رئیس اداره کتابخانه‌های عمومی خرمشهر گفت: خرمشهر از نظر برخورداری از کتابخانه‌ها ضعیف است و نیاز به حمایت مسئولان دارد.

کتاب، این یار مهربان در استان ما که هیچ، در کل کشور مورد بی‌توجهی غیرقابل ملاحظه‌ای قرار گرفته است و با وجود همه آمار و ارقامی که در خصوص توسعه و ترویج فرهنگ کتاب و تعداد کتابخانه‌ها از سوی مسئولان ارائه می‌شود نمی‌توان به نتیجه قانع کننده‌ای در این زمینه دست یافت.

اما...

با وجود گذشت حدود 24 سال از پایان جنگ تحمیلی، شهرهای آبادان و خرمشهر در بخش فرهنگی بسیار فقیر هستند. وضعیت کتابخانه‌های این مناطق هنوز آن‌چنان که باید و شهر رشد مطلوبی نداشته است و امکانات در اختیار قرار گرفته این بخش اندر خم کوچه‌های تامین اعتبار و حمایت‌های مسئولان است. خرمشهر همیشه مظلوم اما طی این سال‌ها مشقت و محنت بیشتری کشیده است و به طبع مردمش ناملایمات مضاعف‌تری را متحمل شده‌اند.

این منطقه هیچ کتاب‌فروشی ندارد و مجهز به هفت کتابخانه است که پنج کتابخانه عمومی و دو کتابخانه مشارکتی را در برمی‌گیرد. وضعیت این کتابخانه‌ها جز یکی از آن‌ها تعریفی ندارد و گلایه مراجعان گواهی این مطلب است.

برای کسب اطلاعات بیشتر در زمینه وضعیت کتاب و کتاب‌خوانی و در مجموع کتابخانه‌های خرمشهر به سراغ «رحیم محمدی پارسا» آمده‌ایم تا به درد دل‌های وی نیز گوش فرا دهیم.

خرمشهر چه تعداد کتابخانه دارد؟

در حال حاضر در خرمشهر هفت کتابخانه داریم که پنج کتابخانه عمومی شامل کتابخانه شهید شریف، آزادی، سوم خرداد، مستجاب‌الدعوه و شهدای جزیره مینو بوده و دو کتابخانه دیگر به صورت مشارکتی مشغول به فعالیت هستند. جدیدا هم کتابخانه عمومی مینوشهر را راه‌اندازی کرده‌ایم، این کتابخانه حدود سه سال به دلیل مشکلات ساختمانی تعطیل شده بود و اصلا قابل سکونت نبود که با رایزنی‌هایی که با سازمان منطقه آزاد کردیم به طور موقت راه‌اندازی شده است. در مجموع این کتابخانه جریان مفصلی دارد...

می‌شنویم...

در قانون نهاد کتابخانه‌های عمومی کشور اینکه اجاره‌ای را برای محلی به عنوان کتابخانه عمومی در نظر بگیریم و به محل پرداخت کنیم اجازه داده نشده و اساس کار نهاد مبنی بر اهدای کتابخانه از سوی مردم و سایرین است. چون این مبحث پیش آمد و نمی‌توانستیم اجاره بهایی برای کتابخانه موقت مینوشهر پرداخت کنیم (در واقع ارائه خدمات به دانش‌آموزان و شهروندان نیز از ضروریات محسوب می‌شد) به همین دلیل مساعدت سازمان منطقه آزاد اروند را خواستیم و سازمان تقبل کرد به مدت یک‌سال این اجاره بها را پرداخت کند که این کتابخانه را موقتا تا تعیین تکلیف کتابخانه قبلی و اصلی‌اش و اینکه مینوشهر خالی از کتابخانه نباشد در حسینیه‌ای به صورت استیجاری دایر کرده‌ایم. کتابخانه خرمشهر جزو نخستین کتابخانه‌های خرمشهر بوده است.

تفاوت کتابخانه‌های عمومی و مشارکتی در چیست؟

کتابخانه‌های عمومی متعلق به نهاد هستند و نهاد کتابخانه‌ها مکلف به تامین امکانات، تجهیزات، نیرو و همه موارد مورد نیاز این کتابخانه‌هاست. کتابخانه‌های عمومی مشارکتی همان‌طور که از اسمشان مشخص است با مشارکت مردم راه‌اندازی می‌شود. افرادی که دوست دارند در بحث کتابخانه‌های عمومی فعالیت داشته باشند می‌توانند با در اختیار قرار دادن حداقل 70 متر فضا به نهاد کتابخانه‌های عمومی، کتابخانه مشارکتی را راه‌اندازی کنند به این شکل که نهاد متقبل تامین منابع از قبیل کتاب، نشریه و نرم افزار، برنامه نرم‌ افزاری کتابداری، آموزش نیروی کتابدار، نرم افزار مدیریت کتابخانه‌‌ای و در اختیار قرار دادن سامانه‌های اینترنتی برای خود کتابخانه می‌شود. در طرف دوم که مشارکت دهنده است متعهد می‌شود فضا و مکان را در اختیار نهاد قرار بدهد و کتابخانه را راه‌اندازی کند، تجهیزات و تامین نیروی انسانی نیز با خود شخص است.

در بحث راه‌اندازی کتابخانه‌های عمومی مشارکتی چه سخنی با مردم دارید؟

در این زمینه از مردم می‌خواهیم وارد عرصه شوند و مشارکت داشته باشند زیرا خرمشهر از نظر برخورداری از کتابخانه‌ها ضعیف است و لازم است برای اینکه خدمات بهتری را به قشر جوان، نوجوان و به‌ویژه کودکان ارائه دهیم کتابخانه‌ها محله‌ای شوند. همان‌طوری که حسینه دایر می‌کنیم و کار احداث کتابخانه کمتر از حسینیه نیست در سال منتسب به فرهنگ و اقتصاد مورد تاکید مقام معظم رهبری، در این زمینه پیشرو باشیم. مشارکت مردم نقش عمده و موثری را در تقویت فرهنگ جامعه خصوصا در مناطق خاص و محروم ایفا می‌کند و اگر افرادی در این زمینه وارد عرصه شوند و در مناطق محروم خرمشهر نظیر کوی آریا، منطقه یکصد دستگاه، محرزی، منطقه پل نو و کوی بهروز اقدام به احداث کتابخانه کنند نهاد نیز آن‌ها را مورد حمایت قرار می‌دهد و برای تامین منابع و سایر خدمات مورد نیاز همکاری خواهد کرد.

خرمشهر دوران پیش از جنگ تحمیلی چه تعداد کتابخانه داشته است؟

آمار دقیقی از کتابخانه‌های پیش از دوران جنگ نداریم اما کتابخانه شهید شریف یکی از بزرگترین کتابخانه‌های استان بوده است و به عنوان یک مرکز فرهنگی بسیار بزرگی در خرمشهر فعالیت می‌کرده است. ساختمان کنونی این کتابخانه بسیار قدیمی است و در سال 69 و پس از چندین بار برای آخرین بار سال 89 مورد بازسازی قرار می‌گیرد. تا آنجایی که اطلاع داریم این کتابخانه نقطه قوت شهرستان و استان بوده است. در اعتبارات سال جدید این نهاد، برنامه بازسازی و ترمیم این کتابخانه در دستور کار قرار دارد و سقف کاذب و زیباسازی داخلی فضای کتابخانه در اولویت قرار گرفته است زیرا یکی از عوامل ایجاد جذب و انگیزه برای حضور در کتابخانه‌ها، فضای مناسب این اماکن است.

در منطقه محروم محرزی که به آن نیز اشاره داشتید کتابخانه‌ای متروکه وجود دارد. برای فعال‌سازی این کتابخانه برنامه خاصی در نظر گرفته‌اید؟

این کتابخانه اگر هم باشد که از آن اطلاع نداریم متعلق به هیچ ارگان و نهادی نیست. باید این مکان را بررسی کنیم و این کتابخانه را جزو کتابخانه‌های عمومی روستایی در نظر بگیریم و به صورت مشارکتی راه‌اندازی کنیم.

آماری از بخش‌های مختلف اداره کتابخانه‌ها در اختیارمان قرار دهید...

محمدی پارسا: آمار خوشبختانه رو به افزایش است. تعداد کتاب در اردیبهشت‌ماه سال گذشته 63 هزار و 701 عنوان بوده است که در اردیبهشت ماه سال 93 به 64 هزار و 223 عنوان افزایش داشته است. در بحث نشریات، سال گذشته 220 عنوان بوده است که امسال به 230 عنوان رسیده است. تعداد اعضای کتابخانه‌ها از 2 هزار و 209 نفر در سال گذشته به 2 هزار و 662 نفر افزایش پیدا کرده است، خوشبختانه در این بخش افزایش قابل توجهی داشته‌ایم اما باز هم جای کار بسیار دارد.

آماری که در مورد تعداد اعضای کتابخانه‌ها عنوان کردید شامل بحث عضوگیری از ادارات نیز می‌شود؟

خیر. بحث عضوگیری از ادارات هنوز در حال انجام است و در آمارهای بعدی لحاظ خواهد شد.

ادامه آمار...

تعداد امانت‌های کتاب در سال گذشته از 8 هزار و 65 جلد کتاب به 10 هزار و 846 عنوان کتاب افزایش داشته است. تعداد اعضای کودک از یکصد و 50 عضو به 240 عضو رسیده است. در راستای جذب عضو کودک سعی کرده‌ایم فضاهای بخش کودک را زیباتر کنیم، تزئینات جالب‌تری را در این بخش قرار داده‌ایم حتی نقاشی‌های مسابقات آن‌ها را در این بخش نصب کرده‌ایم و سعی‌مان بر این بوده و هست که در زمینه افزایش کودک به کتابخانه مسابقات کودکی را تدارک ببینیم زیرا در کتابخانه‌ها اهمیت دادن به کودک بسیار مورد توجه است که با کتاب از فضای دوران کودکی مانوس شود. تلاشمان بر این است مردم کودکان خود را به فضای کتابخانه‌ها بیاورند تا آن‌ها مکان را مشاهده کنند و جذب این فضا شوند. در همین راستا مسابقات نقاشی را به مناسبت‌های مختلفی چون دهه فجر و هفته کتاب برگزار کرده‌ایم که در هر مرحله نیز با استقبال مضاعف‌تر از دوره قبل مواجه شده‌ایم.

چه انتظاری از مردم و یا مسئولان دارید؟

اینکه در بخش توسعه و ترویج فرهنگ کتاب‌خوانی بیشتر مورد حمایت قرار گیریم تا بتوانیم کتابخانه‌ها را افزایش دهیم. جا دارد از عنایات ویژه مدیرعامل سازمان منطقه آزاد اروند در راستای غنی‌سازی فرهنگی منطقه تشکر و قدردانی کنم و همچنین ضمن تقدیر از مسئولان دلسوز شهر به ویژه فرماندار برای توجه ویژه به این بخش، خواستار حمایت هر چه بیشتر آن‌ها باشم.

مصاحبه از:مریم خبازی