خوزنیوز-سجاد بهمنی*/در این سال ها آنقدر «فاجعه زیست محیطی» در خوزستان تجربه کرده ایم، که اگر یک روز صبح بیدار شویم و بگویند اصلا شهری بنام رامهرمز در خوزستان نداشته ایم، می گوییم لابد نبوده است خوب!
این روزها خبرهای زیادی رسیده است که حال تالاب میانگران ناخوش است و بی آبی آتشی شده است افتاده به جانش. همان مسیر را که ادامه می دهیم به سمت شرق و جنوب، چاه های غیرمجاز حال قلعه تل را گرفته اند و کم آبی مارون کشت برنج را در رامهرمز به خاطره تبدیل کرده است. از که کمک بگیریم؟ رسانه ها هم تنها کاری که کرده اند این است که خبردارمان کرده اند. ریشه همه نامناسبی و پریشان احوالی طبیعت خوزستان را، علاوه بر تغییرات آب و هوایی، شاید باید در عامل فرهنگی تغییر فرهنگ بومی جستجو کرد. تغییر شدید فرهنگ بومی رابطه هزاران ساله اجدادمان با طبیعت را دگرگون کرده است و ما به کمک تکنولوژی و ابزارهایی که در دست داریم قلب طبیعت را دقیق تر نشانه رفته ایم!
به طور کلی در استان خوزستان، به تغییر شدید فرهنگ و زیست بوم اهمیت خاصی داده نمی شود. صنعتی شدن جامعه، جهت گیری مان را درباره محیط پیرامون دگرگون کرده است و هر آنچه نفع شخصی مان را توجیه نکند، یا حفظ و حراستش به دولت سپرده می شود و یا اینکه کانونی می شود برای بروز چالش هایی شبیه آنچه بر سر تالاب میانگران ایذه می رود.
امروزه گسست موجود در تعامل میان محیط زیست با فرهنگ بومی و فعالیت انسانی به جاهای نگران کننده ای رسیده است، در واقع فرایند ناصحیحی از تعامل با محیط زیست در فرهنگ مان ریشه دوانده که نقطه عطف هایش می شود شبیه کشاکش تالاب میانگران با آب زندگی و آتش مرگ !
در گذشته انطباق فرهنگ بومی، محیط زیست و فعالیت انسانی و عملکرد موازی آنها، در مجموع چشم انداز فرهنگی واحدی را شکیل می داد که به نفع محیط زیست عمل می کرده است و نتیجه اش می شد استمرار زیبای زندگی در زیست بوم، آنچه امروز از فقدانش رنج می بریم. راز نجات طبیعت پیرامون مان، نیز دقیقا در همین نکته نهفته است، از آنجا که منحرف شده ایم عقب بنشینیم.
باید همه سکنه اطراف تالاب بین المللی متوجه شوند که اعتبار بین المللی این تالاب برای زادگاهشان و نقش آن در صیانت از منابع طبیعی زاگرس جنوبی بیشتر از ارزش کشت چند کیلو و حتی تن گندم و جو است!
* مدرس گروه جامعه شناسی دانشگاه شهید چمران اهواز