تاریخ انتشار: ۲۳ آذر ۱۳۹۳ - ۱۰:۲۳
کد خبر: ۷۷۲۹۵
تعداد نظرات: ۱ نظر
نسخه چاپی ارسال به دوستان ذخیره
طرح 550 هزار هکتاری؛ بیم ها و امیدها
مزارع خوزستان دارای آب های شور سطحی است که کیفیت زمین ها را پایین می آورد / آب شور پس از تخلیه از مزارع، متاسفانه وارد تالاب شادگان می شود / طرح 550 هزار هکتاری، طرح احیا و بهبود اراضی است / مطالعات طرح انجام شده و تمام ارزیابی های زیست محیطی در آن لحاظ شده است / جهادنصر تكميل كننده كار وزارت نيرو است
خوزنیوز / زینب جعفرزاده: طرح 550 هزار هکتاری فرصت چشمگیری برای افزایش اشتغال و توسعه استان محسوب می شود که در کنار آن بیم هایی در رابطه با عملیات اجرایی آن وجود دارد.

به گزارش خوزنیوز، در طرح 550 هزار هکتاری یا طرح مقام معظم رهبری که قبلا موسوم به طرح 800هزار هکتاری بود، قرار شد با توجه به مرغوبیت و قابلیت کشت زمین ها در استان خوزستان، از میان چهار میلیون هکتار زمینی که در خوزستان وجود دارد و با یک احیاء مجدد قابل کشت است، 800 هزار هکتار احیا شود.

طرح 550 هزار هکتاری؛ بیم ها و امیدها

اما در اواخر دولت قبل، متولیان طرح در وزارت جهاد کشاورزی احیای کل 800 هزار هکتار را ناممکن دانستند و آن را به 550 هزار هکتار تعدیل کردند که از این مقدار، 50 هزار هکتار از اراضی در استان ایلام واقع شده بود.

طرح 550 هزار هکتاری که بزرگترین طرح کشاورزی کشور است، 6.5 برابر طرح توسعه نیشکر وسعت دارد که در چهار هزار هکتار اجرا شد.

با توجه به اهمیت ویژه این طرح و اعتبار قابل توجهی که در نتیجه آن وارد استان می شود، اجرای درست طرح می تواند منافع زیادی برای استان و مردم استان داشته باشد؛ این در حالی است که برخی از جوانب طرح ازسوی کارشناسان مورد انتقاد قراردارد.

دشت شمال شرق اهواز، محل آب های شور

یکی از مناطقی که در این طرح اراضی آن مورد احیا قرار می گیرد دشت شمال شرق اهواز است. در این اراضی آب های زیرزمینی شور، به دلیل نزدیکی به سطح زمین، تبخیر شده و با پوشاندن سطح زمین، باعث شوری خاک می شوند. درواقع مشکل عمده اراضی طرح 550 هزار هکتاری، وجود همین آب های زیرزمینی است؛ به طوری که کیفیت خاک بسیار مناسب است اما خاک به دلیل وجود آب های زیرزمینی نزدیک به سطح، عملکرد مطلوب خود را ازدست می دهد.

مهندس مشهدی مدیر حوزه کارون در طرح 550 هزار هکتاری می گوید: دشت شمال شرق اهواز شامل اراضی مناطق ملاثانی و ویس است که از این میان، پروژه ویس پنج هزار و 200 هزار هکتار و پروژه ملاثانی دوهزار و 845 هکتار وسعت دارد.

وی از اقدامات این حوزه را مکانیزه کردن کشت، مهندسی کردن قطعات، یکپارچه سازی اراضی، تعیین وضعیت مالکیت پیش از اجرای کشت و هندسی سازی قطعات زمین می داند و می افزاید: در این اراضی به دلیل اجرای کانال و زهکش، مقداری پرتی زمین داریم که این میزان باید میان کشاورزان صاحب زمین سرشکن شود؛ درغیراین صورت برای یک متر زمین هم شاهد درگیری خواهیم بود.

مشهدی تاکید کرد: برای این قبیل موارد در کارگاه های پروژه، کارگروه اجتماعی داریم و با هماهنگی کشاورزان، مسائل را برطرف می کنیم.

آب شور مزارع وارد تالاب بی پناه شادگان می شود

وی ادامه داد: مجموع آب شوری که از زیر زمین جمع می شود در کولکتورهای روباز تخلیه، وارد زهکش های درجه دو شده و پس از آن به زهکش اصلی می ریزد. در مرحله بعد این آب های شور جمع شده به کانال سنتی (نهر ماله)  و سپس تالاب شادگان شده و در نهایت به خلیج فارس می ریزد.

این در حالی است که ورود این آب شور به تالاب شادگان بدون بررسی های کارشناسانه و زیست محیطی انجام می شود و ممکن است منجر به شورتر شدن آن و ازبین رفتن حیات در تالاب گردد.

کارشناسان جهادنصر در پاسخ به واکنش خبرنگاران دررابطه با عواقب ورود آب شور به تالاب عذر دیگری آورده و می گویند: این آب همیشه وارد تالاب شادگان نمی شود و گاهی نیز وارد رودخانه کارون می شود و رودخانه حالت خودپالایی دارد.

ازسوی دیگر این مشکل می تواند با ایجاد یک تصفیه خانه کوچک به فرصت چشمگیری بدل شود و درکنار هزینه های گزافی که هرروزه در این طرح هزینه می شود، با تخصیص هزینه ای معقول، هزینه و نیروی دوچندانی را که برای انتقال آب از نقاط دوردست صرف می شود تقلیل دهد. اما کارشناسان جهادنصر این اقدام را در حیطه وظایف شرکت نمی دانند و آن را مربوط به وزارت نیرو می شمارند.

همچنین شرکت جهادنصر به دلیل نیاز به کانالت و به منظور صرفه جویی در هزینه ها، در محل پروژه ویس اقدام به ایجاد کارخانه تولید کانالت نموده است. مشهدی می گوید: در این پروژه 167 کیلومتر کانالت باید احداث کنیم که روزانه در این کارخانه 250 متر کانالت تولید می شود.


تصاویر / بازدید خبرنگاران رسانه های کشور از اراضی طرح 550 هزار هکتاری

وی می افزاید: در این کارخانه 125 نیرو بطور مستقیم کار می کنند و 95 درصد این نیروها بومی هستند.

اما مثل هر صنعت دیگری، این کارخانه نیز بدون عواقب زیست محیطی نیست و متاسفانه پسماند حاصل از این کارخانه در مجاورت مزارع کشاورزی همان منطقه تخلیه می شود. خود مسئولان ادعا دارند این کارخانه هیچ نوع پسماندی در پی ندارد اما مشاهدات خلاف این را نشان می داد.


تصاویر / بازدید خبرنگاران رسانه های کشور از اراضی طرح 550 هزار هکتاری
طرح 550 هزار هکتاری، فقط طرح احیای اراضی نیست!

بازدید خبرنگاران و مشاهدات مبنی بر آن بود که تمام مزارعی که عملیات تسطیح و ایجاد زهکش در آن ها انجام می شود از قبل در دست کشاورز بوده و موات محسوب نمی شود. با توجه به آن که با اجرای طرح 550 هزار هکتاری، قرار بوده 500 هزار هکتار اراضی جدید به زمین های کشاورزی استان خوزستان افزوده شود، خبرنگار خوزنیوز از مدیر حوزه کارون دررابطه با نوع اراضی که مورد احیا قرار می گیرد پرسید که پاسخ این بود: «پنجاه درصد کار ما بهبود اراضی و پنجاه درصد دیگر احیاست.» این به آن معناست که حتی اگر نقل قول ایشان صددرصد دقیق باشد، وعده هایی که دررابطه با طرح بیان می شود چندان قابل استناد نیست.

یک کشاورز که در همین منطقه بی توجه به رفت و آمد ماشین آلات کشاورزی و مسئولان در حال چیدن سبزی از زمین خود است به خبرنگار می گوید: «هنوز روی زمین من هیچ کاری انجام نشده است.» دلیل را که از او می پرسیم می گوید: «مجریان طرح باید پیش از فصل کشت به من اخطار می دادند و ندادند؛ وقتی به من اطلاع دادند که هزینه گزافی برای زمین خود خرج و آن را آماده کشت کرده بودم.»


تصاویر / بازدید خبرنگاران رسانه های کشور از اراضی طرح 550 هزار هکتاری
از او مشکل اصلی زمینش را پرسیدیم که پاسخ می گیریم: «مشکل ما ناهمواری زمین است که باعث افت محصول می شود. زمین نیاز به تسطیح دارد. حتی اگر تا برج شش هم به ما اطلاع می دادند خوب بود اما ندادند و رفت تا سال آینده.»

این کشاورز مشکل دیگر طرح را جابجا شدن زمین ها دانسته و می گوید: «خود من به عنوان کسی که 22 هکتار زمین دارد مایل به جابجایی نیستم و اراضی من موقعیت خوبی از لحاظ نزدیکی به آب دارد؛ در حالی که اگر زمین های خود را به دست مجریان طرح بسپارم ناچار به جابجایی خواهم شد.»

پروژه بعدی که از آن بازدید کردیم پروژه 14 هزار هکتاری میان آب بود. در این پروژه ماشین آلات مختلف درحال ایجاد زهکش بودند و به نقل از کرم زاده مشاور طرح این سایت، عملیات ایجاد زهکش ها در این منطقه 70 درصد پیشرفت فیزیکی داشته است.

به گفته کارشناسان طرح 550 هزار هکتاری، مزارعی که مورد احیا قرار می گیرد سه ماهه به کشاورزان تحویل داده می شود و میزان مشارکت کشاورزان در هزینه ها، 15 درصد است و 85 درصد باقی را دولت پرداخت می کند.


تصاویر / بازدید خبرنگاران رسانه های کشور از اراضی طرح 550 هزار هکتاری
مدیرعامل موسسه جهادنصر کشور: مطالعات طرح انجام شده و تمام ارزیابی های زیست محیطی در آن لحاظ شده است

به گزارش خبرنگار خوزنیوز، یداله شمایلی در نشست خبري که در همین رابطه در موسسه جهاد نصر در اهواز برگزارشد اظهاركرد: طرح 550 هزار هکتاری احیاء زمین های کشاورزی استان خوزستان و ایلام در سال 75 و با سفر رهبری به خوزستان مصوب شد.

مدیر عامل موسسه جهاد نصر کشور افزود: در سال های گذشته طرح ساخت چند سد و همچنین ایجاد بخشی از شبکه های اصلی و فرعی آبیاری و زهکشی اجرایی شد اما این اقدامات به دلیل کمبود اعتبارات پیشرفت خوبی نداشت. اما در سال 89 اجرای این طرح به موسسه جهاد نصر سپرده شد که در ابتدا مقرر شد این طرح در قالب 800 هزار هکتار اجرایی شود و به دلیل برخی مسایل این طرح به 550 هزار هکتار کاهش یافت.
 
وي افزود: به دلیل نبود اعتبارات لازم در پنج سال نخست تنها 110 هزار هکتار از این اراضی احیا شد؛ اما پس از استقرار دولت يازدهم و توجه جدي رييس جمهور به بخش كشاورزي در اولين سفر خود به استان، دستور اجرايي و عملياتي شدن اين طرح به وزارت جهاد كشاورزي ابلاغ شد.
 
شمایلی یادآورشد: طرح مزبور با تامين اعتبار 1.5 ميليارد دلاري از محل منابع صندوق توسعه ملي شتاب بيشتري گرفت و تاکنون 600 میلیون دلار از این مبلغ تخصیص داده شده است.
 
مدیرعامل موسسه جهادنصر ادامه داد: در گام نخست با پیگیری های وزیر جهاد کشاورزی از محل فاینانس داخلی مبلغ 890 میلیارد ریال اعتبار به این طرح اختصاص داده شد که استفاده از فاینانس و ال سی داخلی برای نخستین بار در کشور برای این طرح اجرا شد. هم چنین به موازات اختصاص این اعتبار ،استفاده از اعتبارات فاینانس کشور چین نیز در شواری اقتصاد کشور به تصویب رسید که از این محل نیز اعتباری معادل 10 میلیارد و 880 میلیون یوان چین به این طرح اختصاص داده شد.

وی عنوان کرد: از این میزان اعتبار تخصیص داده شده نیز تاکنون 250 میلیون دلار معادل 6 هزار و 340 میلیارد ریال از طریق بانک ملی به ریال تبدیل شده و برای اختصاص به این طرح به بانک کشاورزی داده شد که پنج هزار و 100 میلیارد ریال آن بر اساس صورت حساب ها پرداخت شده است.

مدیر عامل موسسه جهاد نصر در خصوص مراحل اجرایی این پروژه در استان خوزستان گفت: بر اساس اعتبار یک و نیم میلیارد دلاری باید در پایان مدت تعهد داده شده، کار احیاء 240 هزار هکتار از این اراضی به اتمام برسد.

شمایلی افزود: تا پايان سال ٩٢ توسط اين موسسه ٧٥ هزار هكتار از اين طرح جهت احيا، آماده سازي شده است و تاکنون 97 هزار و 500 هکتار شبکه فرعی، 91 هزار هکتار زه کش زیرزمینی و 50 هزار هکتار تجهیز و نوسازی در اراضی مستعد کشاورزی استان انجام شده است.

وی بیان کرد: در قالب این طرح باید ماهانه سه تا چهار هزار هکتار کار انجام شود که این میزان باید به هفت تا هشت هزار هکتار در ماه برسد. امیدواریم از بهمن ماه امسال بتوانیم با تجهیز کارگاه ها به این میزان کار برسیم.

تصاویر / بازدید خبرنگاران رسانه های کشور از اراضی طرح 550 هزار هکتاری
مدیر عامل موسسه جهاد نصر افزود: اکنون 38 پیمانکار در حال اجرای این طرح هستند که 22 پیمانکار آن بومی هستند و تعداد شش هزار و 300 نفر نیز به صورت مستقیم و غیر مستقیم در این پروژه مشغول به کار شده اند كه ٨٨ درصد آنها بومي هستند و اميدواريم اين ميزان در ماههاي دي، بهمن و اسفند به بيش از ١٠ هزار نفر برسد.

شمایلی تاکیدکرد: توليدات طرح 550 هزار هکتاری ميتواند شامل انواع زراعي، باغي و صنايع جانبي كشاورزي باشد و پيشبيني می کنیم با براي 400 هزار نفر شغل ايجاد شود. ازسوی دیگر با اجرای طرح، 9 و نیم تن به تولیدات باغی و زراعی کشاورزی استان و کشور افزوده می شود و درآمد کشاورزان استان نیز بیش از 20 میلیارد ریال افزایش خواهد یافت.
 
وی عنوان كرد: ايجاد فرصت استفاده و به كارگيري از ظرفيتهاي بالقوه كشاورزي استانهاي خوزستان و ايلام، استفاده از آبهاي قابل استحصال در پاياب سدهاي منطقه با توجه به امكان استفاده از 7 سد و دشتهاي وسيع و حاصلخيز منطقه، استفاده از ظرفيت سرمايه گذاري انجام شده در بالادست شبكههاي فرعي، افزايش توليدات كشاورزي و سطح زيركشت محصولات آبي، ايجاد قطب كشاورزي در منطقه و توسعه اقتصادي و اجتماعي در راستاي توسعه پايدار، ايجاد اشتغال پايدار و افزايش درآمد شاغلين بخش كشاورزي از اهداف اقتصادي اين طرح است.
 

همکاری خوب کشاورزان در طرح

وی با اشاره به همکاری های مردم در اجرای این پروژه در استان گفت: در ابتدا تصور می شد برای اجرای طرح 500 هزار هکتاری در خوزستان مقاومت هایی وجود داشته باشد اما تاکنون مردم بیشترین همکاری ها را با مجریان طرح داشته اند.
 
مديرعامل موسسه جهاد نصر ادامهداد: همچنين از اهداف اجتماعي طرح نيز ميتوان به سازماندهي و جلوگيري از مهاجرتهاي روستايي و كاهش حاشيه نشيني در شهرها، تعامل و ارتباط با بهرهبرداران به منظور كاهش تنشها و تعارضات، جلب مشاركت حداكثري مردم در اجراي پروژه ها و نيازسنجي، امكانسنجي، سازماندهي و توانمندسازي تشكلهاي بهرهبردار به منظور حفظ، نگهداري و بهرهبرداري از شبكه ها اشاره كرد.
 
شمایلی با اشاره به این که باید پیش از واگذاری زمین ها به بهره برداران کلاس های توجیهی برای کشاورزان برگزار شود افزود: در این خصوص باید برنامه ریزی های لازم انجام شده و از اکنون نظام های بهره برداری در استان تشکیل شود.

وي بيان كرد: فعاليت جهاد نصر در اين طرح شامل ايجاد شبكههاي آبياري و زهكشي زيرزميني و تجهيز و نوسازي اراضي ميشود كه در پروژه بايد ٥٥٠ هزار هكتار شبكه فرعي آبياري، ٤١٢ هزار هكتار زهكش زيرزميني و ٥١٦ هزار و ١٩٥ هكتار تجهيز و نوسازي صورت بگيرد.

وزارت نیرو، مسئول اجرای کار شبکه های اصلی است

شمایلی با بیان این که وزارت نیرو بر اساس دستور رئیس جمهوری و معاون اول دولت ملکف شده که تمامی آب مورد نیاز این طرح را تامین کند تاکیدکرد: وزارت نیرو نیز در این طرح مسوول اجرای شبکه های اصلی است و این موسسه تنها در زمین هایی کار اجرای شبکه های فرعی و زهکشی را انجام می دهد که وزارت نیرو کار اجرای شبکه اصلی را انجام داده باشد.

تصاویر / بازدید خبرنگاران رسانه های کشور از اراضی طرح 550 هزار هکتاری
مدیرعامل موسسه جهاد نصر کشور در خصوص وضعیت زه آب های این طرح گفت: مطالعات جمع آوری زه آب های طرح 550 هزار هکتار توسط وزارت نیرو انجام شده و تمامی ارزیابی های زیست محیطی نیز در این مطالعات لحاظ شده است.

وی پیرامون واگذاری زمین ها به بهره برداران افزود: مقرر شده با اتمام کار در هر یک هزار هکتار، این مقدار از اراضی از سوی جهاد کشاورزی در اختیار بهره برداران قرارداده شود.
 
شمايلي گفت: شوراي راهبري اين طرح به رياست وزير جهادكشاورزي تشكيل شده است كه در جلسات آن، موضوعات طرح مورد بررسي و پيگيري قرار ميگيرد.
 
شمايلي بيانكرد: دولت در هر هكتار اين طرح ٢٥ تا ٣٠ ميليون تومان اعتبار تخصيص داده و اين كمك بزرگي است و در مجموع اين طرح به عنوان بزرگترين پروژه كشاورزي كشور مطرح و در حال اجرا است.
 
وي با بيان اينكه وظيفه موسسه جهاد نصر در اين طرح احداث زيرساختهاي كشاورزي است، خاطرنشانكرد: هماكنون در حال انجام مذاكراتي هستيم كه مسايلي همچون آموزش و بازايابي محصولات كشاورزي دنبال شود.
 
جاهايي كه امكان داشته باشد از لوله استفاده ميكنيم

مديرعامل موسسه جهاد نصر درباره تخصيص آب جهت اجراي اين طرح نيز گفت: ما بايد استفاده از روشهاي آبياري نوين شامل كم فشار و تحت فشار و يا تغيير الگوي كشت را در دستور كار قرار دهيم.
 
وي درباره مناطقي كه تحت پوشش اين طرح قرار ميگيرند، اظهاركرد: در ايلام منطقه دهلران و در استان خوزستان ١٧ تا ١٨ شهرستان در اين طرح جاي دارند. البته برخي شهرهاي خوزستان شامل مسجدسليمان، ايذه، باغملك و لالي مشمول اين طرح نميشوند كه به دنبال اين هستيم تا اين شهرها و نقاط محروم استان را نيز تحت پوشش اين طرح قرار دهيم.
 
شمايلي درباره اينكه چرا با وجود تبخیر بالای آب از كانالت در اجراي طرح استفاده مي شود، تصريح كرد: جاهايي كه امكان داشته باشد از لوله استفاده ميكنيم اما در اكثر مناطق استفاده از لوله امكانپذير نيست و ما از كانالت استفاده ميكنيم.


تصاویر / بازدید خبرنگاران رسانه های کشور از اراضی طرح 550 هزار هکتاری
 وي ادامه داد: در كل ما تكميل كننده كار وزارت نيرو هستيم و كار ما يك كار تكميلي است. ما جاهايي كار ميكنيم كه شبكه اصلي را وزارت نيرو ساخته و يا در حال ساخت دارد.
 
شمايلي بيانكرد: اين طرح يك فرصت تاريخي و استثنايي براي خوزستان است كه بايد مشخصات و اهداف آن توسط رسانهها به مردم منتقل شود تا مردم بدانند.
 
وي افزود: ميزان اعتبار سال ٩٢ حدود ٢١٦ ميليارد تومان بود كه ١٠٠ درصد آن جذب و دريافت شد. مجموع مناقصات سالگذشته ٣٢ مناقصه و در سال جاري ٣٧ مناقصه بود و تعداد قراردادهاي منعقد شده تا پايان سال ٩٢ در سطح ١٧٥ هزار هكتار بوده است و پروژههاي در دست اجرا تاكنون ٢٧٠ هزار هكتار ميباشد.
 
مديرعامل جهاد نصر اظهاركرد: از ابتداي امسال تاكنون ميزان كار انجام شده بيش از 22 هزار هكتار است كه با احتساب حجم كار انجام شده قبلي جمعا كار انجام شده به ٩٧ هزار هكتار ميرسد كه اين مساله پيشرفت ٦٥ درصدي نسبت به كل طرح را نشان ميدهد.

در کنار نویدبخش بودن کلی طرح 550 هزار هکتاری، بیم هایی که دررابطه با تخصیص آب به همه اراضی طرح وجود دارد، مدیریت پسماند، مدیریت آب شور جمع آوری شده از زیر زمین، لزوم ایجاد صنایع تبدیلی در کنار افزایش محصولات در خوزستان و نیز لزوم ایجاد سیستم آبیاری نوین برای جلوگیری از تبخیر آب، صحت آمار و ارقامی که از ایجاد اشتغال و افزایش محصولات ارائه می شود با انتقاداتی روبروست و بیم آن می رود با وجود تمام تلاش ها، از فرصت منحصربفردی که برای خوزستان به وجود آمده بهرمندی صددرصد حاصل نشود.

اقدام موسسه جهاد نصر به منظور بازدید خبرنگاران رسانه های کشور را از طرح به فال نیک می گیریم و امیدواریم با ایجاد فضای شفاف اطلاع رسانی و پرسش و پاسخ، کیفیت عملیات اجرایی طرح روزبروز بهبود یابد و در کنار مردم استان، همه مردم کشور از محاسن و مزایای طرح بهره مند گردند.
غیر قابل انتشار: ۰
در انتظار بررسی: ۱
انتشار یافته: ۱
رامهرمزي
|
IRAN, ISLAMIC REPUBLIC OF
|
۱۲:۱۱ - ۱۳۹۳/۰۹/۲۳
0
1
بايد توجه داشت كه اين طرح در ابتدا 800 هزار هكتار بود و مربوط به همه خوزستان است كه بسياري از آن به كارون ارتباطي ندارد و شامل همه حوزه هاي آبريز در خوزستان شامل خير آباد و مارون و لعلا و جراحي و كگارون و دز و شائور و كرخه و.... ميشود.
:
:
:
آخرین اخبار