رییس سازمان حفاظت محیط زیست با اشاره به مشکلات کمآبی در استان خوزستان گفت: اشتباهات مهندسی در ساخت سد گتوند، عامل شوری آب خوزستان شده است.
به نقل از پایگاه اطلاع رسانی سازمان حفاظت محیط زیست، در پی دعوت دانشجویان انجمن اسلامی دانشگاه امیرکبیر برای حضور در خوزستان و پیگیری معضلات زیست محیطی، نشستی با حضور این دانشجویان و رییس سازمان حفاظت محیط زیست برگزار شد.
عیسی کلانتری رییس سازمان حفاظت محیط زیست در نشستی صمیمی که پیش از ظهر امروز با حضور اعضای انجمن اسلامی دانشجویان دانشگاه امیرکبیر برگزار شد، با اشاره به مشکلات زیست محیطی استان خوزستان گفت: با روال طبیعی هر جای ایران ممکن بود خشک شود، ولی خوزستان آخرین نقطه بود. حتی ممکن است گیلان و مازندران خشک شود، ولی برای خوزستان این اتفاق نمیافتاد. اما مشکلی که در خوزستان داریم مدیریت آب و عدم تشخیص اولویتهاست. منابع آب را در آن منطقه از دست دادیم یا از نظر کیفی آلوده کردیم.
معاون رییس جمهور افزود: در خوزستان، توزیع آب با مشکل روبهرو است. در شمال استان، مردم راحت میتوانند آب مصرف کنند ولی در جنوب، زهاب نصیب مردم میشود. اتفاق بدی که افتاد، آبگیری سد گتوند بود. این پروژه در زمان مرحوم آقای هاشمی کلنگ زده شد. براساس محاسبات مهندسی آمریکاییها پیش از انقلاب شروع شد در آن زمان، هیچ اشکالی در اجرای آن نبود. اما در زمان دولت نهم محل سد تغییر کرد.
وی افزود: این باعث شد که گنبدهای نمکی به درون آب راه پیدا کنند. گفتند پوشش رُسی میدهیم و نمک را از بستر جدا میکنیم. ولی با اولین آبگیری، پوشش از بین رفت و آب شیرین کارون، شور شد. ما بخش اعظم آب خوزستان را با یک اشتباه مهندسی محرز، شور کردیم.
رییس سازمان حفاظت محیط زیست در ادامه گفت: مشکلات آب خوزستان به دو بخش تقسیم میشود: مسایل مهندسی و توزیع آب. حتی وجود بخشی از گردوغبار نیز به دلیل مدیریت اشتباه در موضوع آب است. سیلاب در خوزستان، سالی دو الی سه بار، منطقهی جنوب اهواز را زیر آب میبرد و باعث میشد که خاک لمیزرع خوزستان سبز شود و جلوی انتشار گردوغبار گرفته شود.
کلانتری دربارهی موضوع گردوغبار افزود: پیش از انقلاب در مناطقی که گرد و غبار از آن بلد میشد، مالچ نفتی میریختند که تا حدی خاک را تثبیت کرده بود، اما در زمان جنگ از بین رفت. بعد هم سازمان محیط زیست وقت گفت که این کار از نظر زیست محیطی اشکال دارد. بدین ترتیب راهی که بین بد و بدتر بود، متوقف شد. گردوغبار داخلی در زمستان و ریزگردهای خارجی در فصول بهار و تابستان برمیخیزند.
کلانتری ادامه داد: یکی دیگر از مشکلات خوزستان آلودگیهای نفتی است. ما پس از گذشت ۱۱۰ سال، هنوز فلرهای گازی را در خوزستان میسوزانیم، در حالی که خارجیها آمادهاند تا نصف پول گاز را بگیرند و اینها را تبدیل به میعانات گازی کنند. پس از این سالهای طولانی هنوز نتوانستند فلرها را مهار کنند.
رییس سازمان محیط زیست گفت: نمیتوانیم بگوییم سدسازی، خوب یا بد است. در اطراف تهران، پنج سد داریم که آب شرب تهران را تامین میکنند. پس در اینجا سدسازی برای ما خوب بوده است. البته باید گفت که بهترین جا برای ذخیرهی آب، زیر زمین است نه روی آن. در مورد خوزستان بردن آب به زیر زمین سخت بود، چون خاک خوزستان نفوذناپذیر است. بیشتر سدهایی که در خوزستان احداث شده است به منظور تامین برق بوده است. یکی از مشکلات حال حاضر صنعت برق همین کم آبی سدهاست.
وی افزود: سدسازی بخشی از توسعهی پایدار است. ما در توسعهی پایدار باید چهار نکته را در نظر داشته باشیم. فعالیت ما توجیه اقتصادی داشته باشد، زمینهساز بر هم خوردن نظم اجتماعی نباشد و مسائل اجتماعی ایجاد نکند، محیط زیست را تخریب نکند و حق و حقوق نسلهای بعدی را از بین نبرد. متاسفانه، در این سالها اهداف کوتاهمدت ما بر اهداف بلندمدت غالب بوده است. تولید غذا خوب است، ولی باید رعایت پایداری آب نیز شود. سدسازی بخش کمتری از مصیبت آب است ولی مصیبت اصلی ما، مصرف آن است. مشکلات سازهای و کوتاهمدت ما را از اهداف بلندمدت جدا کرده است.
در حال حاضر کیفیت خروجی از این سد بسیار ایدهآل است و EC آب خروجی از این سازه به 600 میکرموس کاهش یافته است.
مدیرعامل شرکت مدیریت منابع آب ایران گفت: در حال حاضر کیفیت خروجی از سد گتوند بسیار ایدهآل است و EC آب خروجی از این سازه به ۶۰۰ میکرموس کاهش یافته است.
به گزارش تسنیم، محمد حاجرسولیها در نشستی خبری، اظهار داشت: ماههای تیر و مرداد حساسترین مقاطع زمانی برای تأمین آب شرب هستند، بارندگیهای سال آبی تاکنون به 167 میلیمتر رسیده است که در نهایت تا انتهای شهریورماه به 175 میلیمتر خواهد رسید.
وی ادامه داد: این میزان بارش رتبه 47 نیم قرن اخیر را به خود اختصاص داده است که نسبت به سال آبی گذشته 26 درصد و در مقایسه با مدت متوسط درازمدت 30 درصد کاهش یافته است.
حاجرسولیها با بیان اینکه هشت استان بارندگیهای بهمراتب بهتری را نسبت به سال گذشته تجربه میکنند و مابقی استانها نسبت به درازمدت با کاهش بارندگی مواجه هستند، افزود: پنج استان سیستان و بلوچستان، هرمزگان، کرمان، بوشهر و فارس دارای وضعیت بحرانی هستند و بیش از 50 درصد کمبود بارش داشتهاند.
وی با اشاره به کاهش چشمگیر روانآبهای کشور گفت: در زمان حاضر نسبت به متوسط درازمدت کاهش 70درصدی تغییر نوع بارش از جامد به مایع داشتهایم و آثار این تغییر در استانهای مختلف موجب شده تا آورد رودخانه بهیکباره از یک مترمکعب در ثانیه به دویست لیتر تبدیل شود و منشأ تغذیه رودخانه از بین برود که دلیل اصلی این امر نیز کاهش جدی بارش برف در سال آبی جاری بوده است.
مدیرعامل شرکت مدیریت منابع آب ایران با ابراز اینکه "منشأ جریانات سطحی برف است و کمبود بارش برف موجب شده تا در تابستان با کمبود شدید روانآب مواجه باشیم"، ادامه داد: جریانات سطحی ناشی از بارندگی و ذوب برف پشت سدها موجب شده تا ورودی به سدها 34 درصد نسبت به سال گذشته کاهش داشته باشد.
وی ادامه داد: حجم مخازن نیز نسبت به سال گذشته 16 درصد کاهش یافته است ولی با وجود این، پیشبینی میشود تأمین آب شرب از طریق این سدها با برنامهریزی مناسب امکانپذیر باشد.
حاجرسولیها با اظهار اینکه "در سدهای تهران با توجه به مدیریت روی مخزن دغدغهای جدی برای تأمین آب شرب نداریم ولی در برخی نقاط کشور با شرایط ویژهای روبهرو هستیم"، افزود: حجم قابل بهرهبرداری از سد درودزن استان فارس 300 میلیون مترمکعب است که با توجه به اینکه موجودی فعلی این سازه 341 میلیون مترمکعب است، بنابراین تنها 41 میلیون مترمکعب آب قابل رهاسازی به پاییندست سد است. همچنین ورودی این سد نسبت به سال گذشته هم 53 درصد کاهش داشته است.
وی ادامه داد: حجم موجود سد کوثر کهگیلویه و بویراحمد به 244 میلیون مترمکعب رسیده است که ورودی به آن نسبت به سال گذشته کاهش بیش از 40درصدی داشته است.
مدیرعامل شرکت مدیریت منابع آب ایران از کاهش 56درصدی موجودی مخزن سد زایندهرود نسبت به سال گذشته خبر داد و گفت: سد استقلال در سال جاری ورودی خاصی نداشته است و کنار عدم ورودی به سد شمیل و نیان هرمزگان با شرایط ویژهای در این استان مواجه هستیم. چاههای نیمههای سیستان و بلوچستان هم تنها سه میلیون مترمکعب ورودی داشته است.
وی با تأکید بر اینکه شوری آب خرمشهر و آبادان ارتباطی به سد گتوند ندارد، گفت: در حال حاضر کیفیت خروجی از این سد بسیار ایدهآل است و EC آب خروجی از این سازه به 600 میکرموس کاهش یافته است.
مدیرعامل شرکت مدیریت منابع آب ایران تصریح کرد: کیفیت آب خروجی سد گتوند در حالی است که EC آب پاییندست کارون بهدلیل رهاسازی پساب صنایع، تخلیه فاضلاب و... بهمراتب بیش از آب رهاشده از این سد است، بنابراین شوری آب خرمشهر و آبادان به هیچ عنوان ارتباطی به آب رهاشده از سد گتوند ندارد.
حاجرسولیها خاطرنشان کرد: پیش از این اثربخشی سد گتوند در شوری آب کارون حداکثر 25 درصد بوده است که در سال جاری بهدلیل افزایش کیفیت آب خروجی از سازه، میزان اثربخشی سد گتوند در شوری آب کارون بهمراتب کمتر از گذشته شده است.
وی در خصوص افت ورودی به چاه نیمههای سیستان و بلوچستان و ارتباط آن با کاهش رهاسازی حقابه سیستان از افغانستان به این استان، گفت: بخش زیادی از این ورودی مربوط به سیلابهای ماههای اسفند و فروردین این منطقه است که در سال آبی جاری با افت بیسابقه بارندگی، سیلابهای خاصی در این مقطع زمانی نداشتهایم.
حاجرسولیها با تأکید بر اینکه "شاهد کاهش ورودی کنترلشده از افغانستان نبودهایم"، اضافه کرد: تمامی این کاهش ورودی ناشی از دبیهای کنترلشده نیست؛ حجم زیاد ورودی به چاه نیمهها مربوط به سیلابهاست که در سال آبی جاری سیلابی بزرگی نداشتهایم.
مدیرعامل شرکت مدیریت منابع آب ایران با تأکید بر اینکه سال گذشته حدود 14 هزار حلقه چاه غیرمجاز مسدود شده است، تصریح کرد: در سال جاری بهدلیل کاهش شدید بارندگیها و افت منابع سطحی معیشت بخشهای مختلف مورد توجه قرار گرفته و برای امسال تاکنون هزار و 400 حلقه چاه غیرمجاز مسدود شده است.