آب رودخانه «کرخه نور» از انشعاب‌های رودخانه کرخه، در یک هفته اخیر کاهش شدیدی داشته، این در حالیست که هنوز هزاران هکتار از اراضی حوضه این رودخانه غرق سیلاب هستند. این تناقض در خشک و سیلابی شدن پایین دست رودخانه کرخه، انتقاداتی را در پی داشته است.
سرپرست فرمانداری هویز خواستار مدیریت آب در حوضه رودخانه کرخه شد و گفت: در یک هفته گذشته آب رودخانه «کرخه نور» در پایین دست رودخانه کرخه در این شهرستان به شدت کاهش یافته و تقریباً خشک شده به طوری که کشاورزان برای کشت تابستانه در مضیقه هستند.
حبیب عفری فرد با اشاره به دستور استاندار خوزستان برای برداشتن محدودیت کشت تابستانه در استان اظهار داشت: آبی که از سد کرخه رهاسازی می‌شود در شهرستان‌های بالادست مصرف شده و به این شهرستان هیچ آبی نمی‌رسد، به همین دلیل قرار است فردا با دادستان‌های حمیدیه و هویزه جلسه‌ای برای جمع آوری پمپ‌های غیرمجاز و برداشت‌های غیرقانونی از رودخانه کرخه برگزار شود.
وی تاکید کرد: مدیریت آب در رودخانه‌ها از وظایف سازمان آب و برق است زیرا این سازمان است که سهمیه آب کشاورزی، قراردادها و آب‌ها را تعیین می‌کند، بنابراین انتظار است که با مدیریت بهینه آب در طول رودخانه شرایطی فراهم کند که آب به پایین دست حوضه نیز برسد.
عفری فرد برنامه کشت تابستانه امسال را پنج هزار هکتار صیفی جات و شلتوک عنوان کرد و گفت: اکنون در آغاز فصل کشت قرار داریم و در صورت ادامه این روند کشاورزان هویزه از کشت محروم می‌شوند.
به گفته وی ۱۰ هزار هکتار از زمین‌های کشاورزی هویزه در سیلاب اخیر خوزستان از بین رفت و در حدود هشت هزار هکتار از اراضی هنوز زیر آب هستند که عملیات تخلیه سیلاب از این زمین‌ها هنوز ادامه دارد.
*آب کم نیست
مدیر دفتر برنامه ریزی منابع آب سازمان آب و برق خوزستان اما کمبود آب در استان را رد کرد و گفت: در حوضه های کرخه، کارون و دز با کمبود آب مواجه نیستیم و آبی که اکنون از سدها رهاسازی می‌شود بیش از نیازهای پایین دست (شرب، محیط زیست، کشاورزی و صنعت) است.
داریوش بهارلویی اظهار داشت: خروجی سد کرخه در حال حاضر ۲۵۰ مترمکعب درثانیه است که به درخواست جهاد کشاورزی از سه شنبه گذشته ۱۰۰ مترمکعب درثانیه کاهش یافته تا آب اراضی کشاورزی که هنوز دچار آبگرفتگی است، تخلیه شود.
وی با تاکید بر مصرف بهینه آب در بخش کشاورزی افزود: اگر چه سدهای استان پر شده و کمبود آب برای تأمین کشاورزی وجود ندارد، اما این مساله به معنی تأمین آب کشت‌های نرمال در هر منطقه است و نباید به معنی داشتن منابع آبی نامحدود، مصرف بی رویه و توسعه کشت تلقی شود.
بهارلویی ذخیره سد کرخه را در حدود ۵.۲ میلیارد مترمکعب عنوان کرد و گفت: در پایین دست حوضه کرخه بخش‌های زیادی از اراضی هنوز زیر آب هستند که امسال قادر به کشاورزی و برداشت آب نخواهند بود، بنابراین باید بررسی شود سهمیه این کشت‌ها در کجا مصرف می‌شود.
وی اضافه کرد: میزان رهاسازی آب از سدها تابع حجم ذخیره، مصارف پایین دست در طول سال آبی و میزان ورودی به سد است و برنامه ریزی باید به صورتی انجام شود که میان کارکردهای سد در تأمین آب پایین دست و کنترل سیلاب تعادل برقرار شود.
در پی طغیان رودخانه‌ها در خوزستان و از بین رفتن کشت پاییزه، استاندار خوزستان دستور برداشتن محدودیت کشت تابستانه را صادر کرده است تا بخشی از خسارت‌های کشاورزان جبران شود. سازمان آب و برق خوزستان نیز مأموریت یافته آب مورد نیاز را تأمین کند. اگر چه این سازمان اعلام کرده است در اراضی تحت پوشش شبکه‌های آبیاری و زهکشی، به تبع محدودیت این شبکه‌ها، باید محدودیت در کشت‌های پرمصرف نیز اعمال شود.
رودخانه کرخه نور (کرخه کور) با طول ۱۰۴ کیلومتر در جنوب شرقی حمیدیه از کرخه منشعب شده و بعد از عبور از هویزه به هورالعظیم می‌ریزد. آب این رودخانه از کانال «وصیله» تأمین آب می‌شود و حدود ۳۰ هزار هکتار از اراضی ناخالص اطراف را تحت پوشش قرار می‌دهد.
در حال حاضر میزان آب خروجی از سد دز ۴۰۰ مترمکعب در ثانیه، سد گتوند علیا بین ۵۵۰ تا ۶۰۰ مترمکعب بر ثانیه و سد کرخه ۲۵۰ مترمکعب درثانیه است.
در سیلاب اخیر خروجی سد کرخه تا بیش از ۲ هزار مترمکعب درثانیه نیز افزایش یافت که باعث زیر آب رفتن بخش‌های زیادی از روستاها و اراضی کشاورزی شهرستان‌های مسیر این رودخانه اعم از شوش، حمیدیه، دشت آزادگان و هویزه شد. سیلاب کرخه تا اهواز پیشروی کرد و ورودی اهواز و برخی محله‌های غرب این شهر را نیز با آبگرفتگی مواجه کرد.
هدایت سیلاب به پایین دست کرخه و تالاب هورالعظیم چالش برانگیز بوده و شرکت نفت متهم به ممانعت از آبگیری این تالاب شده بود که مسئولان نفت این مساله را رد کرده‌اند. در حال حاضر بخشی از آب کرخه از طریق تالاب هورالعظیم به خرمشهر و دریا هدایت می‌شود.
