معاون محیط زیست انسانی سازمان محیط زیست کشور با بیان این‌که دولت امروز به دنبال پایداری در عملیات و فعالیت‌ها برای رفع ریشه‌ای مشکلات است، با اشاره به پدیده ریزگردها گفت: یکی از دلایل تأکید بسیار سازمان محیط‌زیست بر برگزاری این کنفرانس‌ها و مراودت بین‌المللی، رسیدن به این معنا و مفهوم است که بر پایه‌های علمی، استراتژی‌هایی شکل بگیرد که جامعه آن را بپذیرد و دنبال کند.

دکتر سعید متصدی در مراسم افتتاحیه اولین کنفرانس بین‌المللی گردوغبار که امروز، 12 اسفندماه در آمفی‌تئاتر شهید مطهری دانشکده علوم دانشگاه شهید چمران اهواز برگزار شد، با قدردانی از اهتمام این دانشگاه و دبیران علمی و اجرایی این کنفرانس، مسئولان و متولیان امر در وزارت کشور، سازمان مدیریت بحران و ستاد ملی مقابله با گردوغبار در برگزاری این رویداد علمی، اظهار کرد: موضوع آلودگی هوا و گردوغبار دو مسئله درهم‌تنیده هستند که می‌توانند یکدیگر را تحت تأثیر قرار دهند و موجب شوند که یک حالت سینرژی در سیستم پیدا کنیم.


باید به دنبال کاهش میزان "منابع" گردوغبار باشیم/همه علت‌ها در مدیریت آب، خاک و گیاه خلاصه می‌شود

وی خاطرنشان کرد: به طور مسلم یکی از راهکارهای عمده و اساسی که باید به دنبال آن باشیم، کاهش از منبع است؛ امروز وقتی از پدیده گردوغبار، پدیده‌ای که اثرات آن را به طور واضح می‌بینیم اما هیچ‌گاه کاهش این اثرات راه حل رفع این معضل نیست، صحبت می‌کنیم باید به دنبال کاهش میزان منابع گردوغبار و راه‌حل‌های کوتاه‌مدت یا بلندمدت باشیم.

معاون محیط زیست انسانی سازمان محیط زیست کشور با بیان این‌که تا هنگامی که منابع ریزگردها کاهش نیابد، اثرات آن در جامعه را شاهد نخواهیم بود، تصریح کرد: علت‌ها را می‌توان در سه حوزه فعالیت مدیریت آب، مدیریت خاک و مدیریت گیاه، خلاصه کرد.

متصدی افزود: هیچ فعالیتی به اندازه مدیریت منابع آب، خاک و گیاه نمی‌تواند در کاهش میزان اثرات گردوغبار تأثیرگذار باشد. بنابراین اگر بتوانیم در این سه جنبه فعالیت، تکنولوژی‌های مطرح در دنیا را برای مقابله با این نقایص در سیستم‌های خود به کار بگیریم، بخش اعظم این معضل رفع خواهد شد.

وجود اشکال در تمام موارد مربوط به آب کشور

وی با بیان این‌که امروزه از منابع آب به طور مناسب استفاده نمی‌کنیم، اظهار کرد: درست است که ایران یک کشور خشک است و در دوران خشکسالی قرار دارد اما استصحال آب در کشور ما دچار خدشه است؛ امروز ما در مصرف، تولید و تمام موارد مربوط به آب دچار اشکال هستیم.

معاون محیط زیست انسانی سازمان محیط زیست کشور با اشاره به این‌که امروز در کشور سدهایی احداث می‌شود که در آن نقاط، بیشترین میزان تبخیر وجود دارد، گفت: در مورد سرزمین خود به طور هوشمندانه عمل نمی‌کنیم. سرزمین در کشور ما به عنوان یک دارایی بدون ارزش مورد استفاده قرار می‌گیرد در حالی که بالاترین ارزش‌ها در سرزمین نهفته است و برای حفظ همین سرزمین جان‌های بسیاری داده‌ایم.

متصدی ادامه داد: با این حال برای حفظ، باروری و پویایی این سرزمین کاری انجام نمی‌دهیم، آن را تخریب می‌کنیم، آن را از بین می‌بریم و فعالیت‌هایی را بر حفظ و نگهداشت سرزمین خود ارجح می‌دانیم؛ امروز مناطقی در کشور وجود دارد که تجربه بسیار شکست خورده ما است. از یک دیدگاه فعالیت اقتصادی انجام دادیم اما از جهت زیست محیطی منابع سرزمین خود را از بین بردیم که نمونه آن هورالعظیم است.

وی با بیان اینکه تالاب هورالعظیم در گذشته نه چندان دور خشک شده است، تصریح کرد: پویایی این تالاب را از بینبردیم و آن را خشک کردیم اما به این نکته دقت نکردیم که وقتی یک تالاب را خشک می کنیم صرفا گیاهان و جانداران آن را از بین نمی بریم بلکه در حال نابود کردن زندگی خود هستیم و امروز بروز پدیده گردو غبار نتیجه یکی از همین تصمیمات است.

ریزگردها؛ نتیجه تصمیمات اقتصادی بدون توجه به ملاحظات زیست‌محیطی

معاون محیط زیست انسانی سازمان محیط زیست کشور افزود: ما برای آنکه نفت استصحال کنیم هورالعظیم را خشک کرده ایم و برای توسعه شهرها خود اراضی کشاورزی را تخریب و به ساختمان‌های مسکونی تبدیل کرده ایم. ما همه فعالیت‌های اقتصادی را به فعالیت‌های زیست محیطی ترجیح دادیم و هیچ‌گاه جنبه زیست محیطی را در نظر نگرفتیم.


متصدی تصریح کرد: اگر ملاحظات زیست محیطی را در گوشه ای از این فعالیت‌ها لحاظ می‌کردیم امروز درگیر پدیده‌ای به نام ریزگردها نبودیم. 180 هزار هکتار از اراضی برای احداث چاه‌های نفت خشک کردیم و جامعه محلی و جمعیت‌ها را در تصمیم‌گیری دخالت ندادیم.

لزوم دخالت‌دادن مردم و جوامع محلی در تصمیم‌گیری‌ها

وی ادامه داد: تصمیمات ما به تصمیماتی در حد یک گروه محدود شده است و این خطراتی را در آینده به دنبال خواهد داشت. زیرا باید تصمیمات با نظر همه مردم اتخاذ شود و سپس با کمک مردم و جوامع محلی همراه آن‌ها به دنبال راهکار برای حل مشکلات باشیم.

معاون محیط زیست انسانی سازمان محیط زیست کشور تصریح کرد: امروز همه اندیشمندان، علما و پژوهشگران در این مکان جمع شده‌اند تا بگوییم که علم دنیا در اختیار دانشگاه است و دانشگاه باید نقش و پایه اساسی فعالیت‌ها باشد.

متصدی اظهار کرد: یکی از دلایل سازمان محیط زیست و تأکید بسیار آن بر برگزاری این کنفرانس‌ها و مراودات بین‌المللی، رسیدن به این معنا است که بر پایه علمی، استراتژیک‌هایی بینان‌گذاری شود که جامعه آن را بپذیرد و دنبال کند و این هدف سازمان محیط زیست و دولت تدبیر و امید است.

به دنبال پایداری در عملیات برای رفع ریشه‌ای مشکلات هستیم

وی با بیان این‌که امروز سازمان محیط زیست مسئله گردوغبار در کشور را بر پایه علمی پیگیری می‌کند، تصریح کرد: اکنون به دنبال آن نیستیم که اقداماتی مقطعی انجام دهیم که تنها یکی دو روز در رسانه‌ها مطرح شود بلکه به دنبال پایداری در عملیات و فعالیت‌ها هستیم تا بتوان مسائل را به صورت ریشه‌ای حل کرد.

معاون محیط زیست انسانی سازمان محیط زیست کشور با اشاره به اقدامات انجام شده و آغاز عملیات مالچ پاشی، نهال کاری، کنترل کانون‌های داخلی و تثبیت خاک‌ها یادآور شد؛ سال گذشته با هماهنگی وزارت نفت و رهاسازی آب به تالاب هورالعظیم بخشی از آن احیاء شد و جالب است که امسال در نقشه‌هایی که مورد بررسی قرار گرفت میزان گردوغبار از آن بخش‌ها کم بوده است.

متصدی خاطرنشان کرد: علاوه بر ان دولت مصمم است و این موضوع را برای خود یک تعهد می‌داند که معضل گردوغبار در خوزستان را در کوتاه‌ترین مدت ممکن حل کند. بر این اساس اسفندماه سال گذشته یک مصوبه بسیار عالی به پیشنهاد سازمان محیط زیست و وزارت کشور تدوین شد که بخش‌های مختلفی در آن لحاظ شده است و حتی کنترل آلودگی و نفوذ ریزگردها به منازل، احیای تالاب‌ها، ایجاد شبکه‌های پایش و ارائه تسهیلات به شهروندان برای جلوگیری از نفوذ ریزگردها به خانه‌های آن‌ها از مفاد آن بوده است.

وی افزود: همچنین امسال اولین بودجه‌هایی که دولت در موضوع تملک دارایی ارائه کرد: بودجه‌های مربوط به مصوبه اسفند 93 بود که دکتر نجار نیز در این خصوص تلاش بسیاری انجام داد که جای تقدیر دارد. همچنین همه دستگاه‌ها، وزارت نفت و نیرو نیز در این خصوص فعالیت‌های بسیاری را آغاز کرده‌اند.

امیدواریم مجبور به تعطیلی نیروگاه‌ها نشویم و خودشان گازسوز شوند

معاون محیط زیست انسانی سازمان محیط زیست کشور با بیان این‌که هفته گذشته با همکاری وزارت نفت و نیرو، نیروگاه رامین اهواز گازسوز شد، خاطرنشان کرد: این اطمینان را نیز می‌دهیم که اگر این نیروگاه بخواهد دوباره از سوخت مازوت استفاده کند، آن را تعطیل می کنیم. تاکنون سوخت مازوت پنچ نیروگاه در کشور حذف و این نیروگاه ها گازسوز شده‌اند و امیدواریم امسال نیز با تمهیدات وزارت نفت و نیرو مجبور نشویم که نیروگاهی را تعطیل کنیم و خودشان گازسوز شوند.

متصدی همچنین در خصوص همکاری‌های بین‌المللی برای مقابله با ریزگردها، اظهار داشت: در این زمینه بزرگترین تولیدکننده گردوغبار در منطقه کشور عراق است اما متأسفانه دچار جنگ‌های داخلی است. البته توافق‌نامه بسیار خوبی در ابتدای کار دولت یازدهم در سال 92 با عراق برای کنترل گردوغبار و احیای تالاب‌های موجود و مشترک میان ایران و عراق (که یکی از آن‌ها تالاب هورالعظیم است) منعقد شد.

نقش برجسته ایران در تدوین سند بین‌المللی مقابله با ریزگردها

وی افزود: همچنین تلاش‌های بسیاری در سازمان ملل انجام شده و درحال پیگیری است، به طوری‌که در جلسه هفتادم این سازمان قطعنامه‌ای تدوین شد که بر اساس آن امروز نماینده UNEP در این کنفرانس حضور دارد که مسئولیت تدوین گزارش ارزیابی جهانی گردوغبار را بر عهده دارد. این گزارش یک سند جهانی است که ایران نقش بسیاری را در تدوین آن ایفا خواهد کرد و یک سند بین‌المللی برای مقابله با پدیده ریزگردها خواهد بود.

معاون محیط زیست انسانی سازمان محیط زیست کشور با بیان این‌که ما موضوع گردوغبار را امروز از سطح کشور و منطقه ای و جهانی کشانده‌ایم، تأکبد کرد: این حق ایران است که اگر از یک کشور دیگر تأثیر می‌پذیرد جامعه جهانی در مورد اثرات و تبعات آن همکاری کند. خوشبختانه با اجرای برجام و برداشته شدن تحریم‌ها از دیروز نمایشگاه بین‌المللی محیط‌زیست نیز آغاز به کار کرده است که این نمایشگاه مظهری از ارائه تکنولوژی‌های بین‌المللی و داخلی برای کاهش آلاینده‌های محیط زیست است که گردوغبار یکی از آن‌ها خواهد بود.

 امروز هیچ‌ صنعت و تولیدکننده‌ای بهانه‌ای برای آلودگی ندارد

متصدی خاطرنشان کرد: امروز هیج صنعت و تولیدکننده‌ای بهانه‌ای برای ایجاد آلودگی‌ها ندارد زیرا هم تکنولوژی‌های روز در اختیار و در دسترس قرار دارد و هم نقش ایران در مراودات و همکاری‌های بین‌المللی نه تنها برای دانشگاه‌ها بلکه برای تولیدکنندگان و صنعتگران بستر مناسبی را فراهم کرده است؛ بنابراین باید از این بستر و فرصت استفاده کرد.

وی با بیان این‌که باید یاد بگیریم که تبادل تجربه داشته باشیم گفت: باید این را یاد بگیریم که کنار یکدیگر بتوانیم یک فعالیت را دنبال کنیم امیدوارم بتوانیم از نتایج این کنفرانس برای سربلندی کشور و اعتلای کیفیت زندگی شهروندان استفاده کرد.