مراکز دینی به جهت جایگاه اعتقادی و معنوی که در میان ایرانیان و مسلمانان دارند، همواره از مراکز مهم جذب گردشگران و زائران بوده و می‌توان با یک برنامه‌ریزی منسجم و مدون به توسعه گردشگری و در پی آن رونق اقتصادی منجر شود.

به عقیده روانشناسان، بی توجهی به نیازهای روحی، سلامت جسمی، اعضای جامعه را نیز با خطراتی مواجه می‌کند که تقویت ابعاد مثبت معنوی در نهاد آدمی با سفر به اماکن مذهبی، می‌تواند تا حد زیادی پاسخگوی این نیازهای مهم انسانی باشد.

اهواز شهری مذهبی است و در جای جای بافت قدیم آن می‌توان آثاری را مشاهده کرد که تاریخ تشیع در آن را به رخ بکشد.

از استقبال مردم اهواز از امام رضا (ع) و اقامت یک ماهه ایشان در این شهر، شاید بسیاری از اهوازی‌ها نیز بی‌اطلاع باشند که این موضوع نشان‌دهنده غفلت از تاریخ و هویت اصیل شهر است.

در بافت تاریخی اهواز قدیم این امکان وجود دارد که مسیری به عنوان مسیر گردشگری توسط سازمان میراث فرهنگی و گردشگری استان با همکاری شهرداری کلانشهر اهواز و نیز با همکاری و هماهنگی سایر دستگاه‌ها، تعریف شود.

به اعتقاد کارشناسان حوزه میراث فرهنگی و گردشگری این مسیر می‌تواند از حرم مطهر علی ابن مهزیار اهوازی شروع شده و پس از گذشت از بافت تاریخی اهواز، "شارع الشیوخ" و میراث ارزشمند پیرامونی آن به نقطه دوم یعنی مسجد تاریخی "شیخ نبهان اول" (قرن 11 ه.ق) برسد.

سپس از "سوق العریان" عبور کرده و به بافت تاریخی خرمکوشک رسید و وارد نقطه سوم یعنی مسجد تاریخی جعفری شد؛ سپس در بازگشت از بازار تاریخی اهواز (بازار عامری) دیدن کرده و این مسیر گردشگری به حرم مطهر پایان پذیرد.

 

شهر اهواز یادگار جهاد دینی مردم

نقش مردم اهواز در دوران جنگ تحمیلی و در مقابله با ارتش بعث را نباید فراموش کرد؛ اهواز در زیر حملات هوایی همیشگی دشمن، مرکز پشتیبانی جبهه‌های جنگ بود و مقاومت‌های مردمی، نیرو‌های زرهی بعثی‌ها را در چند کیلومتری اهواز زمین‌گیر کرد.

با وجود همه این‌ها اما احداث موزه دفاع مقدس شهر اهواز تاکنون به پایان نرسیده است؛ تکمیل و توسعه این موزه در جهت پاسداشت رشادت‌های مردم اهواز در دوران دفاع مقدس از اهمیت بالایی برخوردار است و می‌تواند به یکی از مراکز مهم گردشگری شهر تبدیل شود.

همچنین بیش از یک قرن قبل، قبایل عرب در عمل به فتوای مرجعیت شیعه، در مقابل تجاوز انگلیسی‌ها در جنگ جهانی اول ایستادگی کردند که آن نیز یک تجربه بی‌نظیر از تاریخ اسلامی این سرزمین است؛ اکنون یادمان جهاد عشایر در منطقه گمبوعه یادآور رشادت‌های آن دوران است.

اهواز؛ دروازه ورود تشیع به ایران

عمده میراث فرهنگی و علمی اهل بیت(ع) از طریق ۳ عالم اهوازی حسن بن سعید، حسین بن سعید و علی بن مهزیار به نسل‌های بعدی منتقل شد اما امروزه کمتر از این علما و نقش بی‌نظیر آنها در حیات تشیع نام برده می‌شود.

رهبر معظم انقلاب در سفر به خوزستان در سال ۱۳۷۵، ترویج مکتب اهل بیت (ع) در ایران را وامدار شهر اهواز عنوان کردند و فرمودند: "ملت ایران، مکتب اهل بیت را از دو جا گرفته است. در واقع، همه ملت ایران برای تشیّع، وامدار دو مجموعه انسانی هستند: یکی اهواز است و یکی جبل عامل.

در ایران، یکی از مراکز محدود و معدودی که از هزار و دویست سال قبل، پایگاه مکتب اهل بیت بود، همین شهر اهواز شما و منطقه خوزستان است که همیشه تشیّع و دین و محبّت و معارف اهل بیت را گرفته و آن را به بقیه مردم ایران منتقل کرده است."

 

حفظ هویت و توسعه توریسم در گرو توجه به بافت قدیمی

محمدرضا ایزدی عضو کمیسیون فرهنگی شورای شهر اهواز با بیان اینکه انسان‌ها از هویت، اصالت و ریشه‌های تاریخی خود دور شده‌اند، اظهار کرد: در حال حاضر در دهه دوم روی آوردن مردم به فرهنگ گذشته، بناهای قدیمی، آداب و معاشرت‌ها و همچنین شناخت سنت‌های قدیمی هستیم و این رجوع به اصالت و هویت‌های قدیمی یعنی آنچه که با روح بشر سازگار است نه تنها در ایران بلکه در سراسر جهان در حال رقم خوردن است.

وی افزود: با توجه به اینکه یکی از منابع اصلی درآمدی بسیاری از کشورهای جهان از راه جذب توریسم است، این موضوع می‌تواند به یکی از منابع درآمدی در خوزستان و به ویژه اهواز نیز تبدیل شود.

ایزدی گفت: ما باید به داشته‌های تاریخی خودمان توجه و به آن‌ها رجوع کنیم تا بتوانیم به هویت اصیل خود نزدیک‌تر شویم و این جز با زنده نگه داشتن اصالت و داشته‌های تاریخی‌مان رقم نخواهد خورد.

وی با اشاره به بافت تاریخی اهواز قدیم، عنوان کرد: در اهواز و منطقه عامری چند نقطه وجود دارد که آثار تاریخی هستند و از جمله آن‌ها میتوان مسجد شیخ نبهان و ساختمان معین‌التجار را نام برد.

عضو شورای شهر اهواز بیان کرد: ما اگر بتوانیم این آثار را حفظ و با تبلیغ آن‌ها جذب توریسم کنیم می‌توانیم به دو هدف اصلی برسیم؛ اولین هدف برگشتن به هویت اصلی و تاریخی خودمان و فاصله گرفتن از فرهنگ دیجیتالی که بین ما و مسائل معنوی جدایی انداخته است.

وی گفت: دومین هدف نیز جذب گردشگر است که به تبع آن، انتقال و تبادل فرهنگ و جذب سرمایه را برای اهواز خواهیم داشت و اگر به صورت کلان به این مسئله نگاه کنیم منابع خوبی برای کل کشور در پی خواهد داشت.

 

عامری؛ محله هدف گردشگری
 ‏
پیمان نبهانی معاون اداره کل میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری خوزستان نیز با بیان اینکه شهروندان اهوازی یا گردشگران ورودی به این شهر همواره از محدود بودن نقاط گردشگری شکوه دارند، اظهار کرد: این موضوع در حالی است که وجود محله‌ای مانند عامری در قلب اهواز با تاریخ دیرینه، بافت زیبا، وجود بارگاه علی بن مهزیار، تک بناهای باارزش تاریخی، آداب و سنن اصیل، پل سیاه و ساحل زیبای رودخانه کارون امکان تبدیل شدن به یک محله هدف گردشگری را دارد.

وی افزود: موضوعی که پیشتر در بافت‌های شهرهایی همچون یزد و شیراز مورد بررسی قرار گرفت و هم‌اکنون این دو شهر به‌واسطه این بافت‌های تاریخی سالیانه مورد بازدید گردشگران فراوانی قرار می‌گیرند.

معاون سرمایه‌گذاری اداره‌کل میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری خوزستان عنوان کرد: محله عامری این ظرفیت را دارد که با برنامه ریزی و مدیریت هوشمند در مرمت بافت و بناهای تاریخی واقع در آن یک هدف گردشگری در اهواز باشد.

وی بیان کرد: با تلاشی که فعالان اجتماعی منطقه  برای معرفی محله کرده‌اند اقبال خوبی برای سرمایه گذاری در این محدوده شاهد بودیم که امیدواریم این سرمایه های خصوصی با حمایت‌های دولتی همراه شده و شاهد مرمت کلی منطقه باشیم.

نبهانی اظهار کرد: اداره کل میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع دستی استان در صدور مجوزات لازم به منظور بهره‌برداری گردشگری در قالب تاسیسات اقامتی یا پذیرایی در بناهای تاریخی و همچنین پرداخت تسهیلات به متقاضیان همکاری نموده و با ایجاد زیرساختهای لازم در این محله همچون ساماندهی و بدنه سازی بافت و احداث پیاده راه در عمق محله عامری وتعریف مسیرهای گردشگری در محدوده جغرافیایی سعی در تبدیل این محله به یکی از محلات هدف گردشگری شهر دارد.

بنا بر این گزارش، توجه به بافت قدیم اهواز با محوریت حرم مطهر علی ابن مهزیار، قدمگاه امام رضا (ع)، مسجد شیخ نبهان اول و مسجد جعفری می‌تواند شهر اهواز را متحول کرده و از تاریخ دروازه تشیع پاسداری کند.