مدتی پیش، کسب رتبه سوم ازدواج توسط خوزستان خبر خوشی بود که باعث شد کمی از نگرانی های ازدواج جوانان کاسته شود اما بلافاصله بعد از آن خبر دیگری مبنی بر کاهش هفت درصدی ازدواج در استان منتشر شد که زنگ خطری را به صدا درآورد.

در یک حساب سرانگشتی می توان به این نتیجه رسید که با وجود کاهش هفت درصدی ازدواج و افزایش 9 درصدی طلاق در خوستان، سومین استان به لحاظ آمار ازدواج است. شیرینی خبر سوم بودن در امر ازدواج نتوانست تلخی خبر کاهش آمار ازدواج و نیز در مقابل آن افزایش آمار طلاق را از بین ببرد.

بنابراین گزارش، بر اساس آمار ارائه شده توسط اداره کل ثبت اسناد و املاک خوزستان؛ در سال 91 تعداد هفت هزار و 599 طلاق در استان به ثبت رسید که در مقایسه با سال قبل از آن، واقعه طلاق در خوزستان 9 درصد رشد داشته است. سال 90 تعداد 6 هزار و 986 مورد طلاق به ثبت رسیده بود.همچنین در سال گذشته 52 هزار و 861 مورد ازدواج در سطح استان ثبت شد؛ این آمار نسبت به سال 90 به میزان 7 درصد کاهش یافت. سال 90 تعداد 56 هزار و 786 ازدواج در استان خوزستان به ثبت رسیده بود.

پایین تر و بالاتر

مدیرکل ثبت احوال خوزستان در این باره می گوید: استان خوزستان از نرم عادی ازدواج در کشور 12.5درصد بیشتر است و استان تهران  در این نمودار کمترین میزان ثبت ازدواج را داشته است و همچنین استان زنجان نیز با 17.5درصد بالاترین میزان رشد ثبت ازدواج را در کشور داراست.

«بهنام مریدی» همچنین با اشاره به اینکه استان خوزستان نیز با ثبت 1.6درصد از نرم عادی طلاق در کشور پائین تر است، اظهار می کند: استان خراسان رضوی بالاترین میزان طلاق را در کشور به نام خود ثبت کرده است. همچنین استان سیستان و بلوجستان کمترین میزان طلاق در کشور را دارست.

گذر از سنتی به مدرن

جهانگیر محمدی، جامعه شناس و استاد دانشگاه، در این باره می گوید: جامعه ما در حال حاضر دو ویژگی بارز دارد؛ یکی اینکه جامعه ای جوان است و دوم آنکه در حال گذار از زندگی سنتی به زندگی مدرن است. این دو ویژگی اقتضائات و عوارضی دارد، که یکی از آنها مسئله ای به نام بالا رفتن سن ازدواج و نیز افزایش میل به تنها زیستی و زندگی انفرادی جوانان را به دنبال دارد.

به گفته او؛ مسئله بالا رفتن سن ازدواج و تمایل به زندگی مجردی، که دو روی یک سکه اند، هر چند دامن گیر پسران و دختران است اما از آنجا که پسر به لحاظ فیزیولوژیک و نیز فرهنگی هر چقدر سنش بالا برود مشکلی برای ازدواج ندارد که البته این از ناگواری های فرهنگ ماست و حقیقتا باید جو جامعه طوری باشد که پسرها نیز مجبور شوند در سنین پایین تر و مناسب تر ازدواج کنند، بنابراین، این مسئله و مشکل بیشتر دامن گیر دختران است و در واقع معضلی است که در فرهنگ ما از آن با عنوان ترشیدگی دختران یاد می شود.

او ادامه می دهد: اگرچه این تعبیر هرگز مناسب نیست ولی در جامعه رایج است، البته به نظر می رسد این پدیده بیشتر بستگی به ویژگی های فیزیولوژیک زن داشته باشد تا به شرایط محیطی و فرهنگی و حتی وجه فرهنگی آن را نیز می توان به نوعی ریشه دار در مسئله فیزیولوژیکی آن قلمداد کرد. چرا که بهترین سن باروری برای دختران زیر سن 30 سالگی است و حداکثر سن مناسبی که اطبا برای باروری توصیه می کنند، 35سالگی است و بارداری بالاتر از سن سی و پنج سالگی را برای مادر و کودک دارای عوارض منفی می دانند.

محمدی می افزاید: بالارفتن سن ازدواج، یک واقعیت اجتماعی است که خود، ریشه در سایر پدیده های اجتماعی دارد و لذا نمی شود به صورت مجرد و تنها به آن نگریست. بخش مهمی از این واقعیت اما، به فرهنگ حاکم در خانواده ها بازمی گردد که یگانه مسیر خوشبختی فرزندان خویش را در کسب فاکتورهایی چون داشتن مدرک تحصیلی، تمکن مالی و داشتن شغل پُردرآمد می دانند. طبعاً حصول این عوامل، به تنهایی سن ازدواج را مدتها به تعویق می اندازد که حاصل آن، برآورده نشدن طبیعی ترین نیاز ارگانیکی و بیولوژیکی جوانان و بالتبع، تشدید استرسهای جسمی، روحی و روانی و احتمالاً وقوع بحران عاطفی در آنان و نهایتاً در کل جامعه است.

زنگ خطر زندگی مجردی

مجید امیدی، مدیرکل فرهنگی سازمان ملل جوانان درباره زندگی مجردی جوانان چنین می گوید: آمار روی آوردن جوانان به زندگی مجردی در شش کلانشهر تهران، شیراز، مشهد ، اصفهان، تبریز و اهواز به 30 درصد رسیده است و غم انگیزتر آنکه روز به روز دختران جوان تعداد بیشتری از این جامعه آماری را تشکیل می دهند.

او روی آوردن جوانان و بچه های کشور به اتاقهای شخصی خود را مقدمه ای برای روی آوردن آنها به زندگی مجردی درسالهای بعدی زندگی خود می داند و می گوید: درحال حاضر زنگ خطر زندگی مجردی درکشور زده شده و متاسفانه درمورد این مشکل هم سکوت می شود.»

ازدواج آسان در فراموشی

مدیرکل ورزش و جوانان خوزستان معتقد است؛ جوانان و حتی خانواده‌ها هنوز یاد‌ نگرفته‌اند که چگونه می‌توان شادی و نشاط را بدون گناه تجربه کرد؛ بسیاری از افراد به‌دنبال برپایی مراسم ازدواج پرهزینه هستند در حالیکه اسراف یکی از اعمال نکوهش شده در دین اسلام است اما کمتر فردی به این موضوع توجه می‌کند.

«حمید رضا گرشاسبی» در‌باره فرهنگ‌سازی ازدواج آسان در جامعه می گوید: تمام افراد در جامعه نسبت به موضوع اشاعه ازدواج آسان وظیفه دارند. نهادهای مختلفی باید برای فرهنگ‌سازی ازدواج آسان تلاش کنند چرا که هم‌اکنون ازدواج آسان معروفی است که در جامعه به منکر تبدیل شده یعنی یک اقدام بسیار شایسته در جامعه به موضوعی ناپسند تبدیل شده است.

او با بیان اینکه هم‌اکنون در جامعه به ازدواج آسان و کم‌هزینه نگاه تحقیرآمیزی می‌شود، می افزاید: وظیفه اصلی متولیان فرهنگی است که این امر پسندیده و توصیه شده در اسلام را فرهنگ‌سازی کنند. هم‌اکنون دختران و پسران جوان تلاش می‌کنند تا از طریق صرف هزینه‌های سنگین ازدواج خود را به‌یادماندنی کنند در حالیکه باید در جلسات مشاوره قبل از ازدواج به آنها بیاموزیم که با جنبه‌هایی فرهنگی و نه صرفاً مادی نیز می‌توان ازدواجی به یادماندنی داشت.

بزرگ‌ها آستین بالا زنند

البته مهم ترین کاری که در این زمینه باید کرد اقدام به موقع خانواده ها برای ازدواج و همسر دادن به جوانان است. پدر و مادر و حتی خویشان وآشنایان وظیفه دارند تا جوانان مجرد نزدیکان خود را همسر دهند و این فرهنگی قرآنی است، زیرا در قرآن جایی که سخن از عفت و خویشتنداری است، خطاب خدا به خود جوانان است: «ولیستعفف الذین لایجدون نکاحا حتی یغنیهم الله من فضله: و آنها که وسیله ازدواج ندارند باید عفت پیشه کنند تا خداوند آنانی را به فضلش بی نیاز سازد»

اما جایی که سخن از ازدواج است به والدین و اطرافیان و دولت اسلامی امر می شود که جوانان خود را به ازدواج درآورند: «وانکحوا الایامی منکم والصالحین من عبادکم و امائکم ان یکونوا فقراء یغنهم الله من فضله والله واسع علیم: مردان و زنان بی همسر را همسر دهید و همچنین غلامان و کنیزان صالح و درستکارتان را، اگر فقیر و تنگدست باشند خداوند آنان را از فضل خود بی نیاز می سازد، خداوند واسع و آگاه است.»

گزارش از ایناس عبدالخانی