در همايش نكوداشت حافظ عنوان شد؛
جهان شعر حافظ جهانی ممكن است
دوازدهمين همايش نكوداشت حافظ شامگاه جمعه (18 مهر 93) به همت انجمن حافظ پژوهان خوزستان در تالار اجتماعات نفت اهواز برگزار شد
دوازدهمين همايش نكوداشت حافظ شامگاه جمعه (18 مهر 93) به همت انجمن حافظ پژوهان خوزستان در تالار اجتماعات نفت اهواز برگزار شد.
مخمل‌زاده، مدير كل امور اجتماعي و فرهنگي استانداري خوزستان، در اين همايش گفت: آن چه حافظ را براي ما حافظ مي‌كند و به شعر او شعر جلوه جادويي مي‌بخشد هم هنر شاعري و رفتار زباني او و هم ساختار معنايي پيچيده پر از رمز و راز او است.
وي بيان كرد: شعر حافظ با همه پيچيدگي‌هايش و با جادوي خود عارف و عامي را دربرمي‌گيرد و عارف و عامي بر گرد او به گردش درمي‌آيند. در نتيجه معماي بزرگ فرهنگ ما از همين جا رقم مي‌خورد.
مخمل‌زاده اظهار كرد: اين فرهنگ معماي بزرگي است كه راه بردن به لايه‌هاي زيرين آن كاري بس دشوار است.
او ادامه داد: حافظ نه فقط صاحب ويژگي‌هاي اديبانه است بلكه نكته ظريفي كه كمتر به آن پرداخته مي‌شود اين است كه حافظ دردآشناي زمانه خودش نيز بوده است. حافظ با رندي خاص خود نقاب از چهره تزوير، ريا و دورويي برمي‌دارد. حافظ هنرمندانه آسيب‌هاي اجتماعي زمانه خودش را در شعر به تصوير مي‌كشد و تعهد اجتماعي و اخلاقي را به خوبي در آثارش نشان مي‌دهد.
در ادامه و بعد از اجراي موسيقي توسط گروه آواي سكوت همايون قنواتي، مدير كل فرهنگ و ارشاد اسلامي خوزستان، گفت: اميدوارم اين گردهمايي ادبيانه كمك كند تا همه ما در بستر فرهنگي و فضايي كه با شعر و غزل حافظ و عارفان پر شده به آرامش برسيم.
او خاطرنشان كرد: ما همواره در لحظات و وقت‌هايي كه خيلي خسته‌ايم يا اضطراب داريم و در مسايل و مشكلاتي زندگي تفالي به حافظ مي‌زنيم و به سراغ او مي‌رويم چراكه آرامش به ما دست مي‌دهد. دليل آرامش اين است كه حافظ حرف ما را مي‌زند. به همين خاطر حافظ هميسه همواره با ما بوده است.
قنواتی ادامه داد: بخش بسيار زيادي از فرهنگ ما را حافظ جمع كرده است و آثار او ميراثي معنوي براي همه ما محسوب مي‌شود.
مدير كل فرهنگ و ارشاد اسلامي خوزستان اظهار كرد: از همه كساني كه اين همايش را بر پا كردند تشكر مي‌كنم و اميدوارم هما نطور كه از جلسه برمي‌آيد به مساله حافظ پژوهشي توجه شود و ما نيز شرايطي را ايجاد كنيم تا جمعي از استادان ما بتوانند بخشي از كارهاي تحقيقي و پژوهشي را درباره حافظ انجام دهند.
سپس مژگان اميري، مسؤول انجمن حافظ پژوهان خوزستان، گفت: حيات فكري و معنوي جامعه در گرو پويايي و بالندگي فرهنگي آن جامعه است و خوشبختانه فرهنگ غني ايراني ـ اسلامي ما به دليل برخورداري از وجود چهره‌هاي برجسته و نمايان همچون فردوسي، مولانا، سعدي، حافظ و ده‌ها تن ديگر مانند گوهر شب چراغ در دل تاريكي‌هاي قرون مي‌درخشند و نه تنها فرهنگ خودي بلكه فرهنگ جهاني را از پرتو نور خود منور ساخته‌اند.
اميري توضيح داد: حافظ در اين ميان شاعري منحصر به فرد است كه در زبان فارسي تا‌كنون كسي نتوانسته نظير عالمي را كه او با نيروي كلمات آفريده است بيافريند. ديوان حافظ چون قصري است كه پنجره‌هاي رنگارنگ و نقش و نگارهاي زيباي آن هستي را به صورت مكاني افسانه‌اي و زيبا به روي تماشاگران خود گشوده است.
او تصريح كرد: حافظ تنها كسي است كه تعارض‌ها را آشتي داده و طبايع مختلف را در كنار هم نشانده و جهاني خلق كرده كه هر كسي مي‌تواند آرمان‌ها و آرزوهاي خود را در دنياي خيالي و واقعي جست‌وجو كند.
او بيان كرد: رسالت حافظ آن بوده است كه با شعر زيبا و منشورگونه خود ما را به استعدادهاي دروني و فطرت پاك انساني‌مان آشنا سازد چنان كه خود مي‌گويد: "حافظ از بهر تو آمد سوي اقليم وجود/ قدمي نه به وداعش كه روان خواهد شد".
وي توضيح داد: حافظ در واقع ما را از خطر آلوده شدن به تمام مظاهري كه مي‌تواند ما را از آن فطرت پاك و گوهر خدادادي دور سازد آگاه مي‌كند.
مسؤول انجمن حافظ پژوهان خوزستان گفت: شعر حافظ شعر يأس و نااميدي نيست. شعر حافظ آينه انديشه و اميد به آينده است. اگر حافظ فرياد مي‌زند كه: "نفس باد صبا مشك فشان خواهد شد/ عالم پير دگر باره جوان خواهد شد" مي‌خواهد تلاش، تكاپو، حركت، ساختن و پرداختن را در ذهن خواننده خود نهادينه كند.
وي افزود: عشق و عرفاني كه در كلام اين استاد نهفته است حتي آن گاه كه با چاشني تلخ همراه مي‌شود ما را به سرچشمه پاك و زلال دين و معرفت رهنمون مي‌كند و دست ما را مي‌گيرد و آرام آرام به حقيقت زندگي و زندگي حقيقي مي‌برد و آن گاه غنيمت شمردن فرصت‌ها را به ما گوش‌زد مي‌كند.
اميري با بيان اين كه شعر حافظ شعر همه دغدغه‌هاي انساني است توضيح داد: شعر حافظ مشمول زمان نمي‌شود و در هر زمان كارايي خاص خود را دارد و اگر ما با تشكيل انجمني به نام انجمن حافظ پژوهان خوزستان و با استمداد از روح بلند خواجه شيراز و پيروي و تمسك به قرآني كه او در سينه دارد مي‌خواهيم قدمي در راه شناخت اين دغدغه‌ها به ويژه كشف و درمان آن چه كه م تواند جوانان ما را متاثر، نگران و رنجور سازد برداريم، كاري عجيب و شگفت نخواهد بود.
مسؤول انجمن حافظ پژوهان خوزستان ادامه داد: خوشبختانه در اين چند صباحي كه از عمر اين انجمن مي‌گذرد توفيق آن را داشته‌ايم كه با جذب جوانان و آشنا كردن آن‌ها با مظاهر راستين فرهنگ اسلامي ـ ايراني به ويژه بهره‌وري از ديوان حافظ و با مساعدت مسؤولان و معاضدت استادان فرهيخته گام‌هاي موثري برداريم و بدون ترديد استمرار همكاري‌ها مي‌تواند از به هرز رفتن اين سرمايه‌هاي گران قدر جامعه‌مان يعني جوانان بكاهد و آن‌ها را در مسيري قرار دهد كه در آينده روشن كشور اسلامي‌مان به آن نياز داريم.
اميري تصريح كرد: در اين زمان تهاجم نه روزگار تفاخر چه خوب بود اگر ديو را بيرون مي‌رانديم و فرشته را به جايش ستايش مي‌كرديم كه فرشته فرهنگ ما نه حديث ديروز و امروز دارد بلكه ثباتش بر جريده عالم ثبت است.
وي گفت: اي كارش در لحظه‌هاي بي‌همدمي به جاي دوست گرفتن غريبه‌اي نادان به نام تهاجم ماهواره‌ها محرم دل مي‌شديم و در حريم يار مي‌مانديم. بانگ چنگ خوش است يا صداي سازي بي‌هويت كه هر ضربه اش پتكي است بر سر و ريشه ما؟
او بيان كرد: دوستي به من گفت چرا حافظ و چرا سعي، مولانا و... را انتخاب نكردي؟ بايد به اين دوست عزيز بگويم حافظ بهانه‌اي است براي گام برداشتن در مسير فرهنگ و گرنه براي بنده حقير حافظ يا سعدي و ديگر شاعران فرقي ندارند.
وی گفت: هدف من از برپايي اين همايش فقط نجات عزيزانمان است. فرزند من و فرزند شما هيچ فرقي با هم ندارند. تربيت فرزندان ميهن‌ام مثل تربيت فرزندان خودم مهم است.
اميري اظهار كرد: من همچنين از صدا و سيماي مركز خوزستان گله مي‌كنم چراكه بارها و بارها براي صدا و سيما فكس فرستاديم و دعوت كرديم كه پيش خبر اين همايش را قبل از همايش اعلام كند كه متاسفانه اين كار را انجام نداد.
او ادامه داد: دستگاه‌هايي همچون اداره كل امور اجتماعي استانداري خوزستان، اداره كل فرهنگ و ارشاد اسلامي خوزستان، اداره ميراث فرهنگي، صنايع دستي و گردشگري خوزستان، شركت ملي مناطق نفت‌خيز جنوب، شركت فولاد خوزستان، شركت ملي حفاري ايران، دانشگاه پيام نور اهواز و استادان دانشكده ادبيات دانشگاه شهيد چمران اهواز با ما همكاري بسياري داشتند.
در ادامه حسن گرمسيري، استاد دانشگاه، گفت: حافظ يكي از چند شاعر طراز اول زبان و ادب پارسي است و من معتقدم حافظي كه ادعا مي‌كند هيچ كسي مانند او نتوانسته زلف سخن را شانه بزند مديون قرآن است.
وي با بيان تاثير قرآن بر كلام حافظ توضيح داد: همان طور كه مي‌دانيم حافظ، حافظ قرآن بود. وقتي ما به حافظ كه حافظ قرآن است يا هر شخص ديگري كه اين موهبت الهي نصيب‌اش شده است نگاه مي‌كنيم اولين چيزي كه به ذهن‌مان مي‌رسد قدرت حافظه و استعدادهايي است كه خداوند به او داده است.
او گفت: من معتقدم از ميان حافظان قرآن فقط دو تن توانسته‌اند به سرچشمه زلال و پاك اين كتاب الهي دسترسي پيدا كنند و اثري جاودان از خود به جاي بگذارند؛ يكي حضرت علي (ع) است كه كتاب نهج‌البلاغه او گنجي بي‌بديل است و ديگري حافظ شيرازي.
او ادامه داد: من از مسؤولان تقاضا دارم كه روزي را به عنوان روز قرآن و نهج‌البلاغه انتخاب كنند تا آن روز بهانه‌اي براي بررسي اين دو كتاب شود. اولين تاثيري كه قرآن بر كلام حافظ داشته بلاغت قران است. بسياري از غزل‌هاي حافظ ويژگي بلاغت را دارند. هيچ شاعري را در ادب پارسي نداريم كه غزلياتش به راحتي حافظ حفظ شوند.
اين استاد دانشگاه تصريح كرد: نكته دومي كه فكر مي‌كنم حافظ از قرآن اقتباس كرده چندلايه‌گي شعر حافظ است. اگر بخوهيم به طور كلي نگاهي به اشعار شاعران كلاسيك بيندازيم مي‌بينيم كه بعضي شاعران شعرشان در سطح است و رژف‌ساختي ندارند و شعرشان براي هر كسي قابل فهم است. بعضي شاعران نيز شعرشان هم روساخت و هم رژف‌ساخت دارد. كساني نيز مثل خاقاني اشعارش ژرف‌ساخت است و معني را در عمق پنهان كرده است.
او خاطرنشان كرد: تنوع و لايه‌هاي متفاوت جز در شعر حافظ در شعر هيچ كسي ديده نمي‌شود و هر كسي مي‌تواند از ظن خود يار حافظ شود و اين ويژگي اشعارش را از قرآن دارد.
همچنين فرهاد طهماسبي، استاد دانشگاه، گفت: من مي‌خواهم پيرامون عالم و آدم شعر حافظ سخن بگويم. حافظ در شعر خود مي‌گويد: " آدمي در عالم خاكي نمي‌آيد به دست/ عالم ديگر ببايد ساخت و زنو آدمي".
او ادامه داد: بحثي كه در حوزه آفرينش هنري از زمان ارسطو به بعد مطرح مي‌شود محاكات است. محاكات آفريني است كه بخشي از آن از واقعيت موجود گرفته مي‌شود و بخش عمده‌اي از آن حاصل تخيل و آفرينش ذهني هنرمند است. در واقع محاكات منجر به ساختن عالم جديد مي‌شود.
وی يادآوری كرد: زمان حافظ يكي از آشوب‌ناك‌ترين زمانه‌هاي تاريخي در جغرافياي فرهنگي و تاريخي سرزمين ما است چراكه كمي قبل از تولد حافظ حمله چنگيز تمام شد و در آستانه پايان عمر حافظ تيمور به ايران حمله مي‌كند.
طهماسبي بيان كرد: حافظ راوي چنين دوره‌اي است و در چنين دوره‌اي است كه حافظ آرزو مي‌كند عالم بهتري ساخته شود و در آن عالم تازه آدم دگرگونه‌اي خلق شود.
او بيان كرد: ديوان حافظ، ديوان حسب حال‌هاي شاعرانه‌اي است كه هنرمندان با كليت زندگي جاويد و آرماني‌شان گره خورده است. به همين دليل ما در غم‌ها، شادي‌ها و حالات مختلف به سراغ ديوان حافظ مي‌رويم و اضطراب‌هايمان را با ديوان حافظ به آرامش تبديل مي‌كنيم.
اين استاد دانشگاه خاطرنشان كرد: قهرمان اصلي شعر حافظ آدم است؛ از آدم‌هاي خوب گرفته تا آدم‌هاي بد و جولانگاه قهرمان عرصه شعر حافظ نيز از زمين تا آسمان است اما گستره عمل‌گرايي اين آدم روي زمين است و آرمان‌هاي او والا و الهي هستند اما در زمين با آدم‌ها حضور پيدا مي‌كند. در واقع آدم شعر حافظ يك آدم زندگي‌گراي مرگ‌انديش است. در عين حال كه به مرگ فكر مي‌كند با زندگي پيوند مي‌خورد و يك آدم شناور و نسبي است.
طهماسبي توضيح داد: آدم شعر حافظ آدمي است كه در جست‌و‌جوي هويت و فرديت زميني خويش است. جهان شعر حافظ جهاني ممكن است. در حالي كه جهان شعر ديگران غالباً جهاني موهوم و آرماني است. حافظ كوشش كرده است از موهوم به موجود روي بياورد و انسان را آن گونه كه مطلوب جهان معنوي، روحاني و الهي است در عرصه زمين تعريف كند.
در پايان اين مراسم از اعضاي انجمن، گروه موسيقي آواي سكوت و چند تن ديگر قدردانی و تشكر شد.
مخمل‌زاده، مدير كل امور اجتماعي و فرهنگي استانداري خوزستان، در اين همايش گفت: آن چه حافظ را براي ما حافظ مي‌كند و به شعر او شعر جلوه جادويي مي‌بخشد هم هنر شاعري و رفتار زباني او و هم ساختار معنايي پيچيده پر از رمز و راز او است.
وي بيان كرد: شعر حافظ با همه پيچيدگي‌هايش و با جادوي خود عارف و عامي را دربرمي‌گيرد و عارف و عامي بر گرد او به گردش درمي‌آيند. در نتيجه معماي بزرگ فرهنگ ما از همين جا رقم مي‌خورد.
مخمل‌زاده اظهار كرد: اين فرهنگ معماي بزرگي است كه راه بردن به لايه‌هاي زيرين آن كاري بس دشوار است.
او ادامه داد: حافظ نه فقط صاحب ويژگي‌هاي اديبانه است بلكه نكته ظريفي كه كمتر به آن پرداخته مي‌شود اين است كه حافظ دردآشناي زمانه خودش نيز بوده است. حافظ با رندي خاص خود نقاب از چهره تزوير، ريا و دورويي برمي‌دارد. حافظ هنرمندانه آسيب‌هاي اجتماعي زمانه خودش را در شعر به تصوير مي‌كشد و تعهد اجتماعي و اخلاقي را به خوبي در آثارش نشان مي‌دهد.
در ادامه و بعد از اجراي موسيقي توسط گروه آواي سكوت همايون قنواتي، مدير كل فرهنگ و ارشاد اسلامي خوزستان، گفت: اميدوارم اين گردهمايي ادبيانه كمك كند تا همه ما در بستر فرهنگي و فضايي كه با شعر و غزل حافظ و عارفان پر شده به آرامش برسيم.
او خاطرنشان كرد: ما همواره در لحظات و وقت‌هايي كه خيلي خسته‌ايم يا اضطراب داريم و در مسايل و مشكلاتي زندگي تفالي به حافظ مي‌زنيم و به سراغ او مي‌رويم چراكه آرامش به ما دست مي‌دهد. دليل آرامش اين است كه حافظ حرف ما را مي‌زند. به همين خاطر حافظ هميسه همواره با ما بوده است.
قنواتی ادامه داد: بخش بسيار زيادي از فرهنگ ما را حافظ جمع كرده است و آثار او ميراثي معنوي براي همه ما محسوب مي‌شود.
مدير كل فرهنگ و ارشاد اسلامي خوزستان اظهار كرد: از همه كساني كه اين همايش را بر پا كردند تشكر مي‌كنم و اميدوارم هما نطور كه از جلسه برمي‌آيد به مساله حافظ پژوهشي توجه شود و ما نيز شرايطي را ايجاد كنيم تا جمعي از استادان ما بتوانند بخشي از كارهاي تحقيقي و پژوهشي را درباره حافظ انجام دهند.
سپس مژگان اميري، مسؤول انجمن حافظ پژوهان خوزستان، گفت: حيات فكري و معنوي جامعه در گرو پويايي و بالندگي فرهنگي آن جامعه است و خوشبختانه فرهنگ غني ايراني ـ اسلامي ما به دليل برخورداري از وجود چهره‌هاي برجسته و نمايان همچون فردوسي، مولانا، سعدي، حافظ و ده‌ها تن ديگر مانند گوهر شب چراغ در دل تاريكي‌هاي قرون مي‌درخشند و نه تنها فرهنگ خودي بلكه فرهنگ جهاني را از پرتو نور خود منور ساخته‌اند.
اميري توضيح داد: حافظ در اين ميان شاعري منحصر به فرد است كه در زبان فارسي تا‌كنون كسي نتوانسته نظير عالمي را كه او با نيروي كلمات آفريده است بيافريند. ديوان حافظ چون قصري است كه پنجره‌هاي رنگارنگ و نقش و نگارهاي زيباي آن هستي را به صورت مكاني افسانه‌اي و زيبا به روي تماشاگران خود گشوده است.
او تصريح كرد: حافظ تنها كسي است كه تعارض‌ها را آشتي داده و طبايع مختلف را در كنار هم نشانده و جهاني خلق كرده كه هر كسي مي‌تواند آرمان‌ها و آرزوهاي خود را در دنياي خيالي و واقعي جست‌وجو كند.
او بيان كرد: رسالت حافظ آن بوده است كه با شعر زيبا و منشورگونه خود ما را به استعدادهاي دروني و فطرت پاك انساني‌مان آشنا سازد چنان كه خود مي‌گويد: "حافظ از بهر تو آمد سوي اقليم وجود/ قدمي نه به وداعش كه روان خواهد شد".
وي توضيح داد: حافظ در واقع ما را از خطر آلوده شدن به تمام مظاهري كه مي‌تواند ما را از آن فطرت پاك و گوهر خدادادي دور سازد آگاه مي‌كند.
مسؤول انجمن حافظ پژوهان خوزستان گفت: شعر حافظ شعر يأس و نااميدي نيست. شعر حافظ آينه انديشه و اميد به آينده است. اگر حافظ فرياد مي‌زند كه: "نفس باد صبا مشك فشان خواهد شد/ عالم پير دگر باره جوان خواهد شد" مي‌خواهد تلاش، تكاپو، حركت، ساختن و پرداختن را در ذهن خواننده خود نهادينه كند.
وي افزود: عشق و عرفاني كه در كلام اين استاد نهفته است حتي آن گاه كه با چاشني تلخ همراه مي‌شود ما را به سرچشمه پاك و زلال دين و معرفت رهنمون مي‌كند و دست ما را مي‌گيرد و آرام آرام به حقيقت زندگي و زندگي حقيقي مي‌برد و آن گاه غنيمت شمردن فرصت‌ها را به ما گوش‌زد مي‌كند.
اميري با بيان اين كه شعر حافظ شعر همه دغدغه‌هاي انساني است توضيح داد: شعر حافظ مشمول زمان نمي‌شود و در هر زمان كارايي خاص خود را دارد و اگر ما با تشكيل انجمني به نام انجمن حافظ پژوهان خوزستان و با استمداد از روح بلند خواجه شيراز و پيروي و تمسك به قرآني كه او در سينه دارد مي‌خواهيم قدمي در راه شناخت اين دغدغه‌ها به ويژه كشف و درمان آن چه كه م تواند جوانان ما را متاثر، نگران و رنجور سازد برداريم، كاري عجيب و شگفت نخواهد بود.
مسؤول انجمن حافظ پژوهان خوزستان ادامه داد: خوشبختانه در اين چند صباحي كه از عمر اين انجمن مي‌گذرد توفيق آن را داشته‌ايم كه با جذب جوانان و آشنا كردن آن‌ها با مظاهر راستين فرهنگ اسلامي ـ ايراني به ويژه بهره‌وري از ديوان حافظ و با مساعدت مسؤولان و معاضدت استادان فرهيخته گام‌هاي موثري برداريم و بدون ترديد استمرار همكاري‌ها مي‌تواند از به هرز رفتن اين سرمايه‌هاي گران قدر جامعه‌مان يعني جوانان بكاهد و آن‌ها را در مسيري قرار دهد كه در آينده روشن كشور اسلامي‌مان به آن نياز داريم.
اميري تصريح كرد: در اين زمان تهاجم نه روزگار تفاخر چه خوب بود اگر ديو را بيرون مي‌رانديم و فرشته را به جايش ستايش مي‌كرديم كه فرشته فرهنگ ما نه حديث ديروز و امروز دارد بلكه ثباتش بر جريده عالم ثبت است.
وي گفت: اي كارش در لحظه‌هاي بي‌همدمي به جاي دوست گرفتن غريبه‌اي نادان به نام تهاجم ماهواره‌ها محرم دل مي‌شديم و در حريم يار مي‌مانديم. بانگ چنگ خوش است يا صداي سازي بي‌هويت كه هر ضربه اش پتكي است بر سر و ريشه ما؟
او بيان كرد: دوستي به من گفت چرا حافظ و چرا سعي، مولانا و... را انتخاب نكردي؟ بايد به اين دوست عزيز بگويم حافظ بهانه‌اي است براي گام برداشتن در مسير فرهنگ و گرنه براي بنده حقير حافظ يا سعدي و ديگر شاعران فرقي ندارند.
وی گفت: هدف من از برپايي اين همايش فقط نجات عزيزانمان است. فرزند من و فرزند شما هيچ فرقي با هم ندارند. تربيت فرزندان ميهن‌ام مثل تربيت فرزندان خودم مهم است.
اميري اظهار كرد: من همچنين از صدا و سيماي مركز خوزستان گله مي‌كنم چراكه بارها و بارها براي صدا و سيما فكس فرستاديم و دعوت كرديم كه پيش خبر اين همايش را قبل از همايش اعلام كند كه متاسفانه اين كار را انجام نداد.
او ادامه داد: دستگاه‌هايي همچون اداره كل امور اجتماعي استانداري خوزستان، اداره كل فرهنگ و ارشاد اسلامي خوزستان، اداره ميراث فرهنگي، صنايع دستي و گردشگري خوزستان، شركت ملي مناطق نفت‌خيز جنوب، شركت فولاد خوزستان، شركت ملي حفاري ايران، دانشگاه پيام نور اهواز و استادان دانشكده ادبيات دانشگاه شهيد چمران اهواز با ما همكاري بسياري داشتند.
در ادامه حسن گرمسيري، استاد دانشگاه، گفت: حافظ يكي از چند شاعر طراز اول زبان و ادب پارسي است و من معتقدم حافظي كه ادعا مي‌كند هيچ كسي مانند او نتوانسته زلف سخن را شانه بزند مديون قرآن است.
وي با بيان تاثير قرآن بر كلام حافظ توضيح داد: همان طور كه مي‌دانيم حافظ، حافظ قرآن بود. وقتي ما به حافظ كه حافظ قرآن است يا هر شخص ديگري كه اين موهبت الهي نصيب‌اش شده است نگاه مي‌كنيم اولين چيزي كه به ذهن‌مان مي‌رسد قدرت حافظه و استعدادهايي است كه خداوند به او داده است.
او گفت: من معتقدم از ميان حافظان قرآن فقط دو تن توانسته‌اند به سرچشمه زلال و پاك اين كتاب الهي دسترسي پيدا كنند و اثري جاودان از خود به جاي بگذارند؛ يكي حضرت علي (ع) است كه كتاب نهج‌البلاغه او گنجي بي‌بديل است و ديگري حافظ شيرازي.
او ادامه داد: من از مسؤولان تقاضا دارم كه روزي را به عنوان روز قرآن و نهج‌البلاغه انتخاب كنند تا آن روز بهانه‌اي براي بررسي اين دو كتاب شود. اولين تاثيري كه قرآن بر كلام حافظ داشته بلاغت قران است. بسياري از غزل‌هاي حافظ ويژگي بلاغت را دارند. هيچ شاعري را در ادب پارسي نداريم كه غزلياتش به راحتي حافظ حفظ شوند.
اين استاد دانشگاه تصريح كرد: نكته دومي كه فكر مي‌كنم حافظ از قرآن اقتباس كرده چندلايه‌گي شعر حافظ است. اگر بخوهيم به طور كلي نگاهي به اشعار شاعران كلاسيك بيندازيم مي‌بينيم كه بعضي شاعران شعرشان در سطح است و رژف‌ساختي ندارند و شعرشان براي هر كسي قابل فهم است. بعضي شاعران نيز شعرشان هم روساخت و هم رژف‌ساخت دارد. كساني نيز مثل خاقاني اشعارش ژرف‌ساخت است و معني را در عمق پنهان كرده است.
او خاطرنشان كرد: تنوع و لايه‌هاي متفاوت جز در شعر حافظ در شعر هيچ كسي ديده نمي‌شود و هر كسي مي‌تواند از ظن خود يار حافظ شود و اين ويژگي اشعارش را از قرآن دارد.
همچنين فرهاد طهماسبي، استاد دانشگاه، گفت: من مي‌خواهم پيرامون عالم و آدم شعر حافظ سخن بگويم. حافظ در شعر خود مي‌گويد: " آدمي در عالم خاكي نمي‌آيد به دست/ عالم ديگر ببايد ساخت و زنو آدمي".
او ادامه داد: بحثي كه در حوزه آفرينش هنري از زمان ارسطو به بعد مطرح مي‌شود محاكات است. محاكات آفريني است كه بخشي از آن از واقعيت موجود گرفته مي‌شود و بخش عمده‌اي از آن حاصل تخيل و آفرينش ذهني هنرمند است. در واقع محاكات منجر به ساختن عالم جديد مي‌شود.
وی يادآوری كرد: زمان حافظ يكي از آشوب‌ناك‌ترين زمانه‌هاي تاريخي در جغرافياي فرهنگي و تاريخي سرزمين ما است چراكه كمي قبل از تولد حافظ حمله چنگيز تمام شد و در آستانه پايان عمر حافظ تيمور به ايران حمله مي‌كند.
طهماسبي بيان كرد: حافظ راوي چنين دوره‌اي است و در چنين دوره‌اي است كه حافظ آرزو مي‌كند عالم بهتري ساخته شود و در آن عالم تازه آدم دگرگونه‌اي خلق شود.
او بيان كرد: ديوان حافظ، ديوان حسب حال‌هاي شاعرانه‌اي است كه هنرمندان با كليت زندگي جاويد و آرماني‌شان گره خورده است. به همين دليل ما در غم‌ها، شادي‌ها و حالات مختلف به سراغ ديوان حافظ مي‌رويم و اضطراب‌هايمان را با ديوان حافظ به آرامش تبديل مي‌كنيم.
اين استاد دانشگاه خاطرنشان كرد: قهرمان اصلي شعر حافظ آدم است؛ از آدم‌هاي خوب گرفته تا آدم‌هاي بد و جولانگاه قهرمان عرصه شعر حافظ نيز از زمين تا آسمان است اما گستره عمل‌گرايي اين آدم روي زمين است و آرمان‌هاي او والا و الهي هستند اما در زمين با آدم‌ها حضور پيدا مي‌كند. در واقع آدم شعر حافظ يك آدم زندگي‌گراي مرگ‌انديش است. در عين حال كه به مرگ فكر مي‌كند با زندگي پيوند مي‌خورد و يك آدم شناور و نسبي است.
طهماسبي توضيح داد: آدم شعر حافظ آدمي است كه در جست‌و‌جوي هويت و فرديت زميني خويش است. جهان شعر حافظ جهاني ممكن است. در حالي كه جهان شعر ديگران غالباً جهاني موهوم و آرماني است. حافظ كوشش كرده است از موهوم به موجود روي بياورد و انسان را آن گونه كه مطلوب جهان معنوي، روحاني و الهي است در عرصه زمين تعريف كند.
در پايان اين مراسم از اعضاي انجمن، گروه موسيقي آواي سكوت و چند تن ديگر قدردانی و تشكر شد.
مرجع / ایسنا
ایمیل مستقیم: info@khouznews.ir
پیامک: 5000205020
آخرین اخبار
