موهای جوگندمی‌اش به مرور کاملا سفید شده است. کودکی را که تا دیروز به مدرسه می‌برد اکنون دیگر بزرگ شده و خرج دانشگاه و هزینه‌های دیگرش را هنوز او می‌پردازد. سن ازدواج به هر دلیلی بالا رفته و دختر یکی یکدانه‌اش بیش از 30 سال دارد و در کنار آن‌ها زندگی می‌کند. همسرش مدتی است در اثر آلودگی هوا به بیماری ریوی دچار شده و مسیر خانه تا بیمارستان را هر روز می‌پیماید. خودش «بازنشسته» است؛ باز نشسته است در پارکی نزدیکی خانه و نفس‌هایش را بدون لذت می‌کُشد.

به گزارش ابتکار، زندگی بازنشستگان در ایران غمگین‌تر از چیزی است که می‌شنوید یا می‌بینید. خط فقر برای یک خانواده 4 نفره بیش از سه میلیون تومان است و حقوق بازنشستگان در کشور روی یک میلیون تومان نوسان می‌کند. اعدادی که هیچ نزدیکی به یکدیگر ندارند. در اتوبوس یا مترو صندلی خود را برای نشستن در اختیار آن‌ها می‌گذارید اما این بازنشستگان یک عمر است در جای خود نشسته‌اند و در کور رنگی اقتصاد کشور، رنگ پیشرفت را ندیده‌اند.

حقوق شما چقدر می شود؟

دولت‌های جهانی برای بازنشستگان احترام زیادی قائل هستند. ایران مستثنی نیست اما میزان واقعی و کافی که پاسخگوی نیاز بازنشستگان شود، چقدر است؟ آیا افزایش‌های قطره‌ای می‌تواند توجه بازنشستگان را جلب کند؟ آیا زندگی ایده‌آل یک انسان در سن پیری با این میزان افزایش برآورده می‌شود؟ سن امید به زندگی در ایران در حال افزایش است و این روند همچنان ادامه دارد؛ با توجه به این موضوع بر شمار بازنشستگان و سالمندان روز به روز افزوده می‌شود. براساس آخرین آمار ارائه شده توسط دولت در ایران یک میلیون و 260 هزار بازنشسته کشوری و 500 هزار بازنشسته لشکری وجود دارد. این افراد یا پس از دوران بازنشستگی توانایی ایجاد یک کسب و کار جدید را داشته‌ یا از کارافتاده و در گوشه از منزل نشسته اند. اگر یک بازنشسته در زمان اشتغال، حداقل حقوق را دریافت و در سال 94 تمام آن را ذخیره می کرد، می توانست 9 میلیون تومان پس انداز کند، یعنی روزانه کمتر از 25 هزار تومان! آیا این مبلغ خرج یک خانواده را می دهد؟

به گزارش مهر، در بهمن ماه سال گذشته محمد باقر نوبخت، سخنگوی دولت از افزایش 20 درصد حقوق بازنشستگان در سال 95 خبر داد. به گفته نوبخت: «در راستای عدالت خواهی در پرداخت های داخلی در سال آینده حقوق بازنشستگان که زیر یک میلیون و نیم حقوق می‌گیرند، ۲۰ درصد و بازنشستگانی که بالای یک میلیون و نیم حقوق می گیرند ۱۲ درصد افزایش می‌یابد.»

براساس آمار ارائه شده، حقوق بیش از یک میلیون از بازنشستگان کشوری بین 750 هزار تومان تا یک و نیم میلیون تومان است. همچنین قرار بر این بود که، برای کاهش فاصله و نابرابری و در راستای عدالت مزدی، تمامی بازنشستگانی که از دولت به عنوان پاداش بازنشستگی مطالباتی دارند بالغ بر ۴ هزار و ۵۰۰ میلیارد تومان اعتبار در بودجه اختصاص داده شود و تمام کسانی که پاداش بازنشستگی طلب دارند را دولت پرداخت خواهد کرد.

نهایت در روزهای گذشته تکلیف حقوق بازنشستگان روشن شد. افزایش پله‌ای 12 تا 20 درصد برای بازنشستگان. با دقیق شدن در جزئیات افزایش پلکانی می‌توان گفت در طرح مورد نظر برای افرادی که 750 هزار تومان حقوق دریافت می‌کردند، افزایش 20 درصدی لحاظ می‌شود. به عبارتی این افراد در سال 95 حقوقی معادل 900 هزار تومان دریافت خواهند کرد. همچنین برای بازنشسته‌ای که 800 هزار تومان دریافت می‌کند 19.5 درصد و برای بازنشسته‌ای که 900 هزار تومان دریافت می‌کند 18.5 درصد افزایش حقوق صورت خواهد گرفت که به ترتیتب معادل 956 هزار تومان و یک میلیون و شصت و شش هزار و پانصد تومان خواهد بود. این نسبت همین‌طور ادامه پیدا می‌کند تا به کسانی که 1.5 میلیون تومان حقوق دارند می‌رسد. برای این گروه و بالاتر افزایش‌ها 12 درصدی است.

حدود 3 میلیون مستمری بگیر بدون حضور حتی یک نماینده!

تامین اجتماعی به عنوان ارگان تاثیر گذار در امر مستمری در کشور، دو میلیون و 900 هزار نفر ارتحت پوشش دارد. براساس آمار 50 درصد از این افراد حداقل حقوق این سازمان را دریافت می‌کنند. نوربخش، گفته بود: برای حداقل بگیران و سایر سطوح که 30 روز پرداخت حق بیمه دارند، افزایش 14 درصد تصویب شد. علاوه بر حداقل مستمری همواره مزایایی شامل حق خواروبار، مسکن، عائله‌مندی و حق سنوات منظور می‌شود که سرجمع دریافتی یک مستمری‌بگیر را به بیش از 900 هزار تومان می‌رساند. این افزایش حقوق در حالی انجام شده است که بازنشستگان و مستمری بگیران که بالغ بر 60 درصد کل بازنشستگان را تشکیل می دهند در جلسه تصویب افزایش حقوق هیچ نماینده ای نداشتند. این در حالی است که تعداد بازنشستگان تامین اجتماعی 2 میلیون و 900 هزار نفر بوده که در مجموع 7 میلیون نفر را در بر می‌گیرد.

نرخ تورم در ایران به طرق مختلفی محاسبه و اعلام می‌شود اما آنچه به وضوح روشن است قدرت خرید مردم در بازار بوده و اعداد تنها بخش کوچکی از زندگی روزمره را به نمایش می‌گذارند. خانواده‌های بازنشسته متشکل از 4 نفر و یا بیشتر هستند؛ مخارجی که مربوط به تحصیلات فرزندان می‌شود، از دوران ابتدایی تا آخرین مدرک دانشجویی به عهده والدین است. والدینی که خود در سنین بالا بوده و درگیر مخارج مربوط به درمان و هزار و یک نوع درد خود هستند. هرینه‌‎های سرسام‌آور بیمارستانی در کنار این موارد ماجرارا سهمگین‌تر می‌کند.

اگر شغل آزاد داشته باشی زنده می مانی

آقا رضا، با موهای بلند و سفید و پیشانی بلندی که داشت در پارکی در خیابان ستارخان نشسته بود. با او از افزایش حقوق بازنشستگان گفتم. با خنده می‌گوید: «چه افزایشی؟ بازنشسته که شدی باید حساب و کتاب کنید و ببینید وضعیت جسمانیت چطور است، اگر توان ایجاد یک شغل آزاد را دارید، بسم الله، زنده می مانی وگرنه در این شهر با 100 درصد افزایش حقوق هم، بازنشسته‌ها دستشان به جایی بند نیست.» تمام حرفش همین بود. حتی سوالهای بعدی را نیز جواب نداد.

مشکلات جسمانی در دوره بازنشستگی با توجه به افزایش سن امید به زندگی و بالا رفتن سن، افزایش می‌باید و این تنها خود شخص نیست که در معرض چنین خطری قرار دارد. همسر و فرزندانی وجود دارد که درد‌های آن‌ها درد والدینشان است.

«ابتکار» در گزارشی در مهرماه سال گذشته آورده بود: «علی.پ»، بازنشسته یکی از ادارات دولتی است. حقوق بازنشستگی اش، کفاف زندگی را نمی‌دهد. دغدغه اصلی اش، دو فرزندش است. وی می‌گوید: حقوق اندک بازنشستگی شاید برای من و همسر کافی باشد ولی فرزندانم در آینده چه بر سرشان خواهد آمد. وی ادمه می‌دهد: زندگی دشوار شده است. نه تنها برای ما بلکه برای جوانان نیز این گونه است. چرا باید فارغ‌التحصیل کارشناسی ارشد کشور با حقوق 900 هزار تومان زندگی کند؟ با این مقدار نه خانه می‌شود تهیه کرد و نه زندگی معمولی داشت. وی با بیان اینکه دولت به ازدواج تشویق می‌کند و از طرفی شرایط را آماده نمی‌کند، می‌گوید: تنها راه حل خروج از این باتلاق سالمندان و جوانان کشور حل مشکلات اقتصادی آنان است. هرچند مواردی مانند حق اولاد و حق عائله‌مندی بر میزان حقوق بازنشستگان می‌افزاید اما این مقدار آنقدر ناچیز است که به چشم آن ها نیز نخواهد آمد.

واژه های «بازنشسته»، «سالمند» و «از کار افتاده» در هم ادغام شده‌اند اما زمانی که حرف از بازنشسته می‌شود افزایش حقوق ها قطره ای است و زمانی که واژه سالمند به تنهایی شنیده می شود، دل ها را به رحم خواهد اورد. در نظر گرفتن این واژه ها در کنار هم و در انبوهی از احترام در صورتی مورد پذیرش این افراد قرار خواهد گرفت که چیزی را در سفره خود ببینند که کورسویی از بهبود کیفیت زندگی را به آن‌ها نشان دهد.