یک پزشک و متخصص روانشناسی و عضو هیات علمی دانشگاه شهید چمران اهوازمی گوید بر اساس یک پژوهش علمی ، شرکت در عزاداری محرم، اثرات مثبت بر سلامت روان افراد دارد.

دکتر سید علی مرعشی در گفت وگو با ایرنا اظهار داشت:سؤالی که ممکن است به ذهن خیلی از افراد خطور کرده باشد این است که این ادعا که شرکت در عزاداری محرم افراد را افسرده میکند آیا مبنایی از صحت دارد یا خیر.

وی افزود: درفضای مجازی و شبکه های اجتماعی عده‌ای مرتبا بر این طبل می‌کوبند که عزاداری‌های محرم برای سلامت روان مضر بوده و سبب افسردگی می‌شود.

مرعشی ادامه داد: در پژوهشی که دراین زمینه انجام دادیم و در مجله دستاوردهای روانشناختی دانشگاه شهید چمران اهواز دوره چهارم شماره یک سال 1392 چاپ و منتشر شده، به افرادی که در مراسم عزای امام حسین علیه السلام شرکت میکردند و کسانی که شرکت نمی‌کردند (به عنوان گروه شاهد) پیش از شروع دهه اول محرم پرسشنامه افسردگی بک داده شد و پس از پایان دهه اول محرم دوباره هر دو گروه مورد آزمون قرار گرفتند (پیش‌آزمون ـ پس‌آزمون).

عضو هیات علمی دانشگاه شهید چمران اهواز بیان کرد: بر اساس نتایج مقایسه میانگین نمره افسردگی 2 گروه در تحلیل واریانس، در میان شرکت‌کنندگان کسانی که افسردگی نداشتند پس از عزاداری هم افسرده نشدند و افراد افسرده بعد از عزای امام حسین علیه السلام نمره افسردگی آن‌ها کاهش‌یافته و میانگین آن به زیر حد طبیعی رسیده بود.

وی گفت: بنابراین فرض افسرده شدن به علت شرکت در عزاداری محرم ، رد شد و بلکه خلاف آن تأیید شد به این معنی که شرکت در عزاداری محرم برای سلامت روانی مفید است و سبب کاهش افسردگی یا بهبود آن می‌شود.

مرعشی اظهار داشت: اما چگونه شرکت در یک جلسه غم انگیز باعث کاهش افسردگی می شود؟ این جلسات چه فرقی با بقیه جلسات غم‌انگیز دارند؟

این پزشک و متخصص روانشناسی با اشاره به 6 مکانیزم پیشنهادی بر اساس مکانیزم های موردقبول در مکاتب روانشناسی عرفی بیان کرد: از جمله این مکانیزم ها این است که افراد، برون ریزی یا تخلیه هیجانی می کنند و این باعث می شود هیجانات منفی باقیمانده تقلیل یابد.

وی گفت: همچنین اگر کسی احساس گناه حل‌نشده‌ای دارد، ممکن است گرایش به افسردگی پیدا کند اما با شرکت در عزاداری و امید به رحمت خدا، این امید احساس گناه را تا حدی خنثی و افسردگی را برطرف می کند. 

مرعشی افزود: یکی از دلایل افسردگی احساس تنهایی است؛ شرکت در مراسم عزاداری امام حسین علیه السلام همراه با خیل عظیمی از افراد باعث می شود فرد خودش را تنها نبیند و خود را عضو یک گروه منسجم بزرگی بنام گروه عزاداران امام حسین علیه السلام تلقی کند و به این ترتیب احساس حمایت اجتماعی می کند. 

عضو هیات علمی دانشگاه شهید چمران اهواز ادامه داد: از دیگر مکانیزم های پیشنهادی این است که ضعف سرمایه‌های معنوی سبب افزایش آسیب‌پذیری روانی از جمله استعداد افسردگی می‌شود؛ در عزاداری سیدالشهداء علیه‌السلام حجم بالایی از سرمایه‌های معنوی قابل اکتساب است.

وی اظهار داشت: افراد افسرده یا در معرض ابتلا به افسردگی، در مراسم عزاداری حسینی علیه السلام این فرصت را می‌یابند تا مصائب خود را با مصائب امامشان که او را از خود بهتر می‌دانند مقایسه کرده و از دیدگاه شناختی بزرگ‌نمایی مصائب خود را متوقف کنند.

مرعشی گفت: آن‌ها در این روند متوجه می‌شوند که عزیزتر از آن‌ها در درگاه خداوند تعالی مشکلات بزرگتری داشته است و این تحمل مشکلات را برای عزاداران آسان می‌کند.

این پزشک و متخصص روانشناسی اضافه کرد: همچنین یکی از دلایل افسردگی احساس پوچی، بی‌هدفی و بی معنایی است؛ در مراسم سوگواری سیدالشهداء علیه‌السلام فرد این فرصت را می‌یابد تا همسو با ایشان زندگی پرمعناتر و هدفمندتری را شروع کند و به این ترتیب از افسردگی فاصله می‌گیرد.