حقابه تالاب هورالعظیم در هفته های اخیر با برداشت بی رویه آب از بالادست رودخانه کرخه (منبع تغذیه این تالاب) به حداقل رسیده است.


از هفته گذشته گزارش هایی از مرگ و میر ماهی ها در این تالاب منتشر شده است. ورودی آب به تالاب هورالعظیم در حالی دوباره رو به کاهش گذاشته که بنا به اعلام سازمان محیط زیست در بهار امسال بیش از 70 درصد تالاب آبگیری شده بود. آبگیری هورالعظیم از زمستان 94 با وقوع سیلاب های فصلی آغاز شده بود.

معاون محیط طبیعی اداره کل حفاظت محیط زیست خوزستان نسبت به افزایش مرگ و میر آبزیان در تالاب هورالعظیم در روزهای اخیر هشدار داد و خواستار افزایش حقابه این تالاب شد.

سید عادل مولا با اشاره به افزایش دما و تبخیر در تالاب افزود: در روزهای اخیر ورودی آب به هورالعظیم کاهش بسیاری داشته که منجر به کاهش اکسیژن آب و افزایش شوری آن و مرگ و میر آبزیان شده است.

وی با اظهار نگرانی از ادامه روند کاهش آب ورودی به تالاب تصریح کرد: هزاران ماهی در روزهای اخیر در هورالعظیم تلف شده و در صورت ادامه روند کاهش حقابه، این تلفات نیز بیشتر می شود.

به گفته وی، برخی نقاط تالاب خشک و بعضی نقاط نیز عمق آب به شدت کاهش یافته است.

وی افزود: با توجه به اینکه اکنون فصل رشد ماهی های تالاب است، نیاز به آب و اکسیژن بیشتر است بنابراین لازم است حقابه تالاب نه تنها به صورت مقطعی، بلکه باید به صورت مداوم تامین شده و آب کافی رهاسازی شود.

مولا یکی از مشکلات را کشت شلتوک در بالادست هورالعظیم دانست و گفت: روی کشاورزی در این حوضه نظارتی نشده که باعث کاهش شدید ورودی به تالاب شده است.

به گفته وی، اکنون فصل تخم ریزی ماهی ها به پایان رسیده و فصل صید برای مردم بومی آغاز شده که باید با تامین آب کافی زمینه استفاده مردم محلی را فراهم کرد.

وی در ادامه اظهار کرد: کانون های ریزگرد در خوزستان فراتر از اراضی تالابی است و باید برای این کانون ها راهکار اساسی شود.

مولا تامین حقابه تالاب ها را اولویت سازمان محیط زیست عنوان کرد و گفت: کارگروه تامین حقابه تالاب ها در سازمان محیط زیست تشکیل و دیروز جلسه ای برای تامین حقابه تالاب شادگان برگزار و موانع بررسی شده است.

آغاز رهاسازی آب برای هورالعظیم

هورالعظیم در مرز ایران و عراق، آخرین بازمانده تالاب های بین النهرین و از مهم ترین تالاب های خاورمیانه است. شهریور پارسال نیز هزاران ماهی در هورالعظیم به دلیل کاهش حقابه و کیفیت آب تالاب تلف شدند.

معاون حفاظت و بهره برداری از منابع آب سازمان آب و برق خوزستان همچنین علت کاهش حقابه هورالعظیم را کشت بی رویه شلتوک در بالادست این تالاب عنوان کرد.

مصطفی شبه اظهار کرد: به رغم مخالفت سازمان آب و برق با کشت های پرمصرف، که انجام آنها در خوزستان غیرعلمی و غیرمنطقی و غیرعقلانی است، در تابستان امسال سطح وسیعی از اراضی حوضه کرخه (به ویژه در شهرستان های حمیدیه، سوسنگرد و هویزه) زیر کشت شلتوک رفته است.

وی گفت: زمین های کشاورزی همه آب رهاسازی شده از سد کرخه را مصرف کرده و آب به پایین دست حوضه و تالاب هورالعظیم نمی رسد؛ از سوی دیگر حجم زهاب تولید شده نیز بیش از ظرفیت این شبکه های آبیاری است.

شبه تاکید کرد: برای کاهش مشکلات کم آبی در هورالعظیم قرار شد رهاسازی آب به صورت موجی از سد کرخه انجام شده و بر همین اساس خروجی این سد در 11 مرداد افزایش یافت، که این موج حدود 6 روز طول می کشد تا به انتهای حوضه و هورالعظیم برسد.

وی افزود: همزمان نیز از برداشت آب در بالادست هور (در حمیدیه تا بستان) جلوگیری شده تا حداکثر آبی که در کرخه هدایت می شود به هورالعظیم برسد.

شبه اظهار کرد: پیش بینی می شود با کاهش نیاز آبی شلتوک در روزهای آینده مشکل تامین حقابه تالاب تا حدودی مرتفع شود اما در صورت نیاز می توان رهاسازی آب به صورت موجی را بازهم اجرا کرد.

معاون سازمان آب و برق خوزستان همچنین با اشاره به اینکه آب کرخه از طریق 13 نهر به هورالعظیم وارد می شود گفت: در ماه های گذشته در حدود 110 مترمکعب آب از کرخه وارد تالاب می شد اما با آغاز برداشت ها برای کشت شلتوک و افزایش گرما و تبخیر، هم اکنون ورودی تالاب به 30 مترمکعب کاهش یافته است.

وی با بیان اینکه در حال حاضر حدود 65 تا 70 درصد از مساحت 110 هزار هکتاری بخش ایرانی هورالعظیم مرطوب و خیس است افزود: یکی از آثار آبگیری هورالعظیم مرطوب شدن کانون های فعال گرد و غبار در این تالاب است.

شبه اضافه کرد: برخی مناطق در حوضچه شماره 3 هورالعظیم که به دلیل فعالیت تاسیسات نفتی آبگیری نشده بود اکنون آبگیری شده است.

وی در ادامه پیشنهاد کرد: با توجه به گرمای شدید هوا در تابستان و افزایش تبخیر، رهاسازی ماهی در فصل تابستان در این تالاب تعدیل شود.