گردشگری غذا یا FOOD TOURISM ظرفیتی مطلوب برای توسعه گردشگری کشورهای جهان است که در صورت بهره بردرای صحیح از این صنعت و گام برداشتن در مسیر برندسازی، می توان از این صنعت درآمدزا در راستای توسعه گردشگری داخلی و خارجی استفاده کرد.

گردشگرانی که به کشورهای مختلف سفر می کنند در کنار دیدار از جاذبه های طبیعی و تاریخی آن کشور، دوست دارند از غذاهای سنتی کشوره مقصد نیز بچشند تا بعدا از این تجربیات به عنوان تجربه موفق و خاطرات خوب سفر خود یاد کنند.

گردشگران ورودی به ایران نیز از این قاعده پیروی کرده و دوست دارند هنگام سفر، از تنوع غذایی برخوردار باشند و یکی از جاذبه های سفر برای گردشگران، آشنایی با غذاهای مختلف کشورهای مقصد و چشیدن طعم غذاهای ان کشور است.

کشورهای پیشرو در توسعه گردشگری از Culinary Tourism یا Food Tourism به عنوان یک بخش درآمدزا و مستقل این صنعت بهره می برند تا از این طریق به توسعه گردشگری کشور کمک کنند، فرهنگ کشور خود را تبلیغ کرده و از سویی درآمدهای کلانی نیز کسب کنند.

ایران نیز با داشتن تنوع غذایی و فرهنگ های مختلف قومی در سراسر کشور می تواند از این فرصت به نحور شایسته استفاده کند و به عنوان مثال یک گردشگر می تواند در آذربایجان غذاهایی بخورد که در جنوب نیست و در جنوب با سفره ای مواجه شود که در اصفهان نیست و در اصفهان نیز غذاهایی به او عرضه شود که در شمال وجود ندارد.

 تجربه شکست خورده سرو 'کباب' برای گردشگران

توریست هایی که به ایران می آیند و خود ایرانیانی که در کشور خودمان سفر می کنند، دوست دارند هنگام سفر از تنوع غذایی برخوردار باشند و از جاذبه های سفر برای گردشگران ، آشنایی با غذاهای مختلف ملل و چشیدن طعم های متنوعی است که شاید هیچ گاه در عمرشان تکرار نشود.

در میان گرایش های مختلفی که برای گردشگری در جهان وجود دارد ، Culinary Tourism یا Food Tourism به عنوان یک گرایش مستقل و درآمد زا مطرح است که محور این گونه از توریسم، غذا و آشپزی است و سالانه افراد زیادی در سراسر جهان در این قالب سفر می کنند.

این گرایش از گردشگری اگرچه بسیار نوپاست و از سال 2001 میلادی عنوان مستقل یافته است، توریسم غذایی نه تنها به عنوان یک رشته مستقل در صنعت گردشگری شناخته می شود، بلکه غذا به عنوان یکی از ارکان مهم سفر در کنار فاکتورهایی مانند آب و هوا ، جاذبه های طبیعی و تاریخی و بشرساخته در همه انواع گردشگری مورد توجه است.

از این رو است که در بیشتر هتل های 5 ستاره کشورهای توریست پذیر، به حدی غذاهای مختلف به مهمانان هتل عرضه می شود که یک توریست بعد از مثلاً یک هفته، در حالی هتل را ترک می کند که هنوز نتوانسته بسیاری از غذاها را بچشد.

از ۲۵۰۰ نوع غذای محلی ایران چه استفاده ای کرده ایم؟

با وجود تنوع غذایی در جای جای کشور ایران، در کمتر رستوران و مرکز گردشگری می توان غذای محلی پیدا کرد چه در تهران و یا در استان های کشور، این درحالی است که ایران تنوع غذایی زیادی دارد.

ملک زاده معاون سابق گردشگری کشور اعلام کرده بود ایران بیش از دو هزار و ۵۰۰ نوع غذا دارد، البته این آمار بدون تحقیق ارائه شده بود، زیرا هیچ کسی تاکنون در این زمینه تحقیقات جامعی انجام نداده است با این حال هر شهر و روستایی غذای مخصوصی دارد که جمع آوری اطلاعات آنها کار زمانبری است و شاید نام آنها از ۲۵۰۰ نوع هم بیشتر شود.

بیشتر مراکز گردشگری ایران که اکنون کاربری سفره خانه و یا رستوران سنتی دارند هم غذای محلی سرو نمی کنند و تنها منوی فعال آنها، کباب، قرمه سبزی و جوجه کباب است و در نهایت شاید پیتزا و یا ساندویچی در کنار غذاهای فست فود.

جشنواره سفره ایرانی - فرهنگ گردشگری گام موثر حفظ آیین های ایران زمین

مرتضی رحمانی موحد معاون گردشگری، سازمان میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری نیز آبانماه سال جاری در آیین پایانی سفره ایرانی، فرهنگ گردشگری با رویکرد آئین های مذهبی و سفره های نذری در هتل میثاق مشهد گفته بود:جشنواره سفره ایرانی، فرهنگ گردشگری باعث پیوند عمیق فرهنگ های مختلف با یکدیگر می شود چرا که این جشنواره ها با هدف تبدیل غذای بومی و سنتی به یک استاندارد و جاذبه گردشگری طراحی شده است.

رحمانی موحد گفت:سفره ایرانی بخشی از تاریخ، فرهنگ و ارزش های کشور است که از گذشته های دور از نسلی به نسل دیگر منتقل شده و می تواند تاثیرگذاری تاریخی خود را به رخ گردشگران بکشد.

شامگاه چهارشنبه هشتم دیماه نیز، جشنواره منطقه ای سفره ایرانی - فرهنگ گردشگری با حضور نمایندگان استان های ' خوزستان، بوشهر، هرمزگان و جزایر خلیج فارس' در محل نمایشگاه های بین المللی منطقه آزاد اروند آغاز به کار کرد.

در این جشنواره که از هشتم تا دهم دیماه به مدت سه روز در مرکز نمایشگاه های بین‌المللی منطقه آزاد اروند دایر شده است، برنامه های های هنری و آیینی و موسیقی اقوام نیز به دوستداران هنر عرضه می شود.

در نخستین شب برگزاری این جشنواره در منطقه آزاد اروند، در کنار این جشنواره سه مسابقه و هفت کارگاه آموزشی مانند برندسازی تجاری غذا، شیوه نگارش کتاب در حوزه میراث فرهنگی و آشپزی محلی، گردشگری غذا، تاریخچه غذاهای اصیل سنتی خوزستان برگزار می‌شود.

در جشن های آیینی این برنامه، برنامه های موسیقی آیینی استان های هرمزگان، بوشهر، جزایر هرمز و قشم و استان خوزستان اجرا شد و هنرمندان استان بوشهر با اجرای مراسم ' خیام خوانی'، هنرمندان قشقایی به عرضه موسیقی خود و هنرمندان استان های هرمزگان و خوزستان نیز به ارائه موسیقی آیینی سرزمین خود پرداختند که مورد استقبال شرکت کنندگان در مراسم قرار گرفت.

در رونق و معرفی داشته های فرهنگی کشورها و ملت ها، کشورها تلاش می کنند با تبلیغ جاذبه های فرهنگی خود به جذب گردشگر اقدام کنند، حال اینکه در ایران از این ظرفیت ها تا چه مقدار توانسته ایم برای جذب گردشگر بهره برداری کنیم خود مجالی دیگر می طلبد.

جریان سازی غذای ایرانی مقابل بازار فست فودها نیز از ظرفیت هایی است که می توان در این جشنواره ها پیگیری کرد، به هرحال یک پنجم هزینه سفر گردشگران به غذا و نوشیدنی باز می گردد.

اگرچه برای ترویج غذای ایرانی در خانه و رستوران ها باید اقدامات زیاید انجام داد، که یکی از این اقدامات برند سازی غذاهای ایرانی است که باید محقق شود.

این نکته را نیز نباید از ذهن دور داشت که بسیاری از غذاهای ایرانی به فراموشی سپرده شده است که امید است با تدوین اطلس جامع، غذاهای فراموش شده بار دیگر سر سفره ایرانی ها حاضر شود.