شهریورماه سال گذشته بود که بازارچه مرزی اروندکنار با حضور عبدالحسن مقتدایی استاندار پیشین خوزستان با 30 غرفه تجاری افتتاح شد، آن روزها قرار بود 20 غرفه برای بازرگانان ایرانی و 10 غرفه نیز برای بازرگانان عراقی راه اندازی شود، ولی با گذشت یکسال از افتتاح بازارچه فعالیتی در این بازارچه اتقاق نیفتاده است.

16 استان از بین 31 استان کشور به عنوان استان مرزی محسوب می شوند که براساس آخرین سرشماری در سال 1390 بیش از 45 درصد جمعیت کشور را در خود جای داده اند.

مناطق مرزی کشور باتوجه به پتانسیل های بالا از نظر صادرات و بازرگانی، مسافت کمتر تا بازارهای هدف و ارزان بودن زمین و خدمات، نقاط بسیار مطلوبی برای سرمایه گذاری محسوب می شوند که تاکنون چندان مورد توجه قرار نگرفته اند.

در این بین یک هزار و 458 کیلومتری مرز ایران با عراق این مرزیت را برای کشور و بازارچه های مرزی ایجاد کرده تا از فرصت بازار عراق برای صادرات کالاهای غیر نفتی استفاده کنند.

با توجه به نیاز بازار عراق به ویژه استان بصره به محصولات و صنایع غذایی، ساختمان و تاسیسات، لوازم خانگی مناطق آزاد در خوزستان می توانند نقش مهمی در تامین نیازهای این کشور و رونق صادرات غیر نفتی داشته باشند.

طی سال های گذشته به دلیل بی توجهی به این مهم به خصوص در مناطق روستایی آبادان و بخش اروندکنار که در فاصله کمی با شهر فاو عراق دارد، میزان مهاجرت مرزنشینان به داخل شهرها و دیگر مراکز استان های همجوار افزایش یافته است.

به اعتقاد کارشناسان جغرافیای سیاسی و امنیتی، خالی شدن روستاها و مناطق اطراف مرز از سکنه می تواند در کوتاه و بلند مدت به ناامنی درمناطق مرزی کشور دامن بزند، موضوعی که در استان های کردستان و سیستان و بلوچستان هم اکنون شاهد آن هستیم.

بازارچه مرزی اروندکنار با30 غرفه تجاری که قرار بود 20 غرفه برای بازرگانان و تجار ایرانی و 10 غرفه دیگر برای بازرگانان عراقی باشد در شهریور 1394 به صورت رسمی و با حضور استاندار وقت خوزستان افتتاح شد ولی فعالیتی در این بازارچه اتقاق نیفتاده است.

عبدالحسن مقتدایی استاندار وقت خوزستان در آیین افتتاح بازارچه مرزی اروندکنار در شهریور سال 1394 گفته بود:از این پس شهروندان اروندکنار و شهر فاو عراق می توانند به صورت مشترک از امکانات این بازارچه استفاده کنند.

وی هدف از راه اندازی این بازارچه را آسان سازی مراودات مرزی با عراق اعلام کرده و اظهار داشت: بازارچه مرزی اروندکنار زمینه اشتغال بیش از 200 نفر را به صورت مستقیم و غیر مستقیم فراهم کرده که این امر رونق منطقه را در پیش خواهد داشت.

استاندار وقت خوزستان در مراسم افتتاح بازارچه مرزی اروندکنار ادامه داد:این بازارچه در دو هزار متر مربع زیربنا و 10 میلیارد ریال اعتبار ساخته شده که با بهره بردرای کامل از آن، زمینه افزایش تردد بازرگانان و تجار را زمینه ساز رونق کسب و کار و صادرات و واردات خوزستان فراهم می شود.

ولی بعد از مدتی معلوم شد که گمرک ایران مجوزی استقرار گمرک را در بازارچه مرزی صادر نکرده و مسئولان برای راه اندازی آن در تلاش برای دریافت مجوز لازم در این زمینه هستند.

مجوزها اخذ شده است ولی فعالیتی انجام نشده

معاون استاندار خوزستان و فرماندار ویژه آبادان نیز، فروردین سالجاری از دریافت مجوز استقرار گمرک در بازارچه مرزی اروندکنار خبر داد و گفت: پس از پیگیری های به عمل آمده از طریق گمرک ایران و دولت توانستیم چندی پیش مجوز استقرار نماینده گمرک در بازارچه مرزی اروندکنار را دریافت کنیم.

عزیزالله شهبازی افزود:بر اساس هماهنگی های انجام شده با دستگاه های ذیربط از جمله گمرک، بازارچه مرزی و بندر آبادان مقرر شد تا چهار واحد از غرفه های بازارچه مرزی اروندکنار در اختیار چهار تعاونی مرزنشینان فعال این شهرستان برای آغاز انجام مبادلات تجاری (صادرات و واردات) قرار گیرد.

اینک با این دید که به گفته نماینده مردم خرمشهر در مجلس شورای اسلامی، عراق در حال ساخت بزرگترین بندر تجاری ﺑﺎ ﻣﺸﺎﺭﮐﺖ ﺷﺮﮐﺖ ﻫﺎﯼ ﺧﺎﺭﺟﯽ در شهر فاو که ﺻﺮﻓﺎ ﯾﮏ ﺑﻨﺪﺭ ﻧﻔﺘﯽ است ﺗﺎ ﻣﯿﺰﺍﻥ ﺍﺗﮑﺎ ﺑﻪ ﺑﻨﺎﺩﺭ ﺑﺼﺮﻩ، ﺍﺑﻮﻓﻠﻮﺱ ﻭ ﺍﺑﻮﺍﻟﺨﺼﯿﺐ ﺭﺍ ﮐﺎﻫﺶ ﺩﻫﺪ چگونه می توان بهره نگرفتن از توان صادراتی بندر و بازارچه مرزی اروندکنار را که کمتر از 100 متر با شهر فاو عراق فاصله دارد را نادیده گرفت.

برگزاری نشست های مشترک برای حل مشکلات پیش رو

در همین رابطه البته نشست های مشترکی نیز با حضور فرماندار ویژه آبادان برای رفع مشکلات این بازارچه برگزرا شد که در یکی از آن نشست ها، شهبازی فرماندار آبادان در خصوص بازارچه مرزی اروندکنار با تاکید به مدیران اجرایی مبنی بر اجرای وظایف ذاتی دستگاه مربوطه خود، توصیه کرد تعاونی های مرزنشینان فعالیت خود را در این زمینه با سرعت بیشتری گسترش دهد.

در آن نشست مواردی در دستور کار قرار گرفت که به تصویب رسید که اهم آن تعاونی های مرزنشین در راستای اهداف تعالی تعاونی ها و درآمدزایی برای اعضا نسبت به امر صادرات کالا و در قبال آن نسبت به واردات کالای مورد نیاز و ضروری شهرستان و استان که در کشور تولید نمی شود طبق مقررات جاری اقدام کنند، در غیر این صورت تعاونی های جایگزین تشکیل و به جای آنها فعالیت می نمایند.

همچنین مصوب شد برای آسان شدن و سرعت بخشی صادرات کالا و واردات کالای ضروری و غیر تولیدی در کشور، به ازای فعالیت و نیاز هر تعاونی و بر اساس ضوابط و مقررات جاری از محل اعتبارات ارزی سهمیه اروند کنار به تعاونی های فعال، اعتبار مورد نیاز توزیع و به گمرک ابلاغ شود.

با وجود هماهنگی های فراوان دستگاه های اجرایی و ستادی، آنگونه که شایسته و بایسته است، فعالیتی در این بازارچه به وقوع نپیوسته است.

مدیرکل گمرک آبادان: تعهدات خود را انجام داده ایم

اما مدیرکل گمرک آبادان در خصوص روند فعالیت این بازارچه اینگونه توضیح می دهد:موارد و تعهدات مربوط به گمرک را انجام داده ایم، همکاران مربوط در بازارچه مستقر شده اند، سرپرست گمرک بازارچه تعیین شده و سامانه های مربوز به گمرک نیز در آن محل استقرار یافته است.

حمید احمدی می افزاید:ارتباط شبکه ای گمرک با دیگر دستگاه ها نظیر اداره صنعت، معدن و تجارت در این بازارچه برقرار شده و میزان معافیت و سهمیه اعضای تعاونی های مرزنشینان نیز تعیین و ابلاغ شده است.

وی می گوید:اعضای تعاونی هی مرزنشینان باید از طریق سامانه ثبت نام کنند تا سامانه گمرک نیز بتواند بر اساس موراد ابلاغی نسبت به تعیین سهمیه ها و میزان معافیت های اعضا عمل کند.

احمدی با بیان آمادگی گمرک برای انجام امور گمرکی اعضای تعاونی مرزنشینان، می گوید:این اعضا می توانند در چارچوب قانون و بر اساس مقررات نسبت به صادرات و واردات کالا اقدام کنند، ولی تاکنون در این چارچوب کالایی وارد نشده است.

اروندکنار در 45 کیلومتری جنوب آبادان و روبروی شهر فاو عراق قرار دارد.

رزمندگان اسلام سال 1364 در عملیات والفجر8 با عبور از اروندرود شهر فاو عراق را تصرف کردند.

سالیانه بیش از دو میلیون نفر از اعضای کاروان های راهیان نور و میهمانان نوروزی از یادمان شهدای عملیات والفجر8 اروندکنار بازدید می کنند.