چند روزی است که در ابتدای ورودی پل راهنمایی اهواز از سمت کمپلو بَنری توجه من را به خود جلب کرد که بالای آن نوشته شده بود «مدرسه غیر دولتی پسرانه ...» در بنر 3 مورد به عنوان معرفی شرایط و امکانات مدرسه از قبیل با رویکرد اسلامی، مهارتی و تربینی، برترین دبیران آموزش و پروش و دارای امکانات و تجهیزات عالی عنوان شده است سه موردی که تماماً شرایط مدارس دولتی و آنچه را که مدیران این حوزه مدعی آن هستند را نقض میکند.
این تابلو بخشی کوچکی از تبلیغات یک مدرسه غیر انتفاعی در منطقه کم برخوردار اهواز است که قطعاً ارائه این خدمات بر اساس شرایط اقتصادی منطقه لحاظ شده است و ارائه خدمات در مناطق دیگر اهواز بر اساس دخترانه و پسرانه بودنشان امکانات بیشتر و گرانتری را برای جذب مخاطب در نظر میگیرند.
ارائه سه مورد توسط این مدرسه غیر دولتی با هدف جذب مخاطب دقیقاً این ذهنیت را به مخاطب القاء میکند که رویکرد مدارس دولتی اسلامی، مهارتی و تربیتی نیست و کیفیت آموزش پایین است و مدارس دولتی بهره چندانی از امکانات و تجهیزات مورد نیاز دانشآموزان نمیبرد علاوه بر این مدارس غیر دولتی بسته به خدمات و امکاناتی که با هزینههای آزاد به متقاضیان خود ارائه میدهند بر نبود آن خدمات در مدارس دولتی تاکید دارند.
آنچه در سطح شهر قابل لمس است این است که هر کدام از مدارس غیر دولتی برای ماندن و حذف نشدن از میدان رقابت از هیچ تلاشی فرو نمیگذارند؛ گاهاً متولیان این مدارس برای کسب درآمد بیشتر علاوه بر استفاده از فضاهای آموزشی شیک و بزرگ، اقدام به اجاره کردن فضاهای ورزشی و فرهنگی خارج از مدارس خود میکنند.
قطعاً زمانی که قانون تأسیس مدارس غیر انتفاعی در سال 67 مصوب شد فلسفه مصوب شدن این مدارس این بود که از این طریق بخشی از کمبودهای نظام آموزش و پرورش در خصوص کمبود و کیفیت فضا و آموزش در این بخش جبران شود نه اینکه به واسطه خصوصی سازی شکاف طبقانی افزایش و سبب کاهش تحرک اجتماعی شوند.
سیستم آموزشی ما کفایت لازم را برای جذب افراد توانمند ندارد
عباس حیصمی مدیرکل اسبق آموزش و پرورش خوزستان میگوید: دانشگاهها، مراکز آموزش عالی، مراکز ضمن خدمت، فنی و حرفهایها و ... آموزش اثرگذار و باکیفیت ارائه نمیدهند این وضعیت شامل همه کشور است اما در خوزستان این موضوع جدیتر است.
آموزش رسمی ما نسبت به آموزشهای حاشیهای، بازاری و دلالی که در جامعه رایج شده عقب است؛ چه معنایی دارد معلمانی که زمانی در آموزش و پروش بودند، بازنشسته که شدند، آموزشکدهای دایر میکنند بعد همین آموزشکده با عنوان موفق در جامعه جا میافتند و اغلب مردم به سمت آن جذب و پولهای زیادی برای آموزش فرزندان خود به آن پرداخت میکنند.
این نشان میدهد سیستم آموزشی ما کفایت لازم را برای جذب افراد توانمند و باتجربه در آموزش و پروش را ندارد تا به کمک آنها آموزش رسمی را تقویت کنیم.
علی حسین حسین زاده نیز معاون سیاسی و اجتماعی استاندار نیز با اشاره به وضعیت آموزشوپرورش استان مبنی بر اینکه آموزش استان درگیر مسائل حاشیهای است و در قعر جدول است، بیان کرد: جایگاه آموزشی استان غیرقابلقبول و در شأن این مردم نیست.
بدترین پیامدهای خصوصیسازی آموزش افت تحرک طبقاتی است
رضا امیدی جامعهشناس و عضو هیئت علمی دانشگاه علامه طباطبایی یکی از کسانی است که در این مورد هشدار میدهد؛ وی درباره عواقب مسلط شدن گفتمان خصوصی سازی آموزش، گفت: «با وجود اینکه مطالعات محدودی در ایران در این زمینه انجام شده اما همین مطالعات در کنار مطالعات گستردهای که در مجامع بین المللی مطرح میشوند، نشان میدهند که یکی از بدترین پیامدهای خصوصیسازی آموزش، افت تحرک طبقاتی است.»
وی گفت: «یکی از اصلیترین شاخصهای توسعه یافتگی این است که طبقات پایین جامعه امکان تحرک داشته باشند و یکی از عوامل تحرک بهره مندی از آموزش با کیفیت است اما وقتی آموزش را مخصوصاً در ردههای پایینتر از دانشگاه به سمت خصوصی شدن ببریم طبقات ضعیف از آموزش با کیفیت بهره نمیبرند و در نتیجه امکان ورود به دانشگاههای برتر و بعد کسب مشاغل خوب را از دست میدهند.
این عضو هیئت علمی دانشگاه علامه طباطبایی افزود: آنها مجبور میشوند در همان طبقهای که در آن به دنیا آمدهاند بمانند و طبقات بالاتر با استفاده از آموزش با کیفیت و تحصیل در رشتههای خوب در دانشگاههای خوب به مشاغل پردرآمد هم دست پیدا کنند، به این ترتیب شکاف طبقاتی بیشتر میشود. در حالی که دولت باید زمینه را برای تحرک طبقاتی فراهم کند.»
امیدی عنوان کرد: برخی معتقد هستند آموزش و پرورش تعداد زیادی مدرسه دولتی را نگه میدارد و برای تعدادی هم مجوز فعالیت مدرسه غیردولتی با امکانات ویژه صادر میکند تا عدهای خاص فرزندانشان را به این مدارس بفرستند، این حرف درستی نیست چون ما میبینیم که رفتار آموزش و پرورش کشور نشان میدهد که فعالیت مدارس غیردولتی در اولویت است و این وزارت خانه تا جایی که بتواند برای توسعه آنها تلاش میکند.
وی افزود: در تمام برنامههای توسعه بعد از انقلاب نسبت دانش آموزان مدارس غیر انتفاعی به دانش آموزان مدارس دولتی، یکی از فاکتورهای توسعه یافتگی بوده یعنی برنامه نویسان ما بالا رفتن تعداد مدارس این چنینی را یکی از نشانههای توسعه قلمداد میکنند در حالی که چنین نیست و دقیقاً برعکس این است.
اقتصاد مردم تاب افزایش سهم آموزش خصوصی را ندارد
امیدی بیان کرد: اقتصاد مردم تاب افزایش سهم آموزش خصوصی را ندارد وگرنه تعدیل تعداد مدارس غیردولتی ربطی به سیاستهای آموزش و پرورش ندارد.
از آنجایی که اقتصاد آموزش و پرورش کشور از ضعیفترین اقتصادهای آموزشی دنیا است اغلب مدارس غیر دولتی به دست بازنشستههای آموزش پرورش راهاندازی و هدایت میشود البته ذکر این نکته ضروری است که طی سالهای اخیر با توجه به ورود مافیا به سیستم آموزشی کشور گفته میشود در کلان شهرها مالکیت این مدارس مربوط به برخی افراد خاص است.
به گزارش خبرگزاری فارس، دادههای آماری در حوزه آموزش و پروش در سال تحصیلی 96 نشان میدهد خوزستان سومین جمعیت دانشآموزی کشور را به خود اختصاص داده و به لحاظ اعتباری با اختصاص 20 میلیاردو 284 میلیون و 183 هزارو 270 ریال بیشترین میزان توزیع اعتبارات را از محل ردیف 127503 دارد اما به لحاظ شاخص ارزیابی علمی نتایج امتحانات دانشآموزان، سهم موفقیت دانشآموزان استان در دانشگاههای دولتی، میزان دانشآموزان ترک تحصیلکرده، میزان فضاهای آموزشی فرسوده و... موردبحث و نقد افراد و گروههای مختلفی بوده است.