مدیر دفتر حفاظت و مهندسی رودخانه ها و سواحل سازمان آب و برق خوزستان با بیان اینکه رودخانه های کارون، دز و کرخه بیشترین بازه های فرسایشی را دارند گفت: تاکنون 120 بازه فرسایشی در رودخانه های خوزستان شناسایی شده اما اعتبار ساماندهی رودخانه های استان قطره چکانی است.

سید ابراهیم حسینی اظهار کرد: تاکنون بیش از 120 بازه فرسایشی بحرانی در رودخانه های خوزستان شناسایی شده که حدود 500 کیلومتر را شامل می شود.

وی با بیان اینکه رودخانه های کارون، دز و کرخه بیشترین بازه های فرسایشی را تشکیل می دهد اظهار کرد: در یک دوره 10 ساله در بعضی از بازه ها مسیر رودخانه 200 تا 300 متر تغییر کرده که نمونه آن در کرخه در شوش دیده شده است.

به گفته وی، سواحل شهرستان اهواز، باوی، کارون، شوش و شوشتر بیشترین فرسایش را در خوزستان دارند.


حسینی تاکید کرد: بخشی از بازه های فرسایشی مطالعه شده اند و این مساله بارها به مدیریت بحران استانداری و فرمانداری ها گزارش شده است.

وی گفت: وجود بافت ماسه ای در برخی رودخانه ها، هدایت زهاب های کشاورزی مزارع به سمت رودخانه، سیلاب و بالا بودن دبی و سرعت جریان رودخانه، دخل و تصرف در حاشیه رودخانه و ساخت و ساز در حریم رودخانه ها که باعث برهم خوردن سیستم رودخانه می شود و برداشت غیراصولی آب از رودخانه دلیل عمده فرسایش در خوزستان است.

حسینی افزود: بیشتر بازه های فرسایشی در خارج از شهرها قرار دارد که 30 تا 40 درصد آن در روستاها و بقیه در حاشیه زمین های کشاورزی است.

* اعتبار، قطره چکانی است

وی با بیان اینکه مطالعات 250 کیلومتر از بازه های فرسایشی رودخانه ها انجام شده و آماده اجراست گفت: توافقنامه ساماندهی رودخانه ها تنها برای کارون و اروند منعقد شده و ساماندهی بقیه رودخانه های خوزستان با وجود پیگیری و انجام مطالعات،با موافقت روبه رو نشده است و تنها امید ما جذب اعتبار از طرح های استانی و ستاد بحران استان است.

وی تاکید کرد: رودخانه های دیگر استان مانند کرخه و جراحی و هندیجان نیز نیاز به طرح های ساماندهی و کنترل فرسایش دارند.

حسینی با بیان اینکه از سال 91 تاکنون هیچ اعتباری به ساماندهی رودخانه ها اختصاص نیافته است اظهار کرد: بیش از 10 سال پیش موافقتنامه ساماندهی رودخانه های کارون و اروند با اعتبار 2هزار و 500 مصوب شده بود که تاکنون فقط 300 میلیارد ریال از آن اختصاص داده شده و استانداری خوزستان نیز تاکنون 26 میلیارد ریال برای ساماندهی اعتبار پرداخت کرده است.

وی افزود: پارسال 95 میلیارد ریال اعتبار تصویب شده بود که کمتر از 20 درصد آن اختصاص یافت و امسال نیز 85 میلیارد ریال برای کارون مصوب شده است که با گذشت 10 ماه از سال هنوز هیچ مبلغی اختصاص نیافته است.

حسینی با بیان اینکه هزینه هر کیلومتر ساحل سازی در کارون بزرگ 60 میلیارد ریال است اظهارکرد: اعتبارات این بخش بسیار ناچیز و قطره چکانی است و با این اعتبارات اندک نمی توان کار ساماندهی را به سرانجام رساند.


وی اضافه کرد: روند تخصیص اعتبارات در اروند رود بدتر است و تاکنون کمتر از 10 درصد تخصیص داشته است.

حسینی با اشاره به ضرورت اجرای طرح ساماندهی رودخانه ها اظهار کرد: این طرح ها باعث جلوگیری از تخریب زمین های ملی و کشاورزی و با ارزش همچنین باعث افزایش رسوب گذاری رودخانه ها می شود.

وی افزود: بخشی از رسوب گذاری رودخانه ها در پایین دست، ناشی از فرسایش در بالادست است به طور مثال اگر در رودخانه شطیط و شوش طرح های ساماندهی اجرا می شد، نیازی به لایروبی در پایین دست نبود.

بر اساس این گزارش، فرسایش کناره رودخانه ای به طور معمول در بیشتر رودخانه ها مشاهده می شود. در حاشیه برخی از رودخانه ها این نوع فرسایش در کناره تراس های آبرفتی حاصلخیز عمل می کند و سالانه مقداری از سطح زمین های زیر کشت را از بین می برد. از آنجا که فرسایش کناری باعث افزایش رسوب در آب می شود، با کنترل کناره رودخانه ها می توان کمکی در جهت حفاظت و حمایت از کیفیت آب و افزایش طبیعت اطراف رودخانه کرد. همچنین این کنترل، حیات وحش و حیات ماهی ها و سایر آبزیان را تحت الشعاع قرار می دهد. حفاظت به عنوان وسیله ای است برای حمایت، حفظ و اصلاح منابع طبیعی تجدید شونده، بهترین و کاربردی ترین روش برای اصلاح حواشی رودخانه و کاشت درختان و بوته هایی است که در این حواشی می رویند و در دراز مدت تاثیر خود را در سلامت رودخانه و حیات وحش آنجا می گذارند.