تاریخ انتشار: ۱۰ مهر ۱۳۹۳ - ۱۲:۰۲
کد خبر: ۷۱۳۶۷
نسخه چاپی ارسال به دوستان ذخیره
"باشو؛ غریبه امروز"!
جلسه نقد و بررسی فیلم "باشو؛ غریبه کوچک" با حضور لفته منصوری، فعال فرهنگی، در انجمن سینمای جوانان خوزستان برگزار شد.

لفته منصوری در آغاز این نشست به تقسیم‌بندی سینمای دفاع مقدس پرداخت و گفت: سینمای دفاع مقدس را می‌توان به سه دوره از اول جنگ تا سالهای ابتدایی پس از قبول قطعنامه، سال‌های آغازین دهه 70 و دهه بعد که فیلم‌ها از منطقه جنگی خارج شده و به بطن جامعه می‌آیند، تقسیم کرد.

وی در خصوص دوره اول جنگ گفت: این دوره متاثر از فضای حماسی حاکم بر جامعه بیشتر بر متن دفاع مقدس استوار است. لذا حضور شخصیت‌های زن در آثار این دوره بسیار کم رنگ و حاشیه‌ای بود اما در دوره دوم نقش زن در آثار سینمایی پر رنگ‌تر شد که فیلم "نجات یافتگان " اثر به یاد ماندنی زنده یاد رسول ملاقلی‌پور شاید یکی از شاخص‌ترین آثار این دوره باشد. در دوره سوم نیز فیلم‌ها از منطقه جنگی خارج شده و به بطن جامعه می‌آید که فیلم "بوی پیراهن یوسف" با نشان دادن انتظار به عنوان یکی از اصلی‌ترین خصوصیات جدایی‌ناپذیر زنان یک روایت زنانه ارایه می‌دهد.

منصوری در تشریح ابعاد مختلف فیلم به چند عنصر کلیدی اشاره می‌کند: اول آن که فیلم با صحنه‌هایی از جنگ شروع می‌شود و وضعیت جامعه را در زمان وقوع رویداد نشان می‌دهد. به کارگیری عناصری طبیعی چون آب، آتش، باد، طبیعت و زن در بخش‌های مختلف فیلم، ایجاد رابطه صید و صیادی، نمایش نقش مادر در خانواده ایرانی، استفاده از زبان اشاره و نمادها و نظاره‌گری یک مهاجر مهمترین المان‌هایی هستند که در فیلم دیده می‌شوند.

وی از دیدگاه جامعه‌شناسی به نقد این فیلم پرداخته و چهار شاخص عمده این فیلم را بیگانگی، جامعه، عنصر زن و هویت دانست.

نظر وی در خصوص بیگانگی و تنهایی شخصیت اصلی فیلم (باشو) و دیگر فیلم‌های بیضایی این است که شخصیت‌های بیضایی آدم‌های خاص، ناآشنا و غریب هستند در این فیلم نیز "باشو" آدم تنهایی است در قالب کودکی جنوبیِ سیاه چرده که تفاوت این شخصیت با دیگر شخصیت‌های فیلم‌های بیضایی در این است که این فرد بیگانه می‌آید اما تنها نمی‌رود بلکه خانواده‌ای برای خود پیدا می‌کند و ریشه می‌گیرد.

منصوری درباره جامعه‌ای که کودک پای در آن می‌گذارد نیز اعتقاد دارد: فضایی که بیضایی از جامعه معاصر به تصویر می‌کشد فضایی تیره و تلخ است و گویی این تلخی هر دم افزون‌تر می‌شود. او جامعه‌ای را نشان می‌دهد که پیوسته در کار تکرار خود است بی آنکه لحظه‌ای در اندیشه تغییر و دگرگونی در‌آید. او نبود آرمان و نیز عشق را از گرفتاری‌های چنین جامعه‌ای برمی‌شمارد.

وی درباره سومین ویژگی آثار بیضایی می‌گوید: یکی از بارزترین ویژگی‌های آثار بیضایی نقش و جایگاهی است که به زن واگذار شده است. زن در همه آثار نقشی خودبسنده دارد و به هیچ رو سایه و پیرو مرد نیست. زن به شیوه‌ای اسطوره‌ای گاه نماینده میهن، گاه حافظ سنت‌های ملی و میراث‌دار تاریخ گذشته و گاه نماینده زندگی و هستی است.

در ادامه نقد فیلم "باشو؛ غریبه کوچک" این فعال فرهنگی تکیه فیلم‌های بیضایی را بر هویت ایرانی می‌داند و معتقد است: از خلال روابط شخصیت‌های اصلی روایت‌ها با دیگران نگاه فیلم‌ساز بر هویت ایرانی یعنی گوناگونی در عین یگانگی آشکار می‌گردد. به عبارت دیگر فیلم‌ساز همواره کوشیده که عناصر مثبت میراث فرهنگی و هویت ایرانی را در فیلم‌هایش برجسته سازد و در مقابل برخی سنت‌های دیگر را که به نظر کهنه و فرسوده هستند را مورد پرسش قرار دهد و به جرات می‌توان گفت هیچ فیلم ایرانی دیگری با اصالت و اعتباری که "باشو" به ایرانیت ما می‌بخشد، پیدا نمی‌کنیم.

وی در پایان این نشست گفت: "باشو" با وجود نکوهش برخی خصایص قومی و بومی ما همچون حسادت و تنگ نظری و ناباوری و آن چه در نظرمان استثنایی و نامعمول است و بی‌نهایت ما را به مفهوم از یاد رفته "مهربانی جمعی" با محوریت مادرانه ارجاع می‌دهد. مرزها و شکاف میان جنوب و شمال، عرب و عجم، لهجه گیلکی و زبان فارسی را از میان برمی‌دارد و از هویت ایرانی بنایی می‌سازد که ستون اصلی‌اش مهر و عطوفت و شفقت انسانی است.

این نشست با حضور پیشکسوتان انجمن سینمای جوانان خوزستان، اعضای انجمن و عدنان عفراویان بازیگر نقش "باشو" در فیلم "باشو؛ غریبه کوچک" ساخته بهرام بیضایی در سالن نمایش فیلم این انجمن برگزار شد.

گفتنی است "باشو؛ غریبه کوچک" فیلمی است به کارگردانی و نویسندگی بهرام بیضایی که در سال ۱۳۶۴ساخته و در سال ۱۳۶۹ اکران شد.
مرجع / ایسنا
:
:
:
آخرین اخبار