دفتر صندوق جمعیت سازمان ملل در ایران در گزارشی از وضعیت شهرنشینی و مهاجرت داخلی در ایران، از جابه جایی حدود یک میلیون نفر در مرزهای کشور در سه سال گذشته و افزایش روند مهاجرت معکوس از شهر به روستا خبر داد.

صندوق جمعیت سازمان ملل در گزارش خود با بررسی وضعیت اقتصادی، اجتماعی و جمعیت شناختی و سلامت در ایران، شهرنشینی و مهاجرت داخلی را از جمله عوامل تعیین کننده رشد و پویایی جمعیت در کشور عنوان کرد.

براساس این گزارش؛ در سه دهه گذشته سالانه به طور میانگین یک میلیون نفر در مرزهای کشور جابجا شده اند که 71 درصد این جمعیت در مناطق شهری زندگی می کنند و انتظار می رود که این رقم تا سال 2050 به 80 درصد برسد.

همچنین با وجود اینکه مهاجرت از روستا به شهر در چهار دهه اخیر روند کاهشی داشته اما مهاجرت از شهر به شهر رواج بیشتری یافته و هم اکنون ایران شاهد افزایش روند مهاجرت معکوس است به طوری که مهاجرت از شهر به روستا 15 درصد کل مهاجرت ها را شامل می شود و حجم مهاجرت از روستا به شهر 13 درصد افزایش پیدا کرده است.

در این گزارش؛ دلیل اصلی مهاجرت مردان در ایران، اشتغال و فرصت های اقتصادی و دلایل دیگر مهاجرت موضوعاتی مانند تحصیل، خدمت سربازی و دسترسی بهتر به مسکن و ... عنوان شده است.

بر این اساس؛ کلان شهرهایی مانند تهران، اصفهان و خراسان رضوی بیشترین حجم مهاجر کشور را در خود جای داده اند. به طوری که بین سال های 1385 تا 1390 حدود 380 هزار نفر به تهران مهاجرت کرده اند اما استانهای خوزستان، کرمانشاه و آذربایجان غربی بالاترین نرخ مهاجرت منفی را داشته اند.

در این گزارش با استناد به مطالب منتشره از سوی وزارت راه و شهرسازی ، آمده است ، ایران کشور هم اکنون سیاست یکپارچه و هماهنگی در رابطه با شهرنشینی ندارد؛ شهرداری ها و فرمانداری ها در دهه های اخیر سیاست ها و برنامه های منطقه ای را تدوین کرده اند که بیشتر شامل سیاست های پراکنده نظیر برنامه توسعه روستایی، برنامه جابجایی، انتقال پایتخت و برنامه توسعه کشاورزی بوده است.

از اینرو راهکارهایی نظیر تدوین استراتژی و خط مشی ملی در رابطه با شهرنشینی و مهاجرت داخلی در ایران؛ توجه به کمبود داده و اطلاعات در رابطه با پیامدهای زیست محیطی، اجتماعی و اقتصادی مهاجرت و شهر نشینی، توجه به کمبود داده ها در خصوص وضعیت بهداشتی مناطق روستایی و شهری، بازنگری برنامه توسعه روستایی و استفاده از تجربیات بین المللی به منظور تقویت پاسخ کشور به مسایل شهرنشینی و مهاجرت داخلی ضروری به نظر می رسد.

«صندوق جمعیت سازمان ملل متحد» کارگزاری بین المللی مربوط به توسعه است که از حقوق هر زن، مرد و کودک برای برخورداری از زندگی سالم و فرصت های برابر حمایت می کند.

صندوق جمعیت سازمان ملل متحد سال 1969 به عنوان صندوق سازمان ملل متحد برای انجام برنامه های مربوط به جمعیت شروع به فعالیت کرد و سال 1972 تحت اداره مستقیم مجمع عمومی سازمان ملل متحد قرار گرفت و به این ترتیب موقعیتی مشابه برنامه توسعه سازمان ملل متحد و یونیسف پیدا کرد.

نام این کارگزاری سال 1987 به صندوق جمعیت سازمان ملل متحد تغییر یافت اما UNFPA به عنوان نام اختصاری آن باقی ماند.