علیداد کیانی بیان کرد: رسالت اصلی تأمین و توزیع آب شرب سالم و پایدار برعهده شرکت آب و فاضلاب روستایی است اما از چهار هزار و ۱۵ روستای دارای سکنه خوزستان با جمعیت بیش از یک میلیون و ۱۰۰ هزار نفر، ۲ هزار و ۹۶۰ روستا تحت پوشش شرکت آبفار هستند.
وی ادامه داد: آب شرب مابقی روستاها به صورت خودگردان، شرکت نفت، شرکت گاز، امور عشایر و راه آهن تأمین میشود و مشکلات ایجاد شده در حوزه آب شرب بیشتر در این روستاها صورت میگیرد.
کیانی با اشاره به اینکه روستاهای خارج از تحت پوشش دارای جمعیت زیادی هستند یادآور شد: این روستاها در گذشته از آب پایداری برخوردار بودند اما تداوم خشکسالیها سبب کمبود منابع تأمین کننده آب شرب آنها شد.
وی گفت: آبفای روستایی نظارتی بر فرآیند تأمین آب در این روستاها ندارد و قبض آبی برای آنها صادر نمیشود اما در زمان بروز بحران و تنش انتظار میرود که شرکت آب و فاضلاب روستایی اقدام کند این درحالیست که ردیف اعتباری برای این روستاها در نظر گرفته نمیشود.
معاون آبفار خوزستان اظهار داشت: به دهیار و متولیان آب برخی روستاهای فاقد پوشش آبفار، در برخی مواقع کلر داده میشود اما به دلیل نبود نظارت، ممکن است مسائلی نظیر آلودگیهای میکروبی و یا نوسان در مقدار کلر باقی مانده پیش بیاید.
وی ادامه داد: از سویی دیگر در برخی روستاها پروژه آبرسانی انجام شده است اما تعدادی از روستاییان به دلیل الزام به گرفتن حق اشتراک و امور اداری ، حاضر به قرار گرفتن تحت پوشش آبفار خوزستان نیستند به طور نمونه در مسیر جایزان امیدیه ۹ روستا وجود دارد که آب شرب مورد نیاز آنها از طریق شرکت گاز تأمین میشود و از این تعداد، چهار روستا حاضر به گرفتن اشتراک از آبفار نیستند این درحالیست که در برخی ایام سال امکان آلودگی آب در این روستاها وجود دارد.
کیانی ادامه داد: در ۲ سال گذشته ۱۳۲ روستا از امور عشایر تحویل گرفته و تأمین آب شرب آنها به آبفار خوزستان واگذار شد درحال حاضر نیز پروژههای بسیاری از جمله تأمین منابع آبی به صورت تجمیعی در دست اجرا است اما به دلیل نبود اعتبارات کافی روند تکمیل آنها کند است.
وی با اشاره به اینکه درحال حاضر شاخص بهره مندی روستاییان خوزستان از آب شرب ۶۷ درصد است توضیح داد: در صورت تامین اعتبار با افتتاح این پروژهها حدود ۹۰ درصد روستاهای استان خوزستان ظرف مدت ۲ سال تحت پوشش شرکت آبفار قرار میگیرند که مشکل کم آبی، عدم پایداری و کیفیت کم آب شرب در این نقاط روستایی حل میشود.
** تأمین ۶۵ درصد آب شرب روستایی از آبهای سطحی
کیانی یادآور شد: ۶۵ درصد از منابع تأمین آب شرب روستایی خوزستان از آبهای سطحی و مابقی آبهای زیر زمینی است، در ۶ ماهه نخست سال ۹۷ با خشکسالی بی سابقه در ۵۰ سال گذشته مواجه بودیم به طوری که در اکثر رودخانهها ایستگاههای پمپاژ امکان برداشت آب ندارند و در نیمه دوم سال با پرآبی مواجه بودیم که به دلیل سیلاب خسارتهایی به تاسیسات وارد و ارائه خدمات به روستاییان با چالش مواجه شد.
وی افزود: تصفیه خانههای ساخته شده قادر به تصفیه آب تا پنج هزار NTU (شاخص کدورت آب) هستند اما در سیلاب این شاخص به ۱۷ هزار NTU رسید که هیچ تصفیه خانهای نمی توانست چنین آبی را تصفیه کند.
معاون آبفار خوزستان اظهار داشت: در شهرستان رامهرمز منابع تأمین آب شرب بخش مرکزی رامهرمز از آبهای زیر زمینی است که امکان ورود آلودگی به آنها کم است و تنها آب شرب ۲ روستای چم مرداس و رود زرد از آبهای سطحی تأمین میشود.
وی ادامه داد: در بخش ابوالفارس ۲ منبع تأمین کننده به نام چشمه ریز (تأسیسات شهید رایگانی) و چاه کل احمدی وجود دارد که منابع تأمین آب بسیار سالمی هستند و منابع آلایندهای در اطراف آن وجود ندارد، سال گذشته در ابوالفارس شاهد طغیان مسمومیت ساکنان بودیم اما مطابق ارزیابیها این مسمومیت ناشی از آب شرب روستایی نبوده و نشأت گرفته از آب رودخانهای در کنار امام زاده بوده است.
به گفته معاون آبفار خوزستان در سایر کشورها زمانی که منبع تأمین آب مطمئن باشد حتی کلرزنی هم انجام نمیشود اما در ایران شاخص سنجش آب میزان کلرزنی است از سویی دیگر به دلیل فرسودگی خطوط انتقال و ورود آلایندگی به دلیل فشار معکوس، کلرزنی در این ۲ منبع انجام میشود.
کیانی با اشاره به اینکه اطراف این امام زاده شلتوک کاری صورت می گیرد گفت: از نهری که آب را به سمت مزارع برنج کاری منتقل میکند آب به سمت سردخانه این امام زاده پمپاژ میشد که همین امر عامل مسمومیت بود، تعدادی گردشگر نیز در همان ایام بدون حضور در بخش ابوالفارس، از آب شرب موجود در سردخانه امام زاده استفاده کرده بودند که آنها نیز دچار مسمومیت شده بودند.
وی ادامه داد: در آن ایام خدمت رسانی از سوی آبفا روستایی خوزستان به دلیل اختلال در عملکرد پمپها دچار مشکل شده بود و جایگزین کردن آن زمان برد اما در هر حال عامل بروز این مسمومیت شرکت آبفار خوزستان نبود.
این مقام مسئول در خصوص ابراز نگرانی فرماندار رامهرمز از بی انگیزگی آبداران این شهرستان به دلیل عدم پرداخت به موقع حقوق گفت: مدیر آبفار شهرستان رامهرمز نامهای به شورای تأمین شهرستان و آبفا روستایی خوزستان ارسال کرده است و با رایزنیهای صورت گرفته این مساله حل شد و بخشی از حقوق آبداران پرداخت شده از همین رو این مساله، چالش اصلی ایجاد آلودگی در آب شرب نیست و نگرانی در این خصوص برطرف شده است.
وی ادامه داد: به مدیر شهرستان رامهرمز نیز تاکید شده اگر آبدار یا مدیر تأسیسات آبرسانی به وظیفه خود عمل نکرد معرفی شود و برخورد قانونی با وی شود.
معاون آبفار خوزستان اظهار داشت: تأمین آب شرب روستاهای در مسیر رودخانههای کارون، کرخه، دز، مارون و خیرآباد در سیلاب اخیر دچار اختلال شد و تجهیزاتی مانند الکتروپمپ ها و تابلوهای برق خسارت دیدند، از منابع داخلی برخی اقلام تعمیر شد اما هنوز هم تأسیسات مختلف این شرکت تحت تأثیر پیامدهای سیل به ویژه گل و لای هستند، بیش از یکصد فیلتر تحت فشار مملو از گل و لای هستند و عملکرد مناسبی ندارند.
**خسارت ۲ هزار و ۲۰۰ میلیاردی به تأسیسات
وی ادامه داد: میزان خسارتها به تأسیسات آبفار خوزستان بیش از ۲ هزار و ۲۰۰ میلیارد ریال برآورد شده است، و هم اکنون در برخی از روستاها آبرسانی با تانکر یا با توزیع آب بسته بندی صورت میگیرد.
کیانی خاطر نشان کرد: ۴۴۳ سامانه آبرسانی در سطح استان وجود دارد که برخی از آنها تحت تأثیر گرما قرار دارند، باتوجه به احتمال خشک شدن چشمهها و چاهها امکان خدمات رسانی به برخی روستاها به صورت مستمر وجود ندارد و آبرسانی در برخی مواقع با تانکر و آب بسته بندی انجام میشود.
وی خواستار مدیریت صحیح آب توسط روستاییان شد و گفت: حدود چهار میلیون دام و طیور در روستاهای تحت پوشش شرکت آبفار وجود دارد که ساکنان روستا از آب شرب برای آنها نیز استفاده میکنند.
معاون آبفار خوزستان با اشاره به وجود ۲۵ هزار انشعاب غیرمجاز آب در روستاها تصریح کرد: در برخی مناطق روستایی انشعابات غیرمجاز وجود دارد این امر علاوه بر ناپایداری شبکه سبب احتمال ورود آلودگی به شبکه میشود، شرکت آبفار آماده تبدیل این انشعابات به انشعابات مجاز است.
وی ادامه داد: شرکت آب و فاضلاب روستایی خوزستان حدود ۲۰۰ میلیارد ریال از مشترکان طلب دارد و برای ادامه خدمات نیاز به دریافت این مطالبات دارد.
تیر ماه پارسال، ۳۵۰ نفر از سه روستای شهید رایگانی، ستلون و کبوتری بخش ابوالفارس رامهرمز، به دلیل آب شرب آلوده مسموم شدند. رئیس مرکز بهداشت خوزستان آب آلوده را عامل مسمومیت اعلام کرد در حالی که مسئولان آبفار آن را رد کردند.
پیش از این فرماندار شهرستان رامهرمز نسبت به تکرار حادثه مسمومیت روستاییان از آب شرب آلوده هشدار داده و گفته بود: پرداخت نشدن حقوق کارکنان شرکت آب و فاضلاب روستایی به مدت بیش از یک سال، نگرانیها از تأمین بهداشت آب شرب روستایی را بیشتر کرده است.