عضو هیات علمی دانشگاه شهید چمران اهواز با اشاره به حذف برخی آثار بنام از کتب درسی ادبیات دانش‌آموزان، گفت: حذف آثار مهم ادبی، باعث ایجاد گسست میان نسل‌ها می‌شود که تاثیر آن به این زودی دیده نخواهد شد.

منوچهر جوکار  در پی انتشار فهرستی با عنوان «حذفیات کتاب‌های درسی ادبیات فارسی» که از حذف شعر و داستان‌هایی از ادبیات کلاسیک و معاصر و جایگزینی متن‌ها و نام‌هایی دیگر حکایت دارد، اظهار کرد: طبق اخبار و شنیده‌ها گویا برخی از آثار چند شاعر بزرگ مانند اخوان ثالث، نیما یوشیج، ابتهاج و چند متن از نویسندگان بزرگ از کتب درسی ادبیات دانش‌آموزان حذف شده است. واقعیت این است که باید پرسید که با چه ابزاری می‌توان خلا نبود آثار بنام ادبیات را در کتاب‌های درسی دانش‌آموزان پر کرد؟ چه پاسخی می‌توان به نسلی داد که در زمانی‌که باید با آثار برزگ آشنا شوند، این آثار حذف شده‌اند؟

وی افزود: ما معتقدیم که برخی از موضوعات را باید در زمان خاصی به دانش‌آموز آموزش داد و اگر از زمان مناسب خود دور شویم، چه بسا ممکن است بعدها فرصتی ایجاد نشود و دانش‌آموز وارد رشته‌هایی غیر از ادبیات فارسی شود؛ در نتیجه با این آثار آشنا نمی‌شود. برخی ممکن است پاسخ دهند که هیچ اهمیتی ندارد که دانش‌آموز با برخی آثار ادبی آشنا شود؛ این پاسخ غیرمتعهدانه است. مگر می‌شود دانش‌آموزی در ایران بزرگ ‌شود اما با فرهنگ ایرانی و اسلامی که در آثار ادبی بازتاب دارد، آشنا نشود؟

نباید دانش‌آموز با بزرگان ادبیات و فرهنگ بیگانه شود

عضو هیات علمی دانشگاه شهید چمران اهواز ادامه داد: برای مسئولین فرهنگی و سیاست‌گذاران آموزش و پرورش، نقض غرض است که به جای آشنا کردن دانش‌آموز با بزرگان ادبیات و فرهنگ، با این افراد جدید، آن‌ها را بیگانه بار بیاورند. مسئولین فرهنگی باید بدانند که اگر این اتفاق بیفتد، دانش‌آموز خلا به وجود آمده را با مسائل دیگری که چه بسا مطلوب نباشد، پر می‌کند.

حذف برخی آثار ادبی از کتاب‌های درسی قانع‌کننده نیست

جوکار با بیان اینکه جای تاسف دارد که برخی از آثار ادبی از کتاب‌های ادبیات حذف شده است و هیچ پاسخ قانع‌کننده‌ای برای آن وجود نخواهد داشت، بیان کرد: آثار ادبی فارسی پر از نکات اخلاقی است. اگر بخواهیم مسائل اخلاقی را به دانش‌آموز آموزش دهیم، بهترین راه این است که از متون ادبی استفاده کنیم. مسئله ایثار، وطن دوستی و شهادت طلبی به بهترین شکل ممکن در آثار بزرگ ادبی وجود دارد. از برخی افراد شنیده‌ام که در کتاب ادبیات دبیرستان آثاری آورده‌اند که در نوع خود فقط اثر هستند، در حالی که وقتی بزرگانی مانند حافظ، سعدی، نیما یوشیج و اخوان ثالث را داریم، جای آثار شاعر یا نویسنده دست دهم در کتاب درسی نیست.

وی تصریح کرد: ما نمی‌توانیم به صرف اینکه اثری از شاعر یا نویسنده‌ای که با برخی از سیاست‌های فرهنگی روز موافق باشد را در کتب درسی بیاوریم. بسیار کج‌سلیقگی است که آثار شاعران بزرگ و بنام فارسی را حذف کنیم و به جای آن آثار شاعران دست چندم و گمنام را که برای اهل ادب نیز ناآشنا هستند، در کتب درسی بیاوریم و از طرفی انتظار داشته باشیم دانش‌آموزان با آثار ادبی و فرهنگی بزرگ کشور خود آشنا شوند.

بحران هویتی جوانان، ناشی از ناآشنایی با آثار ادبی و فرهنگی است

دانشیار گروه زبان و ادبیات فارسی دانشگاه شهید چمران اهواز افزود: به عنوان معلم ادبیات فارسی نگرانی دیگری هم دارم و آن توجه به هویت، فرهنگ و تاریخ ما است که به بهترین شکل در آثار ادبی معرفی شده‌اند و اگر این آثار را در دوره مدرسه آموزش ندهیم، دانش‌آموز دیگر به سراغ آن‌ها نمی‌رود. بسیاری از مشکلات از جمله بحران هویتی که جوانان ما با آن روبرو هستند، ناشی از ناآشنایی با آثار ادبی و فرهنگی ما است. به هیچ عنوان پذیرفته نیست که آثار مهم ادبی از کتب درسی حذف شوند و به جای آن از آثار نویسندگان گمنام استفاده شود.

حذف آثار مهم ادبی، باعث ایجاد گسست میان نسل‌ها می‌شود

وی  ادامه داد: تالیف کتب درسی زیر نظر شورایی متشکل از اساتید دانشگاه و معلمان با سابقه است که بسیار فاضل و با ذوق هستند و تغییر کتب درسی نیز بر اساس سیاست‌گذاری‌هایی صورت گرفته است. اگر بخواهیم در یک متن، مسئله اخلاقی را مستقیما بیان کنیم، اثرگذاری خود را بر دانش‌آموز از دست می‌دهد. گذشتگان و بزرگان ادبی مانند سعدی، فردوسی و مولوی به بهترین شکل مسائل اخلاقی را در آثار خود بیان کرده‌اند که اثرگذاری بیشتری دارد. مسائل عرفانی، عشق و شهادت در آثار مولوی و سعدی و آثار معاصر به بهترین شکل بیان شده‌اند. چگونه می‌توان آثاری از هوشنگ ابتهاج، حسن حسینی، سلمان هراتی و قیصر امین‌پور را حذف کرد و به جای آن از آثار نویسندگان گمنام استفاده کرد؟ حذف آثار مهم ادبی، باعث ایجاد گسست میان نسل‌ها می‌شود که تاثیر آن به این زودی دیده نمی‌شود و زمانی که دانش‌آموز وارد جامعه می‌شود، می‌توان تاثیر آن را دید.

نباید آثار ادبی را صرفا با معیار فرهنگی و سیاسی بسنجیم

عضو هیات علمی دانشگاه شهید چمران اهواز در پایان بیان کرد: البته اگر آثار ادبی را صرفا با معیار فرهنگی و سیاسی بسنجیم پس باید بسیاری از آثار ادبی کنار گذاشته شوند که نادرست است. تغییر مواد درسی در مدت زمانی کوتاه، توجیه‌پذیر نیست و وارد کردن یک متن از نویسنده در کتب درسی، در صورتی ممکن است که نویسنده از تراز بسیار بالایی برخوردار باشد.