انسان جايز‌الخطاست. پزشك هم به عنوان يك انسان ممكن است در كار خود دچار اشتباه شود ولي از بد روزگار، گاهي اين اشتباه به هيچ قيمتي قابل جبران نيست. در چند سال اخير، مطالبي كه درباره صدمات ايجاده شده از سوي پزشكان در مطبوعات نقل شده، روبه فزوني نهاده و مشكل وجود خطاهاي پزشكي را بيش از پيش مطرح كرده است.

چند وقت پیش نشریه راوی از جوان 35 ساله اهوازی و بستری شدن وی در یکی از بیمارستان های اهواز مطلبی نوشت و خواستار ورود مسئولین مربوطه در تزریق اشتباهی آمپول به وی شد. در کمال تاسف و ناباوری این جوان، چند روز پیش به کام مرگ کشیده شد و حتی دکترهای تهرانی هم نتوانستند کاری برای او انجام دهند.

روایت این مرگ دلخراش : سید علی رضا جوان 35 ساله اهوازی کارمند صنایع فولاد بود. روز اول مهر ماه، به دلیل سرماخوردگی راهی مطب پزشک می شود تا با تزریق یک آمپول از درد سرماخوردگی رها می شود اما حالش خوب نمی شود و روز بعد نیز نزد پزشک دیگری می رود و آمپولی دیگر برای وی تجویز می شود؛ غافل از آنکه این آمپول ها در آینده ای نه چندان دور مرگ دلخراش وی را رقم خواهد زد!

چند روز بعد، جای تزریق متورم و قرمز می شود. از درد به خود می پیچد و راهی بیمارستان می شود. عفونت در ابتدا جای تزریق را پر می کند و حتی جراحی های بعدی هم مانع از فراگیری عفونت نمی شود.

ماجرا از زبانش همسرش : شوهرم در اهواز پنج بار تحت عمل جراحی قرار گرفت و هر بار که چرک را خارج می کردند دوباره جایگزین می شد. تب شدید امانش را بریده بود. برای بررسی موضوع آمپول اشتباهی، از نظام پزشکی آمدند ولی گفتند آمپول دیکلوفناک نبوده و علی رضا دگزا زده. بعد هم گفتند مشکل خودش بوده که دو روز پشت سر هم دگزا زده و به پزشک اش چیزی نگفته است!

روایت مرگ از زبانش برادرش : برادرم در بیمارستان 10 تا یازده بار تحت عمل جراحی قرار گرفت. در آن جا 18 روز بستری بود و در نهایت دو روز مرخص اش کردند. بعد از دو روز جای تزریق یاز هم عفونت می کند. علیرضا چند روزی هم در بیمارستان [...] بستری شد. آن جا هم نزدیک 5 الی 6 بار تحت عمل قرار گرفت.حالش روز به روز بدتر و عفونت محل تزریق اش بیشتر می شد. این عفونت ها به حدی بود که زخم سیاهی شکل گرفت و دکترها مجبور شدن بخشی از بدن او را در محل تزریق جدا کنند! در اهواز نزدیک هشت میلیون خرج کردیم اما فایده نداشت وقتی دیدم که حال برادرم خوب نمی شود او را به بیمارستان خصوصی تهران بردیم. نزدیک دو هفته هم آن جا بستری بود. دکترها گفتند که باید آن قدر بافت بدنش برداشته شود تا عفونت از بین برود. چند روز قبل از مرگ برادرم کبدش کم کار شد و در نهایت فوت کرد. علی رضا این اواخر فقط از درد داد می زد پزشک ها هم از بس به او مسکن تزریق کرده بودند دیگر معتاد شده بود.

قصور پزشکی : قصور یا اشتباه پزشکی مرگ دلخراش علیرضا را رقم زد. قصور یا خطاهای پزشکی زمانی از سوی پزشک رخ می‌دهد که رعایت اصول و موازین پزشکی را در ارایه خدمات طبی رعایت نکند و از این طریق بیمار متحمل خساراتی اعم از مالی، جانی و یا معنوی می شود.

در این شرایط است که بیمار و خانواده اش به موجب قانون حق پیدا می‌‌کند که علیه پزشک در مراجع قضایی یا نظام پزشکی اقامه دعوا نماید. عدم رعایت موازین و اصول پزشکی، موجب هتک حیثیت پزشک و به تبع آن جامعه پزشکی خواهد شد.

خطاهای پزشکی از نگاه آمار : خطاهای پزشکی، هرچند در قیاس با حکم و تعداد موارد مراجعه بیماران به پزشکان، آمار بسیار اندکی دارد، اما به خاطر حساسیت موضوع همواره مورد توجه افکار عمومی قرار دارد و در سیستم گسترده و پیچیده ای مانند نظام پزشکی دور از انتظار است. بسیاری از خطاها و اشتباهات پزشکی گزارش نمی شوند و همین موضوع ارائه آمار دقیقی از میزان خطا و اشتباهات در حوزه پزشکی و درمانی را دشوارتر می کند. با این حال به اعتقاد کارشناسان خطاهای پزشکی از آنجایی که در همه مراحل ارائه خدمات بهداشتی و درمانی به بیماران احتمال بروز دارند، ممکن است از شیوع بسیار بالایی برخوردار شوند و میزان بالایی از مرگ ومیر را به خود اختصاص دهند.

آمار اشتباهات در ایران : در ایران اگرچه آمار دقیقی از میزان خطاهای پزشکی در دست نیست، اما به استناد اطلاعات و مدارک موجود در حوزه تخلفات پزشکی از نظر خدمات تخصصی بیشترین شکایت ها مربوط به ارتوپدی و جراحی زنان و مامایی است که در همه جای دنیا رتبه اول و دوم را دارا است، اما در رتبه سوم، تخلفات جراحان عمومی قرار دارد که در این بخش، به تخلفات و شکایت های رسیده از جراحان عمومی، جراحان پلاستیک و ترمیمی، جراحان گوش و حلق و بینی و چشم رسیدگی می شود.

طبق آمار موجود قصور پزشکی در عمل های زیبایی بیش از موارد دیگر بوده و از این رو پزشکان و مسئولان بهداشت و درمان همواره نسبت به این مساله به شهروندان هشدار می دهند.

خطای پزشکی چیست؟

راوی : تزریق آمپول اشتباهی مرگ یک نوزاد را رقم زد.. اشتباه پزشکی باعث مرگ یک زن شد... بر اثر اشتباه پزشکان یک دختر زندگی نباتی پیدا کرد و ....مقصر این موارد کیست ؟

در دنیای امروز، میان پزشک و بیمار رابطه‌ای حقوقی برقرار است. براساس این رابطه، پزشک مکلف است در معالجه بیمار از تمام استعداد و قابلیت‌های خویش بهره بگیرد و چارچوب قانونی را نیز فراموش نکند.

گاه پیش می‌آید پزشک آن گونه که باید در انجام وظایف خویش عمل نمی‌کند و به صورت اتفاقی و غیرعادی نتیجه‌ای متفاوت از نتیجه معمول حاصل می‌شود در این موارد مساله خطا، تخلف، قصور یا تقصیر پزشک مطرح می‌شود که پیامد حقوقی آن برای پزشک و بیمار متفاوت است. انتظار بیمار از پزشک داشتن دقت و مهارت است.

متاسفانه گاهی نبود این ۲ عامل سبب بروز حوادث و تشدید بیماری افراد و حتی گاهی به فوت بیمار منجر می‌شود. از چنین اتفاقاتی معمولا به عنوان خطا و قصور پزشکی یاد می‌شود زیرا معمولا ماهیتی عمدی ندارند.

در تعریف خطای پزشکی نظرات مختلفی وجود دارد. برخی نیز معتقدند اصولا عنوان خطای پزشکی عنوانی نادرست است به هر حال، در تعریفی که مورد قبول است، خطای پزشکی را به این صورت بیان می‌کنند: قصور خدمت یا ارتکاب عمل اشتباه در برنامه‌ریزی یا اجرا که به طور بالفعل یا بالقوه باعث یک نتیجه ناخواسته می‌شود.

مرجع/ راوی خوزستان