مدرسه تاریخی مهرگان آبادان که از بناهای ثبت شده در فهرست میراث ملی کشور است، سال 1396 با کمک اعتباری سازمان منطقه آزاد اروند، مرمت شده و به محلی برای گرد هم آیی هنرمندان آبادان و منطقه تبدیل می شود.

آبادان دارای چند مدرسه ثبت شده در فهرست آثار ملی ایران است که دبستان مهرگان یکی از آنهاست، این مدرسه سال 1326 از سوی معماران انگلیسی ساخته شده و در زمان سلسله پهلوی و بر اساس نوشته سر در ورودی هدیه ای از سوی شرکت سهامی نفت انگلیس و ایران به اداره فرهنگ آبادان می باشد.

معمـاری این مدرسـه به سبـک انگلیسـی بـوده و دارای حیاطـی وسیع وساختمانی دو طبقــه می باشد.

این مدرسه دارای چهار پله و چهار ورودی که در حال حاضر از دو ورودی آن استفاده می شود.

در تمامی ساختمان در یک ردیف ستون های همسان وجود دارد، در پیش آمدگی بالکن آن شیارهای زیبائی که از سوی معماران ایرانی انجام شده، به چشم می خورد و مصالح مصرفی شامل آهن و آجر می باشد و در مجموع 43 اتاق دارد.

دبستان مهرگان جزو پنج مدرسه‌ای است که شرکت نفت ساخت و به آموزش و پرورش آبادان تحویل داد و این مدرسه 22 کلاس و به همین تعداد انبار و 18 دستگاه حمام دارد.
به گفته کارشناسان معماری، کلاس‌های این دبستان کاملاً استاندارد ساخته شد و خانه های اطراف مدرسه نیز مربوط به کادر اداری مدرسه است.

این منازل به آموزش و پرورش داده شده بود تا مدیر، معاون و معلمان مدرسه به محل کار خود نزدیک باشند و بر آن اشراف داشته باشند.

مدرسه مهرگان درهای ورودی و خروجی متعددی دارد تا دانش‌آموزان به سرعت بتوانند از آن وارد یا خارج شوند و کتیبه‌هایی با زمینه آبی لاجوردی دور تا دور مدرسه نقش بسته‌اند که زیبایی خاصی به آن می‌بخشند.

هر ردیف از کلاس‌های طبقه دوم را پله‌هایی کوتاه و پهن به حیاط مدرسه می‌رساند که بنا به قول کارکنان با سابقه مدرسه به دلیل استاندارد بودن پله‌ها هیچ‌گاه شاهد افتادن کسی از آن‌ها نبوده‌اند

پنجره‌های کلاس‌ها هم طوری طراحی شده‌اند که به وسیله چند شیشه کوچک پوشیده می‌شوند تا در صورت شکسته شدن، نیاز به تعویض کل شیشه نباشد. در مصالح این ساختمان هم از مصالح استاندارد استفاده شده به طوری که با گذشت سال‌ها هنوز بتن آن استحکام و مقاومت لازم را دارد.

ستون سنگی کنار پله‌ها کاملا گرد شده و هیچ دیوار و ستون زاویه‌دار تیزی دیده نمی‌شود، حتی پیشخوان بوفه مدرسه کاملا گرد است تا دانش‌آموزان دچار آسیب نشوند.

همچنین کلاس‌ها طوری طراحی شده‌اند که با نور خورشید روشن شوند.

تهویه مناسب فضای کلاس‌ها، وجود مخزن آب بزرگ در قسمتی از حیاط مدرسه که محل ذخیره آب بوده و زنگ قدیمی مدرسه از دیگر ویژگی‌های منحصر به فرد این ساختمان به حساب می‌آید.

چند ده هزارنفر دراین دبستان تاریخی خواندن و نوشتن آموختند و به دبیرستان ودانشگاه راه یافتند.

این مدرسه در خیابان دبستان آبادان قرار دارد و یکی از شش مدرسه‌ای است که در این شهر و در سال 82 با شماره 8358 در فهرست آثار ملی ایران به ثبت رسیده است.

 حال و روز مدرسه در زمان کنونی

با گذری از خیابان دبستان و نگاه گذرا به مدرسه، حتال رنجور این مدرسه را مشاهده می کنیم.

بخشی‌هایی از دو سردر‌ تاریخی این مدرسه ترک برداشته یا ریخته و روی پیکر دیرینه آن نیز دیوارنویسی شده است.

پشت سردر جنوبی نیز فضای خالی و بدون استفاده وجود دارد، زباله از همه نوع روی هم انباشته شده که بوی بد آن حریم فرهنگی این بنای ارزشمند که در فهرست میراث ملی جای دارد را تحت شعاع قرار داده است.

دیوارهای شمالی و اطراف در اصلی با سیمان سفید پوشانده شده و اکنون اثری از آجرهای نظامی آن دیده نمی‌شود.

به گفته برخی دوستداران میراث فرهنگی، برخی همسایگان دبستان مهرگان اقدام به ساخت و سازهایی کرده‌اند که موجب از بین رفتن و وارد شدن خدشه به نمای منظری این مدرسه و برج‌های نیم‌دایره‌ای شکل ورودی آن شده‌اند.

وعده مدیرعامل سازمان منطقه آزاد اروند برای تبدیل این بنا به دانشکده هنر

اسماعیل زمانی مدیرعامل سازمان منطقه آزاد اروند چهارشنبه 21 مردادماه سال 1394 به خبرنگاران رسانه ها گفته بود:بر اساس برنامه، دانشکده هنر آبادان از ابتدای مهرماه سال تحصیلی 95-94 دانشجو می پذیرد.

وی با بیان اینکه این دانشکده از سوی دانشکده شهید چمران اهواز حمایت می شود، افزود:تامین خوابگاه این دانشکده به عهده فرمانداری است و دو بلوک 40 واحدی مسکن مهر به این مهم اختصاص یافته است.

وعده معاون فرهنگی سازمان منطقه آزاد اروند و رئیس دانشگاه چمران اهواز

معاون فرهنگی ، اجتماعی ، گردشگری سازمان منطقه آزاد اروند نیز دوشنبه سی ام فروردین ماه 1395 در نشست هماهنگی ساماندهی این بنای تاریخی از اختصاص 20 میلیارد ریال اعتبار برای بازسازی مدرسه تاریخی مهرگان و راه اندازی دانشکده ' هنر، سینما و تئاتر' در آبادان خبر داد.

سید مرتضی نعمت زاده در آن نشست در گفت و گو با خبرنگاران در فرمانداری آبادان گفته بود:برای راه اندازی دانشکده هنر سینما و تئاتر از یک سال پیش فعالیت هایی صورت گرفته و به لحاظ اجرایی در این مدت روند آن دچار رکود شد، ولی با پیگیری فرمانداری آبادان طی یک ماه گذشته دو نشست هماهنگی در این خصوص برگزار شد.

وی اظهار داشت:سازمان منطقه آزاد اروند متعهد شده 20 میلیارد ریال برای بازسازی مدرسه مهرگان به عنوان یکی از آثار تاریخی و میراث فرهنگی شهر آبادان هزینه کند.

نعمت زاده گفت:سازمان منطقه آزاد اروند همچنین، برای تجهیز و راه اندازی دانشگاه هنر، کمک هایی همچون تجهیز مکان و خرید خوابگاه دانشجویان و اساتید انجام داده و سعی می شود تا مدت پنج ماه و قبل از مهرماه کار مرمت قسمت هایی از مدرسه مهرگان برای راه اندازی دانشگده هنر آماده شود.

وی ادامه داد:سازمان منطقه آزاد اروند با توجه به اینکه آبادان و خرمشهر از خاستگاه های هنری کشور محسوب می شود، در تلاش است تا شکوه این دو شهرستان بازگردانده شود و راه اندازی دانشگاه هنر نقش مهی در رشد استعدادها و ارزش اقتصادی هنر منطقه ایفا می کند.

رئیس دانشگاه شهید چمران اهواز نیز در حاشیه آن نشست به خبرنگاران گفته بود:خرمشهر و آبادان استحقاق این را دارند که در همه زمینه ها از جمله حوزه آموزش عالی پیشرفت و توسعه یابد و سازمان منطقه آزاد اروند نیز می تواند در این خصوص کمک کند.

غلامحسین خواجه افزود:دانشگاه شهید چمران اهواز نیز تمامی تلاش خود را برای اخذ مجوزهای لازم انجام می دهد تا بتوانیم در آینده نزدیک دانشگاه هنر و یا دانشکده هنر در آبادان راه اندازی شود.

وی اظهار داشت:آبادان استعداد راه اندازی رشته های هنری را دارد و شاهد این موضوع نیز، وجود هنرمندان توانای آبادانی و خرمشهر در کشور است.

خواجه گفت:با توجه به محدودیت های اعتباری دانشگاه ها در کشور، انتظار می رود برای راه اندازی دانشکده هنر خوابگاه برای دانشجویان، منازل مسکونی اساتید، غذاخوری مناسب و فضاهای ورزشی در منطقه فراهم شود.

وعده جدید:بخشی از مدرسه مهرگان آبادان پس از نوسازی، خانه هنرمندان می شود

معاون فرهنگی و گردشگری سازمان منطقه آزاد اروند در گفت و گو با ایرنا در خصوص آخرین اقدامات این معاونت برای حفاظت از این بنا گفت:اعتبار مورد نیاز برای مرمت این بنا مصوب شده و این بنا در سال 1396 مرمت می شود.

سیدمرتضی نعمت زاده اضافه کرد:با توجه به اینکه این بنا 43 کلاس دارد، طبق برنامه ریزی سازمان منطقه آزاد اروند، بخشی از این بنا به ' خانه هنرمندان' تبدیل می شود.

وی در خصوص تبدیل این بنا به دانشکده هنر نیز گفت:برای تحقق این مهم به اعتبارات، کمک و همکاری دانشگاه شهیدچمران اهواز و برخی مجوزهای وزارت علوم، تحقیقات و فناوری نیاز است.