یارانه نقدی، از دید مسئولین داستان پرغصه ای برای جمهوری اسلامی است که به تازگی وارد هفتمین سال خود شده است. بارها مسئولین در سال های اخیر تصمیم گرفته اند که تعدادی را از قطار پرداخت یارانه های نقدی پیاده کنند اما هر بار بنا به دلایلی پا پس کشیده اند. سال آینده گویا بحث حذف یارانه نقدی 32 تا 34 میلیون نفر جدی است. حال چه کسانی در سال 97 یارانه نقدی دریافت می کنند؟

در سال 1387 مطابق با بررسی های صورت گرفته مشخص شد که تقریباً 70 درصد از جمعیت کشور تنها می توانند حدود 30 درصد از یارانه های پرداختی در کالاهای مختلف را مصرف کنند و 30 درصد باقیمانده جمعیت هم 70 درصد از این یارانه ها را مصرف می کنند. با این وضعیت دولت نهم تصمیم گرفت که سر و سامانی به این اوضاع بدهد و به همین منظور در دی ماه سال 1387 محمود احمدی نژاد رئیس دولت نهم لایحه هدفمندی یارانه ها را به مجلس برد. پس از ماه ها چالش بر سر این لایحه، سرانجام یک سال بعد یعنی در دی ماه 1388 مجلس آن را به تصویب رساند و در اردیبهشت 1389 طرح هدفمندی یارانه ها در سه استان ایلام، گیلان و خراسان شمالی به صورت آزمایشی به اجرا درآمد. درست 7 ماه بعد از اجرای آزمایشی، در آذر ماه 1389 این طرح به صورت جامع در کل کشور اجرا شد.

مطابق با قانون هدفمندی یارانه ها، باید یارانه 16 قلم کالا شامل بنزین، گازوئیل، گاز مایع، گاز طبیعی، نفت کوره، نفت سفید، برنج، روغن، قند و شکر، شیر، گندم، آب، برق، خدمات پستی، خدمات هوایی و خدمات زمینی طی 5 سال (با آغاز از سال 1389) به تدریج حذف و به قیمت های جهانی عرضه می شد. مقرر شد که 50 درصد از درآمدهای حاصل از هدفمندی یارانه ها به صورت نقدی (45500 تومان هر نفر) و غیرنقدی (سبد کالا) به مردم، 20 درصد به دولت و 30 درصد به تولید پرداخت شود.

با اجرای طرح، مشخص شد که هزینه های حاصل از هدفمندی یارانه ها از درآمدهای آن پیشی گرفته است و ادامه این روند دولت را با مشکلاتی مواجه می کرد. بعد از سر کار آمدن دولت یازدهم، مسئولین این دولت از شب پرداخت یارانه ها به شب مصیبت دولت و یا از یارانه ها به داستان پرغصه جمهوری اسلامی یاد می کردند. به هر صورت از سال 94 (آخرین سال اجرای هدفمندی یارانه ها طبق قانون) تصمیم گرفته شد که اقشار پردرآمد شناسایی و عده ای حذف شوند. ملاک های مختلفی نیز از سوی مجلس و دولت برای شناسایی افراد پردرآمد در نظر گرفته شد (نقل آن ها از حوصله این متن خارج است) اما هر بار بنا به دلایلی دولت از حذف این افراد سرباز زد. نهایتاً کار به جایی رسید که دولت تصمیم گرفت با کاهش منابع پرداختی برای یارانه نقدی از 42 هزار میلیارد تومان در قانون بودجه سال 96 به 23 هزار میلیارد تومان در لایحه بودجه سال 97 عزم خود را برای حذف اقشار پردرآمد در سال آینده جزم کند. با کاهش منابع یارانه پرداختی به 23 هزار میلیارد تومان، عملاً 32 تا 34 میلیون نفر از قطار پرداخت یارانه پیاده خواهند شد. سئوالی که مطرح است این است که یارانه بگیران سال آینده چه کسانی هستند؟

طبق اظهارات مسئولین هم اکنون حدود 75 میلیون نفر از ایرانیان یارانه دریافت می کنند. با حذف 32 تا 34 میلیون نفر از یارانه بگیران در سال آینده حدود 41 تا 43 میلیون نفر یارانه بگیر باقی خواهد ماند. طبق گفته محمدباقر نوبخت رئیس سازمان برنامه و بودجه، رویکرد دولت پرداخت یارانه به گروه‌ های تحت پوشش نهادهای حمایتی به همراه عشایر و روستاییان و گروه‌ های کم ‌درآمد و نیازمند خواهد بود. بنابراین 41 تا 43 میلیون نفر یارانه بگیر در سال 97 از گروه های زیر می باشند:

طبق گفته مسئولین کسانی که یارانه آن ها در سال آینده حذف می شود در صورت تمایل به دریافت یارانه می توانند به نهادهای حمایتی خاص چون کمیته امداد یا بهزیستی مراجعه کنند و در این نهادها ثبت نام نمایند!