تاریخ انتشار: ۲۰ تير ۱۳۹۵ - ۱۵:۳۳
کد خبر: ۱۲۶۶۸۰
نسخه چاپی ارسال به دوستان ذخیره
راهکار"نفت ما" برای مقابله با تکرار حوادث صنعتی:
لزوم گنجاندن طرح تقویت کاهش خطرپذیری صنعتی در سند برنامه ششم توسعه
باید طرح تقویت کاهش خطرپذیری صنعتی در سند برنامه ششم توسعه کشور گنجانده شود. برای مقابله با حوادث صنعتی و مدیریت و کاهش خطر پذیری حوادث صنعتی در چند زمینه، از جمله افزایش و اصلاح پاسخ و آمادگی در برابر بلایا و حوادث، بهینه سازی اصول ساخت و ساز صنعتی، تدابیر پیشگیری از بروز حوادث، بهبود ایمنی در مناطق مسکونی پیرموان واحدهای صنعتی، و در اقدام اساسی دیگری، اختصاص بودجه ملی سالانه به مدیریت و کاهش خطر پذیری حوادث صنعتی، مورد توجه قرار گیرد. مهمتر از همه تشکیل و تقویت تیم مدیریت بحران زبده در تاسیسات صنعتی و همگامی و انسجام برنامه های سازمان مدیریت بحران کشور و سازمان پدافند غیر عامل و واحدهای تابعه در حوادث صنعتی احتمالی و توجه جدی به بحث HSE می باشد.
  بالاخره حادثه آتش سوزی مخزن نفتای بوعلی ماهشهر پس از 60 ساعت نفس گیر با تلاش آتش نشانان، خاموش شد اما آنچه در این میان خودش را نشان داد ضعف مدیریت بحران در ابتدای حادثه و نبود امکانات و تجهیزات لازم بود. انشا ء الله که با برنامه ریزی و تهیه تجهیزات و تکنولوژی پیشرفته سیستمهای هشدار و اطفای حریق دیگر شاهد چنین اتفاقات خسارت باری در صنعت کشور نباشیم. این ییداشت نگاهی به مدیریت بحران حوادت طبیعی و صعتی در کشور دارد باشد که طرح تقویت کاهش خطرپذیری صنعتی در سند برنامه ششم توسعه کشور به عنوان یک ضرورت اولویت دار گنجانده شود.

در تعریف UNISDR از بحران اینگونه تعریف شده است: " شرایطی است که در اثر حوادث، رخدادها و عملکردهای طبیعی و انسانی (به جز موارد موضوعه در حوزه های امنیتی و اجتماعی) به طور ناگهانی یا غیر قابل کنترل به وجود می آید و موجب ایجاد مشقت و سختی به یک مجموعه یا جامعه انسانی می گردد و برطرف کردن آن نیاز به اقدامات اضطراری ، فوری و فوق العاده دارد."

مدیریت بحران هم فرایند برنامه ریزی ها و اقدامات مقامات دولتی و دستگاههای اجرایی دولتی و عمومی است که با مشاهده ، تجزیه و تحلیل  بحران ها بصورت  یکپارچه ، جامع و هماهنگ با استفاده از ابزارهای موجود تلاش می کند  از بحران ها پیشگیری نماید یا در صورت وقوع آنها در جهت کاهش آثار، ایجاد آمادگی لازم، مقابله، امدادرسانی سریع و بهبود اوضاع تا رسیدن به وضعیت عادی و بازسازی تلاش کند.

مدیریت بحران با ممیزی کامل خطرات و شناسایی خطراتی که می توانند منجر به مشکلاتی مهم و اساسی شوند ، شروع می شود. بدون شک یکی از کارویژه های مدیریت بحران عبور از وضعیت بحرانی و بازگشت به شرایط عادی در جامعه می باشد. چرا که هر بحرانی می تواند زمینه ساز بحران دیگر شود. در واقع برنامه ریزی مدیریت بحران بیش از آنکه یک علم باشد ، هنر است.

ایران در برابر خطر بلایای متعدد به شدت آسیب پذیر است. این کشور که در یکی از کم باران ترین مناطق جهان قرار گرفته از خشکسالی های فراوان رنج می برد. علاوه براین، سیل ها، آتش سوزی جنگل ها و توفان های شن و غبار ، زلزله مدام به بخش های مخلف آن آسیب می زند. نگرانی اصلی مهم دیگر آتش سوزی تاسیسات صنعتی ایران است.

به دلیل بهبود روش های ساخت و ساز و رعایت ضوابط و مقررات فنی، ایمنی سازه ها و تاسیسات در مقابل خطراتی چون زلزله افزایش می یابد ولی متاسفانه روند طبیعی توسعه در کشورهایی نظیر ایران باعث تخریب محیط زیست و منابع طبیعی شده و در نتیجه خسارات طبیعی و دست ساز مرتباً افزایش می یابد.

ایران در سطوح ملی و محلی به توانایی موثر و ازنظر بین المللی شناخته شده در زمینه آمادگی و پاسخ به بلایای طبیعی و صنعتی دست یافته، اما پیشگیری از بلایا و کاهش خطر حوزه هایی هستند که به تلاش های گسترده طولانی مدت تر و همچنین برنامه ریزی از سوی بخش ها و دست اندرکاران متعدد در بخش های توسعه مانند برنامه ریزی شهری و بهداشت و آموزش نیاز دارند. در عین حال، ضابطه ها و مفاهیم جامع  کاهش خطر – که شامل ابعاد اجتماعی و جنبه های فیزیکی پیشگیری از بلایا نیز می شود را نیز می توان بیشتر بهبود بخشید.

ایران تجربه و توانایی قابل توجهی در زمینه امداد و پاسخ به وضعیت های اضطراری و همچنین در چند حوزه فنی مدیریت خطر پذیری بلایا، مانند نقشه برداری از مناطق در معرض خطر، مهندسی زلزله و برنامه ریزی بازسازی دارد. ایران از نظر آمادگی  در برابر بلایا و پاسخ به آنها از ترتیبات نهادی و موسسات فنی نیرومندی برای مدیریت بلایا و حوادث طبیعی و صنعتی در سطح ملی برخوردار است.

سیر تحول سیستم مدیریت بحران نشان می دهد که تلاش برای تامین ایمنی و استقرار سیستم مدیریت بحران در کشور از دغدغه های همیشگی بوده است و دستگاه قانونگذاری بارها در این حوزه به وضع قانون پرداخته است. در قبل از انقلاب اسلامی، اولین قانون در این زمینه، قانون راجع به تشکیل سازمان دفاع غیرنظامی کشور مصوب 18/9/1337 می باشدکه مبتنی بر سیستم سازمانی متمرکز در مدیریت بحران به تصویب رسید. آخرین مورد نیز تصویب آیین نامه اجرایی قانون تشکیل سازمان مدیریت بحران کشور در سال 1388 می باشد.

در زمینه بین المللی، همکاری ثمربخشی بین ایران و برنامه عمران و توسعه ملل ملل متحد UNDP در زمینه مدیریت بلایا و حوادث وجود دارد. " مدیریت و کاهش خطرات بلایا و حوادث" به همراه مدیریت پایدار محیط زیست دو مورد مهم پنج اولویت دولت جمهورى اسلامى ایران براى همکارى سازمان ملل متحددر بازه زمانی2016-2012تعیین‌ شده است. استفاده از کمکها و تجربیات UNISDR (دبیرخانه  راهبردی کاهش  بلایای طبیعی )، UNOCH برنامه کمک های انساندوستانه و اضطراری سازمان ملل متحد نیز می تواند در کنار تریتبات منطقه ای همچون   سازمان همکاری منطقه ای (اکو) در زمینه مدیریت بحران و بلایای طبیعی و صنعتی مفید واقع گردد.

با توجه به اینکه تناوب و شدت وقوع حوادث طبیعی و صنعتی در دو دهه گذشته، روندی افزایشی داشته است و پیامدهای منفی  و فجایع انسانی ؛ اقتصادی ، اجتماعی و .. جبران ناپذیری را .. به دنبال دارد .لذا این ضرورت همکاری بین المللی را  در زمینه دانش و تجارب عملی ناشی از مدیریت بحران و بلایای طبیعی و صنعتی را اجتناب ناپذیر نموده است. در نتیجه انچه در پیش روی مدیریت بحران جمهوری اسلامی ایران است ، تطبیق فعالیت ها و  تنظیم وتقویت مقررات ملی با  نُرمها و استاندارهای بین المللی به منظور جلوگیری و یا به حداقل رساندن آسیب های زیست محیطی از طریق، الحاق به پروتکل ها ، متعهد شدن به اسناد حقوقی بین المللی در زمینه مدیریت بلایای طبیعی و صنعتی و زیست محیطی ،  افزایش تعاملات دو یا چند جانبه بویزه  توسعه و تبادل اطلاعات با آژانس های سازمان ملل متحد در راستای  کاهش مخاطرات و بلایای طبیعی و صنعتی است.

نتایج اسناد همکاری بین المللی مانند سند هیوگو و یوکوهاما نیز نشانگر موفقیت همکاری های بین المللی در کاستن آلام بشری ناشی از وقوع حواث طبیعی است که تبعیت ایران از این برنامه ها نیز آثار مثبتی داشته است.

در مجموع، باید طرح تقویت کاهش خطرپذیری صنعتی در سند برنامه ششم توسعه کشور گنجانده شود. برای مقابله با حوادث صنعتی و مدیریت و کاهش خطر پذیری حوادث صنعتی در چند زمینه، از جمله افزایش و اصلاح پاسخ و آمادگی در برابر بلایا و حوادث، بهینه سازی اصول ساخت و ساز صنعتی، تدابیر پیشگیری از بروز حوادث، بهبود ایمنی در مناطق مسکونی پیرموان واحدهای صنعتی، و  در اقدام اساسی دیگری، اختصاص بودجه  ملی سالانه به مدیریت و کاهش خطر پذیری حوادث صنعتی، مورد توجه قرار گیرد. مهمتر از همه تشکیل وتقویت تیم مدیریت بحران زبده در تاسیسات صنعتی و همگامی و انسجام برنامه های سازمان مدیریت بحران کشور و سازمان پدافند غیر عامل و واحدهای تابعه در حوادث صنعتی احتمالی و توجه جدی به بحث HSE می باشد. /نفت ما


:
:
:
آخرین اخبار