تاریخ انتشار: ۳۰ دی ۱۳۹۷ - ۰۸:۴۶
کد خبر: ۱۷۷۴۸۰
نسخه چاپی ارسال به دوستان ذخیره
زمزمه اصلاح آیین نامه مشاغل سخت و زیان آور کلید خورد
آیین نامه قانون مشاغل سخت و زیان آور با محوریت شورای گفت وگوی دولت و بخش خصوصی قرار است دستخوش تغییراتی شود که ترسیم چشم انداز روشنی برای آن غیرقابل پیش بینی است.

هیات وزیران 22 اسفند سال 1380 به پیشنهاد مشترک وزارتخانه های کار، بهداشت و نیز سازمان تامین اجتماعی آیین نامه اجرایی قانون بازنشستگی پیش از موعد کارگران مشاغل سخت و زیان آور را تصویب کرد. 

پر اساس این قانون ، مشاغل سخت و زیان ‌آور به شغل هایی گفته می شود که متصدی آن ، در معرض آسیب های جسمی و روحی و زود مستهلک شدن قرار دارد. 

به همین دلیل قانونگذار برای جلوگیری از آسیب زودرس انسان، قانون بازنشستگی در کارهای سخت و زیان ‌آور را وضع کرد؛، اگر کسی 20 سال متوالی یا 25 سال متناوب در اینگونه مشاغل کار کرده باشد، می ‌تواند بدون شرط سنی بازنشسته شود. 

نمایندگان وزارت تعاون، کار و رفاه اجتماعی؛ وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشکی؛ سازمان تامین اجتماعی و همچنین نمایندگان کارگران و کارفرمایان، اعضای کمیته های استانی هستند که به تقاضای کارگران و کارفرمایان نسبت به تطبیق و تشخیص مشاغل سخت و زیان آور اقدام می کنند.

بر این اساس در اجرای ماده 76 قانون تامین اجتماعی افراد می توانند درخواست خود را به دبیرخانه بررسی مشاغل سخت و زیان آور ارسال کنند.

عنوان های اشتباه برای مشاغل سخت و زیان آور

یک فعال کارگری در این خصوص گفت:یکی از مشکلات جدی که کارگران در حوزه مشاغل سخت و زیان آور دارند این است که برخی کارفرمایان در لیست بیمه ارسالی به سازمان تامین اجتماعی برای کارگری که به کار سخت و زیان آور مشغول هستند عنوانی عام مثل کارگر ساده، کارمند و یا موارد مشابه استفاده می کنند که این امر منجر به ضایع شدن حقوق این افراد می شود.

صادق داوودی با اشاره به اینکه کارفرمایان به خاطر پرداخت نکردن چهار درصد حق سختی ماهیت شغلی کارگران را تغییر می دهند، افزود: پرداخت این میزان از حق سختی توسط کارفرما در قانون تعریف شده و باید پس از تایید کمیته‌ های استانی به سازمان تامین اجتماعی پرداخت شود اما صاحبان مشاغل اعتقاد دارند که این موضوع موجب رکود واحدهای تولیدی می شود.

وی ادامه داد:در بیشتر کارگاه ها با انجام اقدامات فنی و مهندسی، سخت و زیان آور بودن بسیاری از مشاغل قابل رفع است، اما به دلیل بی توجهی و نبود اطلاع از قوانین و مقررات، کارفرمایان در برابر الزاماتی که تعریف شده مقاومت می کنند.

این فعال کارگری همچنین با بیان اینکه فرآیند رسیدگی به تقاضای کارگران در کمیته تشخیص مشاغل سخت و زیان آور بسیار زمان بر است، گفت:با اصلاح آیین نامه اجرایی این قانون مدت زمان رسیدگی به درخواست کارگر کاهش پیدا می کند و این امر مستلزم تعامل اطلاعاتی هرچه بیشتر اعضای این کمیته است.

کلاه گشاد قانون مشاغل سخت و زیان آور روی سر استان های بد آب و هوا

مشاور تامین اجتماعی اتاق بازرگانی اهواز با بیان اینکه یکی از راهکارهای اساسی برای کاهش زمان رسیدگی به درخواست کارگران برای بهره مندی از قانون مشاغل سخت و زیان آور جابجایی کمیته از اداره کار به تامین اجتماعی است، گفت:مدتهاست جامعه کارفرمایی و کارگری درباره آیین نامه مشاغل سخت و زیان آور و ایراداتی که در این زمینه وجود دارد بحث دارند.

علی ترکاشوند ادامه داد: اصلاحیه آیین نامه اجرایی با مشورت هر دو طرف آغاز شده و پیشنهادات برای طرح این موضوع در شورای ملی گفت وگوی دولت و بخش خصوصی در حال نهایی شدن است.

وی با بیان اینکه قانون مشاغل سخت و زیان آور نیاز به اصلاح دارد، یادآور شد: به همین منظور باید با نمایندگان مجلس شورای اسلامی نیز گفت و گو شود تا این روند در مجلس شورای اسلامی مورد بررسی قرار بگیرد اما با این وجود اصلاح آیین نامه نیز می تواند بخشی از مشکلات را کاهش دهد.

ترکاشوند ضمانت اجرایی را یکی اصلی ترین جنبه های اجرای قوانین دانست و خواستار تقویت هرچه بیشتر ضمانت و الزامات اجرایی قانون مشاغل سخت و زیان آور شد. 

این کارشناس حوزه مسایل تامین اجتماعی، گفت: در شرایط موجود اقتصادی تعطیلی و یا جریمه کردن کارگاه هایی که برای ایمن سازی محیط کار خود اقدام جدی انجام نمی دهد اقدام راهگشایی نخواهد بود. 

مدیرکل سابق تامین اجتماعی خوزستان با بیان اینکه با اجرای قانون مشاغل سخت و زیان آور کلاه گشادی بر روی سر خوزستان و استان های مشابه رفته افزود:پیش از این در استان‌ های بد آب و هوا، و گرمسیر شاغلان آنها پنج سال زودتر بازنشسته می‌ شدند ولی در شرایط فعلی استانی مثل خوزستان هیچ تفاوتی با استان های برخوردار و خوش آب و هوا ندارد که به نظر می رسد این موضوع نیز در صورت امکان اصلاح قانون باید مورد توجه قرار بگیرد.

ترکاشوند همچنین به ماده یک آیین نامه اجرایی این قانون اشاره کرد و گفت: پیشنهاد می شود با اضافه کردن یک تبصره به این ماده، حق چهار درصد بازنشستگی واحدهای دولتی مشمول قانون مشاغل سخت و زیان آور در زمان واگذاری به بخش خصوصی توسط مالک پیشین یعنی دولت پرداخت شود.

وی در خصوص ماده 2 این آیین نامه،ادامه داد: همچنین پیشنهاد می شود در بازرسی از واحدهای مورد ادعای کارگر ، کارشناس بهداشت حرفه ای سازمان تامین اجتماعی نیز به عنوان فرد صاحب صلاحیت تعیین شود تا ادعای متقاضی نیز مورد بررسی قرار بگیرد.

این کارشناس حوزه کار و تامین اجتماعی با بیان اینکه در برخی موارد کارفرما از موضوع ادعای کارگر مطلع نمی شود، افزود: در چنین شرایطی ممکن است کارفرما دلایلی داشته باشد که ادعای کارگر را رد کند بنابراین باید ساز و کار این امر ایجاد شود تا زمینه برای دفاع وی فراهم شود.

ضرورت مطابقت درخواست کارگر با عنوان شغلی 

عضو کمیته تجدید نظر بررسی مشاغل سخت و زیان آور درباره بازنشستگی زودتر از موعد در خوزستان بیان داشت: معمولا برخی کارگران برای استفاده و مشمول شدن در قانون مشاغل سخت و زیان آور درخواست هایی ارایه می ‌کنند که شغل مورد ادعای آنها با لیست بیمه ارسالی توسط کارفرما مطابقت ندارد.

محمد هادی قنوات ادامه داد: بنابراین درخواست کارگر پیش از ورود به کمیته مشاغل سخت و زیان آور، باید عنوان شغلی او با لیست ارسالی بیمه تطبیق داده تا پاسخ به خواسته کارگر در مدت زمان کمتری انجام شود.

وی با اشاره به اینکه سالانه 20 هزار تقاضا برای بازنشستگی زودتر از موعد به این کمیته در استان ارایه می شود، گفت: حجم موافقت ها در خوزستان وضعیت بازار کار را چالش های جدی روبه رو کرده زیرا بخش قابل توجهی از این افراد مجدد در چرخه اشتغال باقی می مانند.

فرار کارفرمایان از ذکر عنوان اصلی شغل کارگران

مدیرکل تعاون، کار و رفاه اجتماعی خوزستان با اشاره به اینکه قانون مشاغل سخت و زیان آور نیاز به اصلاح دارد، گفت: با احترامی که برای تمامی کارفرماها قایل هستیم اما برخی عنوان شغلی کارگران را به صورت صحیح در لیست های بیمه ای و یا قراردادها ذکر نمی کنند.

سیدنور محمدپور خاطرنشان کرد: بنابر این وقتی فرد، بازنشستگی زودتر از موعد را درخواست دارد به خاطر مطابق نبودن تقاضا با لیست بیمه ، تقاضای وی رد می شود.

وی با اشاره به اینکه ماهیانه یک هزار و 500 پرونده در کمیته رسیدگی به مشاغل سخت و زیان آور خوزستان مورد رسیدگی قرار می گیرد، گفت: سرمنشا این قانون سازمان جهانی کار است و باید مقررات این سازمان را در تصمیم گیری ها و اصلاح قوانین مورد توجه قرار داد.

مدیرکل اداره تعاون، کار و رفاه اجتماعی خوزستان ادامه داد:از اقداماتی که می تواند مدت زمان رسیدگی به تقاضای افراد در کمیته تشخیص مشاغل سخت و زیان آور را کاهش دهد، جابجایی دبیرخانه این کمیته از این اداره کل با تامین اجتماعی است.

وی مدت زمان رسیدگی پرونده های درخواستی برای مشاغل سخت و زیان آور را در خوزستان بین 12 تا 18 ماه اعلام کرد.

واگذاری شرکت های دولتی چالش جدی مشاغل سخت

رییس شورای کارگری استان خوزستان با بیان اینکه کارگر و کارفرما هر دو لازم و ملزم یکدیگر هستند، بیان کرد: اگر کارگری وجود نداشته باشد کارفرمایی هم نخواهد بود و احترام به هر دوی آنها امری ضروری است اما تغییر ماهیت شغلی افراد در لیست ها و قراردادهای کاری، باعث مشکلات متعددی می شود.

هوشنگ درویشی افزود: این اقدامات برخی از کارفرمایان، آینده کارگران را دستخوش مشکلاتی کرده که منجر به محدودیت جدی و بسیار زیادی شده است.

وی واگذاری صنایع دولتی به بخش خصوصی را چالش دیگری می داند که این قشر با آن سر و کار دارند و افزود: پس از اینکه این صنایع در اختیار بخش خصوصی قرار می گیرد نخستین کاری که کارفرما در پیش می گیرد تغییر ماهیت کارگران در قرارداد آنها است.

رییس شورای کارگری خوزستان ادامه داد: با توجه به اینکه بیشتر صنایع خوزستان مادر تخصصی هستند پس از واگذاری نباید اجازه داد که احکام این کارگران دستخوش تغییرات شود به این دلیل که مشاغل موجود در صنایع دایم و مستمر هستند. 

صحت سنجی ادعای کارگران توسط تامین اجتماعی

مدیرکل تامین اجتماعی خوزستان در خصوص فعالیت کمیته مشاغل سخت و زیان آور، گفت: یکی از وظایف این کمیته، تشخیص سخت و زیان آور بودن شغل مورد ادعای کارگر است.

سید محمد مرعشی افزود: اگر کارگری 20 سال متوالی در یک شغل که سخت و زیان آور است حضور داشته و یا دارای 25 سال سابقه متناوب باشد سقف سنی برای او برداشته می شود و اگر این شرایط را نداشته باشد مشمول مقررات عام تامین اجتماعی یعنی سقف سنی برای او لحاظ خواهد شد و هر سال خدمت، یک سال و نیم برای وی محاسبه می شود.

وی همچنین به تعریف کارهای سخت و زیان آور اشاره کرد و گفت: چنانچه آلاینده های محیطی محل کار متقاضی مورد بررسی قرار گیرد و بیش از حد مجاز باشد می تواند جزو مشاغل سخت و زیان آور محسوب شود بنابر این مستند به ماده 15 آیین نامه اجرایی تبصره 2 الحاقی ماده 76 قانون تامین اجتماعی ، سخت و زیان آور بودن مشاغل قابل تسری به دیگر واحدها نیست به طور مثال، یک عنوان شغلی دریک کارگاه خاص سخت و زیان آور شناخته می شود و همان عنوان شغلی در کارگاه دیگر سخت و زیان آور شناخته نمی شود و بر همین اساس ملاک تطبیق و تشخیص مشاغل سخت و زیان آور، آلاینده سنجی از محیط کار متقاضی است.

مدیرکل تامین اجتماعی خوزستان افزود: کارهای سخت و زیان آور،کارهایی هستند که در آنها عوامل فیزیکی ، شیمیایی ، مکانیکی و بیولوژیکی محیط کار، غیر استاندارد بوده و در اثر اشتغال کارگر تنشی به مراتب بالاتر از ظرفیت های طبیعی (جسمی و روانی) در وی ایجاد شود که نتیجه آن بیماری شغلی و عوارض ناشی از آن بوده و بتوان با بکارگیری تمهیدات فنی ، مهندسی ، بهداشتی و ایمنی و غیره ، صفت سخت و زیان آور بودن را از آن مشاغل کاهش یا حذف کرد.

 زمزمه اصلاح آیین نامه اجرایی قانون مشاغل سخت و زیان آور

یکی از نمودهای عینی اجرای ناصحیح قانون مشاغل سخت و زیان آور، بکارگیری مجدد کارگرانی است که به خاطر این قانون بازنشسته شده و این ‌بار بدون بیمه در کارگاه دیگری مشغول به کار می ‌شوند که این موضوع به مقوله اشتغال جوانان نیز آسیب می ‌زند اما این درحالی است که برخی کارفرمایان با استفاده از روش های مختلف در حال دور زدن خواسته کارگرانی هستند که مدت های زیادی در مشاغلی کار کرده اند که دچار آسیب جدی شده اند و این موضوع بر سلامتی آنها تاثیر گذار بوده است.

حال که زمزمه اصلاح آیین نامه اجرایی این قانون از درون اتاق های بازرگانی کشور و شورای ملی گفت وگوی دولت و بخش خصوصی شنیده می شود، لازم است که فعالان کارگری و مجامع مرتبط با آن با هوشیاری هرچه بیشتر بر نحوه تغییرات و اجرای صحیح آن نظارت داشته باشند.
مرجع / ایرنا
:
:
:
آخرین اخبار