این کتیبه ها از سوی دانشگاه شیکاگو ابتدا از آمریکا به آلمان منتقل و از آنجا با پرواز لوفتانزا به ایران بازگردانده شد.

در سال 1316 حفاری های مشترکی بین ایران و موسسه شرق شناسی دانشگاه شیکاگو در تپه های چغامیش دزفول انجام شد و 264 کتیبه با ارزش (گل نوشته) کشف شد که از این مجموعه تعدادی کتیبه برای مطالعه به این موسسه امانت داده و مقرر شد پس از انجام مطالعات به ایران بازگردانده شود اما بخشی از این کتیبه ها به ایران بازگردانده و بخشی نیز در اختیار این موسسه باقی ماند.

تپه چغامیش که در دزفول واقع شده شهری از دوران پیش از اختراع خط است و قدمت آن به حدود 34 قرن پیش از میلاد می رسد. چغامیش را باید نخستین منطقه در ایران دانست که خط و کتاب، در آنجا پیدا شده است.

بر اساس این گزارش، تعدادی از این کتیبه ها تا قبل از انقلاب به ایران بازگردانده شد اما بخش با ارزش تر این کتیبه ها در آمریکا باقی ماند و دانشگاه شیکاگو این کتیبه ها را بازنگرداند.

اوایل دهه 60 و پس از بازگردانده نشدن این کتیبه ها، ایران به این موضوع اعتراض کرد تا در نهایت در دادگاه لاهه، ادعای ایران برای بازگرداندن اشیاء تاریخی و دریافت غرامت مطرح و مورد پذیرش واقع می شود.

این کتیبه ها که توسط دانشگاه شیکاگو به آمریکا منتقل شده بود پس از پیگیری فراوان ، بامداد چهارشنبه از طریق پروازی به فرودگاه امام خمینی (ره) منتقل شدند.

این کتیبه ها در موزه ملی ایران نگه داری می شوند و در اولین فرصت ، در نمایشگاهی اختصاصی برای عموم مردم به نمایش در خواهند آمد.

معاون سازمان میراث فرهنگی ، صنایع دستی و گردشگری کشور بامداد چهارشنبه در فرودگاه امام خمینی (ره) اظهار کرد:بازگردانده شدن این اشیاء پس از کش مکش های فراوان، نشان دهنده حقانیت ملت ایران و دیپلماسی فرهنگی موفق دولت تدبیر و امید است.

محمدحسن طالبیان با بیان اینکه در سال 1343 تعداد 264 شی از چغامیش توسط موسسه شرق شناسی دانشگاه شیکاگو با سه شرط به امانت برده شد افزود: این موسسه متعهد شده بود اشیاء را پس ازسه سال، و انجام فعالیت های صرفا علمی، به سلامت به دفتر باستان شناسی ایران بازگرداند و گزارش مفصلی از فعالیت های علمی ارائه دهد.

به گفته طالبیان، این دومین موفقیت دولت تدبیر وامید دربازگردانده شدن محموله های تاریخی به کشور پس ازبازگردانده شدن محموله خوروین است.

معاون سازمان میراث فرهنگی بااشاره به قدمت واهمیت سایت چغامیش گفت: پیش از دوران شکوفایی شوش، منطقه چغامیش به عنوان منطقه مهم کشاورزی واقتصادی مطرح بوده وقدمت آن به حدود 8 هزار سال پیش می رسد.

طالبیان توضیح داد: سایت باستانی چغامیش واقع درمنطقه دشت خوزستان و در کنار رودخانه دز قرار گرفته و خانه های پیش رفته با خشت و فعالیت های کشاورزی و مدیریت بازرگانی و اقتصادی در ان انجام می شده است.

وی با بیان اینکه اشیاء بازگردانده شده پس از حکم دادگاه توسط گیل استاین مدیر موسسه شرق شناسی دانشگاه شیکاگوی آمریکا به ایران بازگردانده شد و تمامی هزینه های بازگشت این کتیبه ها را متقبل شد.

معاون سازمان میراث فرهنگی تاکید کرد: پوپک های گلی، ژتون ها و تبلت هایی در ارتباط با مدیریت بازرگانی و اقتصادی ایران با قدمت حدود 8 هزار ساله مهمترین بخش محموله تاریخی بازگردانده شده به ایران است و این کتیبه ها، اسناد اقتصادی ایران محسوب می شود.

طالبیان درباره دلیل بازگردانده شدن این اشیاء در برهه کنونی گفت: تلاش فوق العاده دولت تدبیر و امید در چند ماه اخیر و توجه فرهنگی دولت، فضای سیاسی در دنیا و اثبات حقانیت ایران در مسائل مختلف از جمله بحث هسته ای و حسن نیت و همکاری دستگاه های علمی و موسسه شرق شناسی شیکاگو از مهمترین دلایل بازگردانده شدن این اشیاء است.

تپه های باستانی چغامیش دزفول با قدمت پنجهزار سال پیش از میلاد گنجینه اطلاعاتی کاملی از دوران های متعلق به هفتمین هزاره پیش از میلاد تا شکوفایی کامل تمدن شوش است.

در این تپه ها آثار یک شهر باستانی ساخته شده از خشت های پخته متعلق به عصر پیدایش خط مشاهده شده است.