بنا‌های تاریخی در هر منطقه جزء سرمایه‌های ارزشمند محسوب می‌شوند که حفاظت از آنها به عنوان یادگاری و میراثی از پیشینیان نقش مهمی در انتقال فرهنگ به آیندگان ایفا می‌کنند.
شهرستان مسجدسلیمان یکی از شهر‌های مهم در خوزستان است که در بسیاری از موارد از جمله؛ اکتشاف نفت جزء اولین‌ها محسوب می‌شود، البته بنا‌های تاریخی این شهرستان هم منحصر به فرد هستند و بازدید از آنها خالی از لطف نیست.
بنا‌های تاریخی و مناطق گردشگری جزیی از سرمایه هر منطقه‌ای به شمار می‌روند و حضور گردشگران، رونق اقتصادی، اشتغالزایی برای ساکنان و شناخت بیشتر آن منطقه را به دنبال دارد.
آتشکده سرمسجد یکی از بنا‌های تاریخی و آثار باستانی شهرستان مسجدسلیمان است که این روز‌ها حال خوبی ندارد و از بی وفایی‌ها گلایه‌مند است.
به منظور بررسی آخرین وضعیت این بنای ارزشمند و میراث گذشتگان با مدیر اداره میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری شهرستان مسجدسلیمان گفت و گو کردیم که در ادامه می‌خوانید.
حال آتشکده سرمسجد خوب نیست
سهراب حسنوند مدیر اداره میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری شهرستان مسجدسلیمان، آتشکده سرمسجد را یکی از بنا‌های تاریخی ثبت ملی شده این شهرستان عنوان کرد و گفت: این بنای ارزشمند تاریخی شرایط خوبی ندارد.
او افزود: بخش اندکی از این بنای تاریخی طی ۲ مرحله در سال‌های ۹۵ و ۹۶ مرمت شد، اما در حال حاضر در معرض خطرات زیادی قرار دارد.
حسنوند، اصلاح نکردن شیب بندی سطح صفه را یکی از مشکلات این بنای تاریخی عنوان و بیان کرد: به منظور جلوگیری از فرسایش و تخریب بیشتر سطح صفه بر اثر باران‌های سیل آسا، اقدامات لازم نسبت به اصلاح شیب بندی آن ضروری است.
این مقام مسئول اظهار داشت: در صورتیکه شیب بندی سطح صفه اصلاح نشود، سبب هدایت آب‌های سطحی به سمت جداره‌های اصلی بنا و در نتیجه ریزش دیوار‌های جانبی و نمای صفه خواهد شد.
مدیر اداره میراث فرهنگی شهرستان مسجدسلیمان تصریح کرد: پشت بندی نکردن بنا از دیگر مشکلات آتشکده سر مسجد به شمار می‌رود که با وجود این مشکل، امکان دارد این بنا هر لحظه ریزش کند، ضمن اینکه برخی جداره‌های اصلی بنا که مرمت شده اند از استحکام بخشی لازم برخوردار نیستند.
خطر ریزش در کمین آتشکده
به گفته این مقام مسئول، هر لحظه بر اثر شدت باران امکان ریزش و تخریب مجدد دیوار‌ها وجود دارد و یکی دو عدد از دیوار‌های مرمت شده همان ابتدای بارندگی‌های سیل آسا سال‌های گذشته تخریب شد، اما مجدد توسط پیمانکار مربوطه مرمت گردید.
سهراب حسنوند با بیان اینکه سطح ارتفاعی نمای صفه با پشت بند‌های قبلی مرمت شده اند هم تراز نیستند و دارای اختلاف ارتفاع هستند، ادامه داد: در صورت بارش باران‌های شدید خطر ریزش فوری بنا وجود دارد.
او بر ادامه ارتفاع جداره‌های بنا تا سطح صفه تاکید کرد و گفت: با این اقدام اختلاف ارتفاع سطح صفه و جداره‌ها به حد مطلوب و مورد نظر می‌رسند و می‌توان از ریزش بنا جلوگیری کرد.
حسنوند، عایق بندی (کاهگل) روی سطح دیواره‌های مرمت شده را از دیگر مشکلات آتشکده سرمسجد عنوان کرد و گفت: عایق بندی محل مذکور ضروری است و بر مقاومت این بنا تاثیر بسزایی دارد.
صفه تاریخی سر مسجد از محوطه‌های تاریخی آسیب پذیر است
احمدرضا حسینی بروجنی سرپرست معاونت گردشگری اداره کل میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری استان خوزستان گفت: صفه تاریخی سر مسجد از محوطه‌های تاریخی آسیب پذیری محسوب می‌شود که به دلایل مختلف دچار آسیب شده است.
او عمده آسیب‌های این بنای تاریخی را ناشی از گذر زمان، عوامل جوی و دخل و تصرفات انسانی در سنوات گذشته عنوان کرد و افزود: اداره کل میراث فرهنگی استان به منظور حفاظت از این اثر با ارزش تاریخی در سنوات گذشته اقداماتی از قبیل؛ مستند نگاری، آسیب شناسی و تهیه طرح‌های حفاظتی انجام داده است.
حسینی بروجنی اظهار داشت: پس از تهیه طرح‌ها با حضور کارشناسان خبره استانی و باستان شناسان کشوری اقدامات حفاظتی در این محوطه آغاز گردید و اقداماتی از قبیل؛ دوباره چینی سنگ‌های فرو ریخته، شیب بندی بعضی قسمت ها، ترمیم جداره‌های سنگی و اجرای لایه حفاظتی کاهگل در بخش‌هایی از محوطه انجام شده است.
بنا‌های تاریخی نیازمند حفاظت و نگهداری مستمر
این مقام مسئول تصریح کرد: باید این نکته را مدنظر داشت که اینگونه محوطه‌ها مدام در معرض خطر و آسیب هستند که باید به طور مستمر از آنها حفاظت و نگهداری شود و این امر نیازمند اعتبارات مستمر سالانه است.
سرپرست معاونت گردشگری اداره کل میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری استان خوزستان ادامه داد: به همین منظور این اداره کل سالانه با درخواست اعتبار اقدامات مستمر مرمتی را به انجام می‌رساند.
به گفته احمد رضا حسینی بروجنی، در سال جاری نیز اعتباری بالغ بر ۶۰۰ میلیون ریال از محل اعتبارات استانی با هدف آغاز عملیات حفاظت در نظر گرفته شده است و به زودی عملیات مرمتی در این محوطه آغاز خواهد شد.
او بیان داشت: به منظور مرمت و نگهداری این محوطه سایر ارگان‌های دولتی می‌توانند با حمایت مالی اعتباری در حفاظت این اثر با ارزش سهیم باشند، ضمن اینکه اداره کل میراث فرهنگی استان خوزستان در تلاش است با ایجاد پایگاه ملی محوطه صفه سرمسجد و بردنشانده نسبت به معرفی بیش از پیش و نگهداری این محوطه‌ها اقدام نماید.
باتوجه به داستان غم انگیزی که از آتشکده سرمسجد خواندیم، حفظ این بنای تاریخی و میراث گذشتگان در گرو حمایت مسئولان مربوطه و تامین اعتبارات لازم برای مرمت و بهسازی آن است تا علاوه بر حفظ آن شاهد رونق روزافزون صنعت گردشگری در این منطقه باشیم.
