خانه بچاری مربوط به دوره قاجاریه در آبادان، خیابان دبستان، روبهروی سینما نفت واقع شده است. این اثر در تاریخ ۲۳ شهریور ۱۳۸۲ با شمارهٔ ثبت ۹۹۶۸ به عنوان یکی از آثار ملی ایران به ثبت رسید.
در زمانی که این اثر در فهرست آثار ملی ایران به ثبت رسید مالک بنا از ثبت شدن ملک خود در فهرست آثار ملی ایران اطلاع کامل داشت و عدم اعتراض به ثبت توسط او از زمان ثبت (سوم تیر ۸۲) تا زمان درج خبر (چهارم اسفند ۸۸) این موضوع را ثابت میکند.
اکنون زمزمههایی مبنی بر تخریب تدریجی این خانه تاریخی به گوش میرسد و این در حالی است که تخریب بناهای تاریخی که در فهرست آثار ملی ایران به ثبت رسیدهاند برابر ماده ۵۵۸ قانون مجازات اسلامی جرم محسوب و متخلف به مراجع قضایی معرفی خواهد شد.
احمد امیری در این باره گفت: تخریب آثار باستانی در آبادان قدمت طولانی دارد. تقریبا هشت سال پیش در آبادان خانه شکرچیان با مجوز میراث فرهنگی و توسط مالکان تخریب شد.
این دوستدار میراث فرهنگی بیان کرد: خانه شکرچیان مربوط به اواخر قاجار و اوایل پهلوی اول بود و بسیار معماری منحصر به فردی داشت و در مرکز شهر واقع شده بود و میشد استفادههای بسیاری از آن کرد اما به علت سودجویی و عدم نظارت ارگانها تخریب شد و عاملان آن هیچ گاه مجازات نشدند.
امیری خاطرنشان کرد: حالا از خانه بچاری صداهایی به گوش میرسد. این خانه به صورت طبیعی در حال تخریب است یا انی که کسانی آرام آرام در حال انجام کارهایی هستند؟
وی توضیح داد: از این خانه خبرهایی به گوش ما رسیده است منتها به خاطر بسته بودن در آن ما نمیتوانیم از آن دیدن کنیم.
او گفت: باید به وضعیت خانه بچاری رسیدگی شود چراکه امکان دارد روزی به طور کامل تخریب شود و کسی هم مسوولیت آن را بر عهده نگرید.
امیری ادامه داد: چون خانه بچاریها مالک خصوصی دارد و اداره میراث فرهنگی هیچ اقدامی برای آن نمیکند. اگر ما خانه بچاری ها را هم از دست بدهیم دیگر چیزی برای آبادان نمی ماند.
او گفت: تاکنون اداره میراث فرهنگی آبادان هیچ کاری برای این خانه تاریخی نکرده است. البته وقتی اداره میراث فرهنگی آبادان جایی از خودش ندار و در موزه مستقر است چه انتظاری میتوان داشت؟
مدیر کانون جهانگردی آبادان گفت: این آثار که به راحتی تخریب میشوند و کسی هم در قبال آن پاسخگو نیست جزو میراث فرهنگی کشور است.
امیری خاطرنشان کرد: ما چندین بار به اداره میراث فرهنگی در این بار اطلاع دادیم و از آنها خواستیم که خانه بچاریها به سرنوشت خانه شکرچیان دچار نشود.
وی ادامه داد: ساختمان خانه بچاری نزدیک به هفت ـ هشت سال است که متروکه است و وقتی جایی متروک شد خود به خود تخریب میشود.
او گفت: متاسفانه بناهای تاریخی و با هویت ما به راحتی تخریب میشوند و بناهایی دیگری به جای آنها ساخته میشود.
پیشتر مسوول انجمن دوستداران میراث فرهنگی آبادان و خرمشهر نیز گفت: متأسفانه به رغم این که این خانه از معدود خانههای بازمانده از دوره قاجار است به دلیل نبود توجه و رسیدگی در حال از بین رفتن است.
امید نوری اظهار داشت: انجمن دوستداران میراث فرهنگی با هدف حفظ و احیای این بنای تاریخی پیشنهاد مرمت آن را به اداره کل میراث فرهنگی خوزستان و همچنین فرمانداری آبادان داده و منتظر پاسخ مسوولان در این خصوص است.
وی خاطرنشان کرد: با توجه به موقعیت این بنا که در مرکز آبادان قرار دارد امکان بهرهبرداری از آن به عنوان رستوران سنتی وجود دارد.
این در حالی است که در سال 1388 مالك خانه بچاري اعلام كرد: در صورتي كه اداره كل ميراث فرهنگي و گردشگري خوزستان تكليف اين خانه تاريخي را مشخص نكند، آن را تخريب خواهم كرد.
عبدالامير حاجي ديوان بچاري بيان كرد: وكيل حقوقي من پيگير حل مشكل خانه بچاري و تعيين تكليف آن است. البته من مايل هستم، علاوه بر گفتوگوهاي شفاهي، ابلاغي رسمي از سوي مرجع قضايي در اينباره براي رسيدگي داشته باشم.
وي ادامه داد: اداره كل ميراث فرهنگي و گردشگري خوزستان بدون اطلاع مالک، خانه بچاري را در فهرست آثار ملي به ثبت رساند. بنابراين بايد تكليف آن را مشخص و مشكل ما را حل كند، يعني يا آن را بخرد يا آن را از فهرست آثار ملي خارج كند.
او اظهار داشت: در صورتي كه سازمان ميراث فرهنگي به حفظ اين خانه علاقه و به تاريخي و ارزشمند بودن آن اعتقاد دارد، ميتواند با خريد خانهي بچاريها، آن را حفظ كند يا اينكه كسي ديگر را با هماهنگي خود متولي خريد خانه كند؛ ولي در صورت بياهميت جلوه دادن اين خانه و رسيدگي نكردن به آن توسط اين سازمان، به فسخ ثبت ملي اثر مجبور و در نهايت، بهدليل فرسودگي بنا، ناچار به تخريب آن هستم.
حاجي ديوان بچاري توضيح داد: خانهي بچاري بهدليل فرسودگي به شدت آسيب ديده است و خطر ريزش آن وجود دارد. اكنون نيز بخشي از سقف ايوان خانه ريزش كرده و خراب شده است.
سازمان ميراث فرهنگي و گردشگري هم درباره خانه بچاريها در آبادان اعلام كرد: در صورت تخريب اين اثر ملي توسط مالك يا هر شخص حقيقي يا حقوقي ديگر، حق اين سازمان براي معرفي متخلف به مراجع قضايي و سپس بازسازي بنا براساس الگوي اصلي محفوظ است.
پس از انتشار خبري با عنوان «خطر ريزش خانهي بچاريها وجود دارد» كه در آن مالك اين خانه تاريخي اعلام كرده بود، در صورتي كه اداره كل ميراث فرهنگي و گردشگري خوزستان تكليف اين خانه را مشخص نكند، آن را تخريب خواهم كرد، روابط عمومي سازمان ميراث فرهنگي و گردشگري توضيحهايي را منتشر كرد كه متن كامل آن به اين شرح است: «اثر ملي خانهي بچاري واقع در آبادان، ابتداي خيابان دبستان، روبهروي سينما نفت در تاريخ سوم شهریور 82 و تحت شماره 9968 پس از گذراندن تمام مراحل قانوني و برابر قانون آثار ملي مصوب 1309 و آيين اجرايي آن مصوب 1311 خورشيدي در فهرست آثار ملي ايران به ثبت رسيده است.
در زماني كه اثر در فهرست آثار ملي ايران به ثبت رسيد، مالك بنا از ثبت شدن ملك خود در فهرست آثار ملي ايران اطلاع كامل داشته و عدم اعتراض به ثبت توسط ايشان از زمان ثبت (سوم تیر 82) تا زمان درج خبر (چهار اسفند 88) اين موضوع را ثابت ميكند. در ضمن تخريب بناهاي تاريخي كه در فهرست آثار ملي ايران به ثبت رسيدهاند، برابر ماده 558 قانون مجازات اسلامي جرم محسوب و متخلف به مراجع قضايي معرفي خواهد شد.
بنابراين در صورت تخريب اثر ملي يادشده توسط مالك يا هر شخص حقيقي يا حقوقي ديگر، حق سازمان ميراث فرهنگي براي معرفي متخلف به مراجع قضايي و سپس بازسازي بنا براساس الگوي اصلي محفوظ است.
يادآور ميشود، برخلاف ادعاي مالك، وكيل ايشان تا كنون به اداره كل ميراث فرهنگي خوزستان براي پيگيري موضوع مراجعه نكرده است و در صورتي كه وكيل محترم به اين اداره كل مراجعه نمايد، موضوع با حضور ايشان مورد بررسي قرار گرفته و با محوريت حفظ بناي مذكور، تعميراتي براي رفع مشكل مالك انديشيده خواهد شد. در ضمن، اثر ملي خانهي بچاري در ليست تملك اين اداره كل قرار دارد، اما با توجه به كمبود بودجه و گرانقيمت بودن آن تا كنون موفق به تملك آن نشده است.
سازمان ميراث فرهنگي توان تملك تمام املاك تاريخي را ندارد، ولي اين آمادگي وجود دارد كه در صورت تمايل مالك يا هر سرمايهگذار حقوقي ديگر در جهت مرمت و تغيير كاربري بنا همكاري لازم را انجام دهد.»