چند سالی است که بازار مسکن اهواز حال و روز خوبی ندارد و نوسانات قیمت بر آن حاکم است؛ همراه با این نوسانات نرخ رهن و اجاره نیز سیر صعودی به خود گرفته است تا جایی که متقاضیان رهن و اجاره با قیمت‌های دو برابری و گاه چند برابری  روبرو شده  و آنان را برای پیدا کردن سرپناهی مناسب سردرگم می‌کند.

رکود، تورم و اخیراً سقوط شدید ارزش پول سبب شده جهش‌های قیمت مسکن متأثر از تورم اقتصادی و خارج از کنترل باشد؛ از طرفی پاسخ متقن و صریحی از نهادهای ذیربط درخصوص التهابات بازار مسکن و اینکه نوسانات قیمت مسکن تا چه زمانی ممکن است ادامه پیدا کند دریافت نمی‌شود.

 به همین دلیل این عدم پاسخگویی به ایجاد فضایی شکننده و عقبگرد شده است برخی کارشناسان معتقد هستند بازار مسکن در حال گذر از مرحله رکود است اما واقعیت بازار نشان می‌دهد نمی‌توان  با قطعیت از رونق بازار املاک سخن گفت.

برخی نوسانات مسکن با مداخله دولت کنترل می‌شود

فرشید حاجت پور  رئیس انجمن انبوه سازان مسکن و ساختمان خوزستان در این باره می‌گوید: چندسالی است که حوزه مسکن دست‌خوش نوسانات شدیدی شده است و افزایش قیمتی که  در حوزه مسکن مشاهده می‌کنیم بر اساس عدم تقویت تقاضا در سالهای گذشته بوده است؛ هر بازاری که در آن نظم عرضه و تقاضا به هم بخورد، دچار نوسان می‌شود و اگر عرضه و تقاضا برابری نکنند دچار مشکل می‌شویم؛ برخی نوسانات را با مداخله دولت می‌توان کنترل کرد و در برخی مواقع  بازار تعیین کننده این نوسانات است.

آن چیزی که بدیهی است این است که به تعداد مورد نیاز واحد مسکونی تولید نشده و رکود تورمی 5 سال گذشته سبب شده که حوزه تولید مسکن دچار مشکلات عدیده شده و به تبع آن سیاست ورزی در این حوزه سبب شده که به تعداد تولید واحدهای مسکونی  بازاری ایجاد نشود.

اکثر بنگاه‌ها دنبال دهن و اجاره بالا هستند

مریم طایی یکی از مستأجرین منطقه سعدی اهواز است، وی می‌گوید: حدود 5 ماه است که دنبال خانه‌ای به اندازه‌ پولی که دارم می‌گردم اما به هر بنگاهی مراجعه می‌کنم حاضر نیست خانه را با رهن کامل به ما بدهد و اکثریت دنبال رهن و اجاره‌ بالا هستند.

وی می‌افزاید: چندین بار تا مرحله عقد قرار داد پیش می‌رویم اما زمان عقد قرار داد صاحب ملک درخواست اجاره بالا‌تر می‌کند و همین عامل سبب می‌شود موفق به عقد قرار داد نشویم؛ از مراجعه به این بنگاه و آن بنگاه خسته شده ام در نهایت مجبور شدیم با شرایط حاکم بر بنگاه داری اهواز کنار بیائیم.

این شهروند اهوازی گفت: اوایل تیرماه موفق شدم در منطقه سعدی اهواز خانه‌ای را رهن و اجاره کنم و زمانی‌که صاحب ملک از وضعیت من مطلع شد، 200 هزار تومان دیگر به اجاره ما اضافه کرد.

مرتضی محمدی دیگر شهروند اهوازی است که در منطقه پاداد زندگی می‌کند، او نیز می‌گوید: حدود 2 میلیون و نیم حقوق می‌گیرم که یک میلیون آن صرف پرداخت اجاره می‌شود.

وی با اشاره به شرایط سخت اقتصادی می‌افزاید: مجبورم به منطقه دیگر نقل مکان کنم چرا که با این هزینه از پس زندگی برنمی‌آیم.

قیمت‌ها واقعی بالا رفته است

قنبر علی زنگنه رئیس اتحادیه املاک اهواز معتقد است: در اهواز در دو سال گذشته رشد قیمت مسکن 100 تا 150 درصد بوده است  و قیمت‌ها واقعی بالا رفته است.

وی افزود: قیمت مسکن از سال 91 تا نیمه اول سال 96 خواب 6ساله داشته و رکود کرد اما دولت و سیستم‌های نظارتی هیچ تلاشی برای  این حوزه نکردند در حالی که 300 تا 400 شغل به صورت مستقیم با آن ارتباط دارند؛ اگر قیمت مسکن رشد معقول خود مانند گذشته را داشت آنی و  بعد از 5 - 6 سال با رشد 100 تا 150 درصدی مواجه نمی‌شدیم و این رشد به تدریج اتفاق می‌افتاد.

زنگنه با تاکید بر لزوم ورود سیستم نظارتی و دولتی به منظور ایجاد تعادل در قیمت مسکن، عنوان کرد: هزینه پروانه ساختمان، نقشه، سازمان نظام مهندسی، هزینه‌های مربوط به بیمه، برق، آب، گاز و انشعابات در اختیار دولت است و می‌توان با کاهش هزینه‌ها در این بخش قیمت مسکن را کاهش داد.

وی، قرار دادن زمین های دولتی در اختیار انبوه سازان و کنترل قیمت مصالح ساختمانی را از راه‌های کاهش قیمت مسکن برشمرد و افزود: اکنون مشاهده می‌کنیم شهرداری‌ها هزینه که کم می‌آورند اقدام به فروش تراکم می‌کنند و همین عامل سبب گرانی مسکن در کل کشور شده است.

زنگنه با بیان اینکه یکی از راه‌های ایجاد تعادل یا کاهش قیمت مسکن واگذاری زمین های دولتی است، گفت:  اکنون 170 تا 200 هکتار زمین مربوط به لشکر 92 زرهی در اهواز وجود دارد اما این زمین‌ها به صورت آزاد و با قیمت کارشناسی در حال فروش است.

زمین‌های با کابرد مسکونی اهواز در محدوده چاه‌های نفت قرار دارند

محمد حسین پناهی‌فر سرپرست معاونت بازآفرینی شهری  و مسکن اداره کل راه و شهرسازی خوزستان در رابطه با عدم واگذاری زمین‌های با کاربرد مسکونی با قیمت مناسب به متقاضیان، عنوان کرد: اراضی مسکونی مربوط به سازمان ملی مسکن غالباً در حاشیه شهر اهواز قرار دارند اما خیلی از اراضی این سازمان مانند مناطق عین دو و منبع آب در سالیان گذشته تصرف شدند؛ در حال حاضر اغلب زمین های با کاربرد مسکونی  در حاشیه شهر اهواز  قرار دارند که اکثر این مناطق محدوده چاه های نفت اعلام شده است.

بلاتکلیفی 20 هزار واحد مسکن مهر

مسکن مهر نیز یکی از راه‌حل خانه دارشدن آسان خانوارها به شمار می‌رفت در اهواز به دلیل عدم جانمایی مناسب با استقبال خوبی از سوی متقاضیان خانه دار شدن مواجه نشد به طوری که  هفته گذشته رضا رضایی مدیرکل راه و شهرسازی خوزستان در جلسه شورای مسکن استان از بلاتکلیفی حدود 20هزار واحد مسکن مهر در خوزستان خبر داد و گفت:  از این تعداد حدود 8 هزار و 500 واحد فاقد متقاضی هستند.

46 سال پس انداز برای خانه دار شدن

برای تعیین شاخص دسترسی مسکن در سال 98 باید قیمت هرمترمربع 11.2 میلیون تومان را در 75 متر مربع ضرب کنیم که عدد 840 به دست می آید بعد این رقم را در متوسط حقوق ماهیانه یعنی 1.5 میلیون تومان تقسیم کنیم و عدد حاصل را بر 12 ماه تقسیم کنیم تا تعداد سال های در انتظار به دست آید که با این فرمول شاخص دسترسی مسکن در شرایط کنونی46 سال می‌شود یعنی یک متقاضی مسکن باید تمام حقوق ماهیانه خود را 46 سال پس انداز کند تا بتواند خانه دار شود.

بر اساس آمار خرداد ماه امسال حدود  ۲۵ میلیون و 412  هزار خانه که تنها 22  میلیون و 830  هزار واحد آن دارای سکنه است؛ نتیجه می‌شود 2.58 میلیون خانه خالی که البته باید 2.1 میلیون مسکن نیمه‌خالی عمدتاً به عنوان خانه‌های ویلایی دوم را هم به آن اضافه کرد که حداقل شش ماه سال بلااستفاده است؛ چیزی که نهایتاً با آن مواجه می‌شویم 4.7 میلیون خانه مازاد و حدود 91  میلیارد دلار عدم بهره‌وری اقتصادی است.

بر اساس تبصره 7 ماده 169 اصلاحیه قانون مالیات‌های مستقیم مصوب سال 94 وزارت راه و شهرسازی مکلف به ایجاد سامانه ملی املاک و اسکان شد؛ طرحی که یکی از اهداف آن اخذ مالیات از  خانه‌های خالی موجود در کشور بود البته طبق برآوردها 2.1 میلیون مسکن نیمه خالی هم در ایران وجود دارد که حداکثر حدود شش ماه از سال مورد استفاده قرار می‌گیرد.