینده نزدیک اعلام خواهد شد.

بر اساس آمار اعلام شده ۵۰ درصد از سهم صادرات این محصول در کشور متعلق به خرمای خوزستان است که به کشورهای مختلف از جمله امارات، قزاقستان، روسیه، استرالیا، ترکیه، تاجیکستان، چک، لهستان، سنگاپور، رومانی و کانادا صادر می‌شود.

صادرات خرما در سال حدود ۴۰۰ میلیون دلار برای کشور ارزآوری دارد.