«سینما نفت» آبادان یا همان «سینما تاج» سابق، حالا یک سالی هست که رنگ فیلم به خود ندیده است. این سینمای قدیمی و باستانی که هم به لحاظ هیئت و هیبت، و هم به لحاظ اسم و رسم، نه تنها در استان، بلکه در ایران بیهمتاست، نزدیک به یکسال است که هیچ فیلمی را برای سینماروها و فرهنگدوستان آبادانی نمایش نداده است. سینماهای شهرهای مجاور همچنان به اکران فیلمهای روز کشور مشغولند و سینما نفت اما، در خاموشی تمام به سر میبرد.
مردم آبادان که زمانی حین گذرکردن از جاده بریم، بعد از رد کردن پالایشگاه برای دیدن تابلوی اطلاعرسانی سینما دورخیز میکردند تا «برنامه امشب سینما نفت آبادان» را بخوانند، حالا دیگر یک سالی هست که در عبور از این جاده، حواسشان به تنها چیزی که جلب نمیشود همین تابلو است. چون دیگر نیازی نمیبینند از برنامه امشب سینما خبر دار شوند، شاید اصلا یادشان رفته که در این شهر سینمایی هست!
مدتی است که برای یافتن علت تعطیلی سینما به این در و آن در میزنیم و از هرکس که فکر میکردیم میتواند سوالات بسیارمان را در این زمینه پاسخ دهد، پرسوجو کردیم تا شاید بتوانیم پاسخی برای علامت سوال بزرگی بیابیم که در ذهن مردم شهر ایجاد شده؛ این سینما کی دوباره راه میافتد؟
*سینمایی که از حوزه فرهنگ و ارشاد خارج است
در اولین گام با ادارهکل فرهنگ و ارشاد استان خوزستان تماس گرفتیم تا علت این تعطیلی طولانی مدت را جویا شویم. از آنجا که سینما و امور مربوط به آن در حوزه فرهنگی میگنجد، گمان کردیم که مدیرکل ارشاد استان میتواند در یافتن پاسخ سوال کمکی به ما کند اما «همایون قنواتی» مدیرکل ارشاد خوزستان، با اظهار بیاطلاعی از دلایل تعطیلی سینما و با اشاره به اینکه این سینما متعلق به صنعت نفت است، اظهار کرد: ما در این زمینه کار خاصی نمیتوانیم انجام دهیم. چنانچه سینما به صورت خصوصی مدیریت شود، بحث هزینهها و اداره مالی آن از حوزه اختیارات و تصمیمگیری فرهنگ و ارشاد خارج میشود و چنانچه خصوص نباشد هم باید سازمان یا نهاد ذیربط در مورد آن تصمیمگیری کنند.
در ادامه به اداره فرهنگ و ارشاد اسلامی آبادان مراجعه کردیم تا نظر مسئولان این اداره را نیز در این خصوص بدانیم، «مسعود سهیمپورمعرفی» مسئول امور هنری و سینمایی اداره فرهنگ و ارشاد اسلامی آبادان با اعلام اینکه تعطیلی سینما نفت آبادان دلایل مالی دارد، گفت: ما نمیتوانیم در این خصوص اظهار نظری کرده و یا اقدامی صورت دهیم چراکه این سینما به علت دیجیتال نبودن تعطیل شده و به عبارتی از قافله دیجیتالی شدن سینماهای کشور عقب مانده است.
وی افزود: در خصوص تغییر سیستم سینما نفت از آنالوگ به دیجیتال، مدیران پالایشگاه آبادان باید تصمیمگیری کنند زیرا سینما متعلق به صنعت نفت است و هزینههای لازم برای تغییر سیستم آن را باید پالایشگاه بپردازد.
معرفی همچنین اضافه کرد: در حال حاضر سینماهای نخل خرمشهر و ساحل اهواز به دستگاه دیجیتال و سیستم صوتی دالبی مجهز شدهاند و مدتهاست که به نمایش فیلمهای جدید میپردازند اما سینما نفت آبادان به علت دیجیتال نبودن، قادر به نمایش فیلم نیست که این مشکل باید هرچه زودتر برطرف شود.
*مدیران چه میگویند؟
در این بین، مسئول سینما نفت آبادان حاضر به دادن اطلاعات نشد و عنوان کرد که پاسخ دقیق و اطلاعات لازم را باید از مدیران پالایشگاه بخواهیم، بنابراین با «فرشید خائیز»، مدیر روابط عمومی شرکت پالایش نفت آبادان تماس گرفتیم و با وی در این خصوص صحبت کردیم.
خائیز اظهار کرد: ما مدتهاست که به فکر خریداری دستگاه دیجیتال برای سینما هستیم و مقدمات اولیه برای این کار هم انجام شده است، برای خریداری، باید این طرح را به مناقصه میگذاشتیم تا پیمانکاری بتواند با هزینه مورد نیاز، عملیات خریداری، نصب و راهاندازی سیستم دیجیتال را به طور کامل برای سینما انجام دهد.
وی با بیان اینکه سینما نفت اولین سینمای مدرن خاورمیانه بوده، تصریح کرد: از چند ماه قبل، به درخواست اداره خدمات اجتماعی شرکت پالایش نفت آبادان مبنی بر اینکه سینما نفت باید همگام با سایر سینماها فیلمهای روز را نمایش داده و تبدیل به یک سینمای دیجیتال شود، اقدام به تامین مالی برای خریداری دستگاه کردیم.
مدیر روابط عمومی شرکت پالایش نفت آبادان گفت: ما در این خصوص به نیازسنجی اجتماعی پرداختیم و با درنظر گرفتن اعتبارات موجود و همچنین با بررسی شرایط خریداری دستگاه دیجیتال، موضوع را در هیئت مدیره مطرح کرده و در مورد آن به بحث و تبادل نظر پرداختیم چراکه علاوه بر بحث و راهاندازی مجدد سینما، کیفیت نیز برای ما مهم است و نمیخواهیم کیفیت را فدای امور دیگر کنیم.
وی افزود: در این راستا، یک تیم کارشناسی تشکیل شد و اعتبارات لازم برای خریداری تخصیص یافت اما اینکه چرا این فرایند تاکنون به طول انجامیده به این دلیل است که اعتبارات سازمان ما کافی نبود و ما مدتهاست که با محدودیت اعتبار روبرو هستیم و از آنجایی که برای تامین اعتبارات لازم برای هر کاری در سازمان، اولویتبندی صورت میگیرد، خریداری این سیستم نیز بعد از اولویتهای مهمی چون تولید بنزین، گازوئیل و سایر مشتقات نفتی و همچنین پرداخت حقوق کارکنان شرکت نفت، در اولویت بعدی قرار گرفت.
*حمایت از خودکفایی داخلی
خائیز در ادامه به مراحل خرید اشاره و خاطرنشان کرد: بعد از اینکه موافقت هیئتمدیره را برای خریداری سیستم دیجیتال کسب کرده و برای آن تامین اعتبار کردیم، باید فروشنده مورد نظر را در داخل کشور انتخاب میکردیم البته این امکان وجود داشت که مستقیما از خارج از کشور خریداری کنیم چرا که این دستگاهها در ایران تولید نمیشوند اما ما برای حمایت از واردکنندگان داخلی و همچنین در راستای دستور وزیر محترم و مقام معظم رهبری در خصوص حمایت از خودکفایی، با فروشندهای در داخل کشور به توافق رسیدیم.
وی با بیان اینکه هزینه اولیه برآورد شده برای خریداری دستگاه در سال 93، 550 میلیون تومان بوده، گفت: مجوز اولیه برای خرید دستگاه بر اساس قیمت تعیین شده سال گذشته یعنی 550 میلیون تومان صادر شده بود که امسال این قیمت به 850 میلیون تومان افزایش یافت بنابراین قیمت جدید را باید در جلسه مطرح کرده و منتظر تصمیم هیئت مدیره در این خصوص باشیم.
*سینما نفت، سینمای یک منطقه است
حال این سوال پیش میآید که برای تغییر سیستم نمایش فیلم سینما از آنالوگ به دیجیتال و برای خارج کردن این بنای تاریخی و فرهنگی شهر از تعطیلی که به اذعان خائیز، بازگو کننده تاریخ اجتماعی یک شهر است، آیا فقط شرکت نفت باید دست به کار شود و یا اینکه سایر نهادهای شهر هم در این امر سهیم هستند؟
مدیر روابط عمومی شرکت پالایش نفت آبادان در خصوص تاخیر در تامین سرمایه لازم برای راهاندازی مجدد سینما نفت، عامل کمبود اعتبارات و عدم وجود نقدینگی مناسب را ذکر میکند و میگوید: این سینما متعلق به همه شهر و منطقه ماست و باید هر چه زودتر آن را از بحرانی که در آن گرفتار شده، خارج کنیم. اما مسئله مهمی که ما مدتی است با آن روبهرو هستیم مسئله محدودیت منابع مالی است که با توجه به سیاست اقتصاد مقاومتی که تمام سازمانهای دولتی باید در پیش بگیرند، این محدودیتها اجتنابناپذیر است.
وی میافزاید: نمیتوانیم زمان مشخصی را برای اتمام این فرایند اعلام کنیم چرا که با ارائه قیمت جدید از سوی فروشنده، نمیدانیم که تامین مبلغ اضافه شده چقدر طول میکشد و اینکه اصلا چه زمانی با تخصیص این مبلغ موافقت میشود اما به محض تامین اعتبار، در کمترین فرصت اقدام به خریداری و راهاندازی این سیستم خواهیم کرد تا سینمای قدیمی و بیهمتای شهرمان را هر چه سریعتر از این بحران خارج کرده و بار دیگر شاهد تردد شهروندان عزیزمان به سینما برای تماشای فیلم باشیم.
به اذعان بسیاری از مسئولان فرهنگی خوزستان، از لحاظ فرهنگی در استان مقام و رتبه بالایی دارد و سالهاست که هنرمندان آبادانی در جشنوارههای فرهنگی هنری مختلف استان و کشور، پیشرو هستند. آبادان به عنوان یک پایگاه جنگی در دوران دفاع مقدس، عرصه ساخت بسیاری از فیلمها و سریالها بوده و هست و مناطق مختلفی از این شهر بارها به عنوان لوکیشن جنگی استفاده شدهاند. علاوه بر آن، هنرمندان آبادانی در بسیاری از آثار جنگی به عنوان بازیگر و عوامل حضور داشته و نقشی مهم را در ساخت این آثار عهدهدار بودهاند.