راه آهن جنوب با قدمتی حدود80 سال از زمره خطوط پر تردد کشور محسوب می شود که امسال با حوادثی ناشی از گرما و فرسودگی ریلها و قطارهای مسافری روبرو بوده است.

در حاضر خط ریلی پیر و فرسوده خوزستان در مسیر جنوب به تهران سالانه بیش از پنج میلیون مسافر را جابجا می کند و این در حالی است که برای جدید کردن این خطوط و قطارها هنوز کاری اساسی صورت نگرفته است.

بر اساس آمار اعلام شده از سوی راه آهن کشور شبکه ریلی استان خوزستان از نظر جابجایی بار و مسافر رتبه چهارم راه آهن کشور را به خود اختصاص داده است.

بر پایه این آمار اداره کل راه آهن منطقه زاگرس و جنوب 699 کیلومتر طول دارد و 6درصد طول خطوط ریلی کشور را به خود اختصاص داده است.

کارشناسان بخش راه معتقدند حوادث در خطوط ریلی باعث دلسردی مسافران این خطوط می شود زیرا اگر از سلامت خطوط ریلی مطمئن نباشند همواره سفر را با استرس و دلهره به انجام می رسانند.

به گفته این کارشناسان خطوط ریلی با عمر بالا در استان خوزستان امسال با افزایش دما و گرمای بیش از اندازه فرسودگی خود را نشان داده و در چندین بار باعث خروج واگنها از ریل شد.

* فرار ریل با افزایش دما در خوزستان

این در حالی است که عبدالکریم درویش زاده مدیرکل راه آهن جنوب با عنوان اینکه شبکه های راه آهن بازسازی شده و در حال حاضر در منطقه راه آهن جنوب هیچ خط فرسوده ای وجود ندارد گفت:تنها بخشی از محدوده ادره کل راه آهن زاگرس دارای خط فرسوده است که در حال بازسازی است اما از هفت تپه تا خرمشهر هیچ خط فرسوده ای وجود ندارد.

درویش زاده گرمای هوای خوزستان و تاثیر آن را بر خطوط ریلی را دلیل عمده خروج واگن های قطار از ریل عنوان کرد و اظهار کرد: در راه آهن جنوب جوشکاری خطوط به روش های طویل انجام شده که در آن فاصله بین دو ایستگاه به صورت کامل جوشکاری می شود و در برخی از مناطق بر اساس نیاز و شرایط منطقه ، جوشکاری به صورت منقطع انجام می شود.

وی افزود : افزایش درجه حرارت و بالا رفتن آن از50 درجه باعث شد که دمای هوا از درجه تعادل بالاتر برود و باعث انبساط طولی شود و فشاری را در ریل ذخیره کند که به هنگام فشار وارده از سوی قطار در برخی از نقاط ضعفی با عنوان فرار ریل ایجاد نماید.

محمد علی طالبی پور کارشناس عمرانی اداره راه و شهرسازی با تائید اینکه گرما بر طول خطوط راه آهن تاثیر و رابطه مستقیمی دارد اظهار کرد : کلیه مواد با ضریب انقباض و یک تابع چند مجهولی هستند که با تاثیر گرما به صورت طولی افزایش پیدا می کنند.

وی ادامه داد :استان خوزستان با داشتن گرمای 50 درجه سانتیگراد و بالاتر نیاز به یکسری استانداردها در طراحی خطوط آهن دارد که با رعایت این استانداردها می توان در دمای بیش از حد از انقباض و تخلیه فشار بر طول خطوط راه که به صورت غیر مترقبه پیش می آید جلوگیری کرد .

* فرسودگی قطار های با عمر حدود 30سال

به گفته یکی از مامورین کنترل ترافیک ایستگاه خطوط ریلی راه آهن که نخواست نامش در خبر ذکر شود واگن قطارهای راه آهن جنوب از عمری حدود30 سال بر خوردار هستند که در اجزای داخلی مثل سیستم تهویه مشکل دار می باشند.

وی ادامه داد : یک رام قطار مسافر بری عادی اهواز-اندیمشک-تهران فاقد سیستم تهویه وکولر می باشد که در دمای بیش از 50درجه سانتیگراد مشکلی اساسی برای مسافرین ریلی است.

وی اظهار کرد: فرسوده بودن دستگاه های کنترل ترافیک ایستگاه ، مشکلات فنی و خرابی سوزن ها و گرمای شدید هوا در استان خوزستان در تابستان از جمله مشکلات موجود در راه آهن جنوب و زاگرس است.

وی اعتقاد دارد عمل نکردن به دستورالعمل و کتابچه بخشنامه ها و سلیقه ای عمل کردن در حوزه اجرای دستورات باعث بلا تکلیفی مامورین ترافیک راه آهن شده که در بروز حوادث بی نقش نیست.

* رخ دادن سه حادثه ریلی در یک فصل

سفر با قطار در اغلب نقاط دنیا همواره بدون خطر و راحت ترین سفر به نقطه ای دیگر است و این مهم تنها در استحکام سازی خطوط ریلی به دست می آید و تخطی از آن باعث سوانح دلخراش و بی اعتمادی مردم به خطوط ریلی می شود.

سه حادثه بزرگ ریلی کشور از جمله انفجار قطار نیشابور در بهمن سال 1382 ، سانحه قطار مسیر زاهدان به تهران آبان در 1391 و برخورد قطار در محور سمنان–دامغان در آذر 1395 خاطرات تلخی را در ذهن مردم ایجاد کرد هر چند این حوادث کم بوده انداما کارشناسان معتقدند همین سوانح کم نیز می تواند تاثیر زیادی در بی اعتمادی مردم داشته باشد.

در استان خوزستان نیز امسال شاهد چهار حادثه خروج قطار از ریل شامل خروج قطار در مسیر خرمشهر – تهران در 20تیر(ایستگاه میاندشت)، خرمشهر- تهران 23 تیر(ایستگاه شوش) ، اهواز- مشهد یکم مرداد(ایستگاه گلمهک) و یک قطار باری در 18خرداد ماه بودیم.

یکی از مسافران قطار مسافری اهواز- مشهد در گفت وگو با خبرنگار ایرنا گفت: حدود ساعت 13.30 دقیقه ظهر روز یکشنبه اول مرداد بود که در سفر به مشهد با لرزشهای شدید قطار روبرو شدیم، که پس از چند لحظه با تکان های شدید در کوپه قطار به اطراف پرت شدیم و از شدت ضربه متوجه نشدیم که چه اتفاقی افتاده است.

محمد رضا ادامه داد :صدای فریاد مسافران و آه وناله مسافران به گوش می رسید که درخواست کمک می کردند در این حین خدمه قطار با صدای بلند مسافران را به خارج از قطار هدایت می کرد.

وی گفت: زمانی که پیاده شدیم با خارج شدن دو واگن قطار روبرو شدیم و مادر پیرم را که توان راه رفتن نداشت و با ضربه آسیب دیده بود را به کناری کشاندم تا به دنبال پزشک قطار باشم و متاسفانه گروه امدادی در منطقه حاضر نبود و تنها پزشک قطار در حال امداد رسانی به مصدومان دو واگن خارج شد.

* بررسی با تاخیرحادثه ریلی قطار مسافری اهواز- مشهد

با گذشت بیش از10 روز از حادثه خروج واگن قطار از ریل در ایستگاه گل مهک اندیمشک صادق سکری مدیر روابط عمومی راه آهن کشور از مصاحبه و پاسخ به سوالات خبرنگار ایرنا امتناع کرد و علت را مشخص نشدن جزئیات حادثه عنوان کرد.

رامین مختاری رئیس فوریت های پزشکی اندیمشک هم در گفت وگو با خبر نگار ایرنا اظهار کرد:یکم مرداد حدود ساعت 14:30 دقیقه با اورژانس تماس گرفته شد که حادثه واژگونی قطار رخ داده است و به محض اطلاع سه آمبولانس مجهز به محل اعزام شد .

وی ادامه داد :با حضور در محل تعداد مجروحان حدود 9نفر بودکه 2نفر با خودروی شخصی به اندیمشک بازگشته و تعداد پنج نفر خانم و 2نفر آقا به بیمارستان اندیمشک انتقال پیدا کردند که تحت درمان قرار گرفتند.

به هر حال به نظر می رسد که با توجه به نیاز مردم استان به خطوط ریلی برای مسافرت و قدمت بالای خطوط ریلی کشور و از جمله استان خوزستان مسئولان راه آهن جمهوری اسلامی ایران برای بالا بردن ضریب ایمنی بالای خطوط ریلی ضمن نوسازی این ناوگان و خطوط ریلی برای بالا بردت استاندارد لازم آن تلاش نمایند.