موسم نوروز و تعطیلات و بهار است و اگر شرایط مالی اجازه دهد بهترین زمان برای مسافرت، آن دسته از شهروندانی که توان مالی بیشتری دارند، به سفرهای خارجی عزیمت کرده اند که به مناسبت نوروز از تنوع زیادی برخوردار است.

با نگاهی به برنامه های تبلیغات آژانس های مسافرتی، همه نوع سفر برنامه ریزی شده است و آژانس های مسافرتی در رقابت با یکدیگر، آفرهایی ویژه ارائه کرده و مرتب با پیامک و در روزنامه ها و رسانه های دیگر اطلاع رسانی می کنند.

آژانس ها معمولا بر اساس فصل و تقاضای بازار و با در نظر گرفتن شرایط ورود به کشور مقصد، تورها را برنامه ریزی می کنند. درمورد نوروز به لحاظ زمان و تقاضای زیاد اولویت ظاهراٌ به تقاضا داده شده تا فصل.

برهمین اساس سفرهای زیادی به کشورهای سردسیر اروپا هم در لیست تورهای نوروزی دیده می شود که به نسبت توانایی یک آژانس در گرفتن ویزاهای سخت چون شینگن، دربرنامه ریزی ها کشورهایی با ویزای سهل الوصول تر تا عدم نیاز به ویزا دراولویت قرار می گیرند.که طبیعتاٌ با هزینه کمتری برگزار میشوند و امکان جذب مسافر بیشتری را دارند.

توضیحی که لازم است اینجا داده شود کلمه ' تور' است، تور به معنای واقعی خود یعنی یک سفر گروهی به همراه راهنما که از مبدا شروع می شود به شهر مقصد می روند و بازدید انجام می دهند و درتمام طول سفر با هم هستند و گاه ساعتهایی را آزادند. اما این موضوع در همه به اصطلاح تورهای فروخته شده از سوی آژانس های مسافرتی اجرا نمی شود.

در اصل خدمات تور فروخته می شود، مثل بلیت، اقامت و ترانسفر فرودگاهی و بقیه یک سفر، برنامه آزادی است به عهده مسافر که خود به گشت و بازدید بپردازد و تورهای دلخواهش را از همان مقصد خریداری کند.

آژانس مسافرتی همچنین در سفر، تورهایی پیشنهاد می کند که دربرنامه سفر گنجانده نشده تا هزینه سفر ارزانتر باشد و امکان جذب مسافر بیشتر باشد.

به همراه تور نیز، بازدیدهایی را پیشنهاد می دهد که باید خریداری شود و خرید این تورهای آپشنال و بازدیدها هزینه بالاتری نسبت به تورهایی دارد که در دفاتر فروش توردر شهر مقصد است.

ناگفته نماند که معمولاٌ یک گشت نیمروزی در تمام برنامه ها وجود دارد که زمینه آشنایی مسافران با هم و نیز معرفی مقصد به آنها را فراهم می آورد.

خرید تورها در مقصد معمولاٌ بسیار ارزانتر(تا نصف قیمت ) از تورهای پیشنهادی آژانس است.

مسافرانی که تجربه قبلی سفر با تور را دارند یا زبان خارجی می دانند ترجیح می دهند از دفاتر فروش تور کشورمقصد، توری را به قیمت پایین تری خریداری کنند که این موضوع نیز هم هزینه کمتری برایشان دارد و به نوعی مدیریت هزینه است و هم فرصت خوبی برای ماجراجویی و هیجان تجربه های جدید می باشد.

پیش می آید که مسافران با همدیگر به توافقی می رسند و همگی تور دیگری را در کشورمقصد می خرند و از آژانس نمی خرند، در صورتی که اگر آژانس همین تور را ارزان تر ارائه می داد هم خودش و هم مسافران منتفع می شدند.

یکی از راهنمایان تور و فعالان عرصه گردشگری در خصوص این موضوع در گفت و گو با ایرنا، گفت:از چالشهای اصلی تورها غیر از نارضایتی عمومی که گاه از ناآگاهی مشتری باعث می شود و گاه از خلق و خوی ما و بیشتر گله وشکایت عمومی است تا نقص یک تور، اطلاعات ناقص و بعضاٌ اشتباهی است که از سوی فروشنده تور به آنها داده می شود.

ناهید رحمدل در این خصوص افزود:فروشنده ای که اطلاعاتی و اشرافیتی به توری که می فروشد ندارد و با کمترین اعتنا به مشتری صرفاٌ برای برخورداری از درصد کمیسیون توری که می فروشد تلاش می کند.

وی ادامه داد:نارضایتی های مشتریان، از تغییراتی است که در تور رخ می دهد، مشتری که می گوید فلان هتل یا پرواز ( در سفرهای هوایی)، چیزی نبود که به ما گفته شده، حق دارد و جواب سوالها را از راهنما که نماینده آژانس محسوب می شود خواستارند در صورتی که نمی دانند اختیارات یک راهنما نیزمحدود است و او خود شاید از سیاست آژانس بی اطلاع باشد.

این فعال صنعت گردشگری اضافه می کند:اینجاست که تنش اصلی و برخورد رخ می دهد و گاه بدون کمترین شانسی برای انعطاف و رضایت که در نتیجه دیوار بلند بی اعتمادی مردم نسبت به آژانس های مسافرتی است.

رحمدل با هشدار در خصوص گسترش بی اعتمادی مردم نسبت به ارائه دهنده خدمات گردشگری، گفت:مقصر اصلی کاهش اعتماد، از یک سو افرادی است که شفاف سازی را بیهوده و غیر ضروری می دانندو از سوی دیگر، کسانی هستند که بدون دانش و نیز تجربه گردشگری قدم دراین راه گذاشته اند و بدون اطلاع از الفبای گردشگری اقدام به برگزاری تور می کنند.

این تورگردان با تاکید بر لزوم فرهنگ سازی در خصوص آموزش الفبای گردشگری به شهروندان، گفت:حقیقتی وجود دارد و آن اینکه هردو طرف مسافر – فروشنده تور به حقوق خود آگاه نیستند که در صورت آگاهی ضریب احتمال چالش های اساسی و برخوردهای احتمالی به کمترین مقدار می رسد.

وی گفت:درسال های اخیر و با رشد تعداد شرکت های مسافرتی و غالب شدن ذهنیت با پیشداوری که 'این تور همانی نیست که آژانس می گوید'، زمینه ساز یک فکر غالب قضاوت گر از پیش است که البته قابل تسری به همه تورگردانان نیست اما زمینه ساز نارضایتی و دغدغه درونی و همیشگی مسافر است.

رحمدل با تاکید بر لزوم تدوین دستورالعمل جامع در خصوص تورگردانی و ارائه خدمات گردشگری، گفت:این مهم در برخی آژانسهای تورگردان و نیز تورهای داخلی و به طور ویژه در تورهای طبیعت گردی تا حدی اجرا می شود به صورتی که تکلیفی را که بر عهده مسافر است.

مهدی مصطفوی از مدرسان مراکز آموزش عالی صنعت گردشگری نیز با تاکید بر لزوم تدوین دستورالعمل ارائه شفاف خدمت به مشتری در این صنعت، گفت:دستورالعملی نیاز است که ماهیت یک تور را به روشنی برای مسافرشرح دهد، وظیفه او را به عنوان عضو گروه روشن کند، نکات ایمنی و بهداشتی وآب و هوایی و نکات ضروری از اخلاق گردشگری و ورود به جامعه میزبان و دیگرنکات ضروری مثل همراه بردن لباس مناسب ونداشتن وسایل قیمتی وضعیت بیمه وسلامتی و امکان بیماری و شرایط تلفن اینترنت و اتمسفرو حال و هوای کشور مقصد را شرح می دهد.

مصطفوی افزود:با این شیوه، مسافر ایرانی که عادت به مطالعه در مورد محلی که به مسافرت می رود ندارد و دغدغه کنجکاوی کشف ناشناخته را ندارد به بسیاری از نکات واقف می شود در نتیجه قدرت تطبیق با محیط جدید سریعتر صورت می گیرد، سوال های بدیهی ذهنش را مشغول نمی کنند و توجهش بیشتر به حق خود و ماهیت تور و اطرافیان جلب می شود.

این نکات که به صورت مفصل به جزئیاتی که یک مسافر نیاز دارد می پردازند، از سوی تورگردانان بزرگ و مطرح دنیا استفاده می شود و برای ما لازم است تا ازاین نمونه های موفق الگو برداری کنیم.