عضو انجمن
دوستداران و پژوهشگران دزفول گفت: خانه تاریخی سیدصدر دزفول فرصتی برای راهاندازی
موزه توسط بخش خصوصی در استان خوزستان است.
نجمه مورثنوری اظهار کرد: این بنای ارزشمند پتانسیل مناسبی برای رونق و تنوع بخشیدن به صنعت گردشگری شمال استان خوزستان است اما در برنامهریزیهای گردشگری استان به آن توجه لازم صورت نگرفته است.
وی افزود: بافت تاریخی دزفول یکی از ارزشمندترین بافتهای تاریخی کشور به شمار میرود که هویت و معماری خاص آن ویژگی منحصر به فردی به آن داده است. این بافت تاریخی و زیبا در خود دهها اثر ثبت ملی شامل ساباطها، خانهها، حمامها، مساجد و گذرهای تاریخی را جای داده که امکان بهرهگیری از این بافت در توسعه صنعت گردشگری منطقه شمال خوزستان به خوبی مهیا است. این در حالی است که تاکنون فرصتهای گردشگری آن به خوبی معرفی نشده و از این ظرفیت استفاده شایستهای نشده است.
مورثنوری خاطرنشان کرد: خانه قدیمی سیدصدر یکی از بناهای ارزشمند بافت تاریخی دزفول است که در خیابان امام خمینی شمالی کوچه شهدا، محله کتکتان، نرسیده به کوچه خیمهگاه و در نزدیکی محله کرناسیون که خود یکی از مناطق ارزشمند و تاریخی شهر دزفول میباشد واقع شده است. قدمت این سازه ارزشمند به اواسط دوران قاجار و به بیش از دو قرن پیش بازمیگردد. از جمله ویژگیهای خاص معماری این بنا میتوان به سردری کوچک و زیبا با تزیینات آجرکاری ساده نام برد.
به گفته این دوستدار میراث فرهنگی: هنگام بازدید از این خانه پس از عبور از سردر ورودی به هشتی کوچک و زیبایی میرسیم که فضایی مناسبی برای ایجاد محرمیت به وجود آورده است و با داشتن یک پله کم ارتفاع حریم خصوصی بنا کاملا تعریف شده است. در معماری دزفول خانهها دو حیاط بیرونی و اندرونی داشتهاند که حیاط بیرونی ویژه مهمانان با تزیینات آجری بیشتر و حیاط اندرونی ویژه اهل خانه برای امور روزانه مورد استفاده بوده است.
وی ادامه داد: اما در برخی خانهها نظیر خانه سیدصدر که متراژ آن 187مترمربع میباشد حیاط خانه تقریبا کوچک است و امکان در نظر گرفتن دو بخش خانه وجود نداشته است ولی در عوض در قسمت شمالی آن فضاهای خدماتی و انباری و در ضلع جنوبی آن فضاهای اصلی و شوادان و شبستان قرار گرفته كه متناسب با اقليم منطقهاى دزفول بهترين نوع چيدمان فضايى محسوب ميشود. از دیگر ویژگیهای خاص این بنا میتوان به فضای داخلی آن اشاره کرد. اتاقهاى موجود در طبقه همكف شامل يک ايوان بزرگ (شدادى) و اتاقهاى كوچكى در طرفين آن ميباشد. از بارزترين ويژگيهاى خانه موصوف علاوه بر سر در زيبا و كوچک آن مقرنسكارى يا گوشپرهاى است.
عضو انجمن دوستداران و پژوهشگران دزفول با اشاره به این که در شبستان این بنای تاریخی نسخ خطی و اشیائ قدیمی ارزشمندی از خاندان سید صدر موجود است یادآوری کرد: کاربری بنای مذکور در گذشته به صورت مسکونی و در حال حاضر مالکیت آن خصوصی و در اختیار خاندان آقا سید شمسالدین صدر، یکی از علمای دزفول، است. بر اساس بررسیهای صورت گرفته نقشه این خانه نیز توسط سید شمسالدین طراحی شده است و به این جهت با دیگر بناهای اطراف متفاوت است. خانه سیدصدر به دلیل ارزشهای تاریخی و معماری به شماره 20136 در فهرست آثار ملی ایران به ثبت رسیده است.
مورثنوری ادامه داد: با توجه به اهمیت حفظ این بنا در سالهای اخیر با مشارکت مالکان خصوصی و سازمان نوسازی و بهسازی و زیر نظر اداره میراث فرهنگی مراحل نوسازی و بهسازی آن صورت گرفت. با این همه بنا خالی از سکنه رها شده است و زندگی در آن جریان ندارد. در عین حال مالكان اين بنا به اهميت اين اثر تاريخى آگاهى كامل دارند و برای زنده نگه داشتن ياد و نام آبا و اجداد خود قصد برپايى نمايشگاهی از آثار و اسناد قديمى در اين مكان را دارند، پيشنهاد میشود برای مددرسانى به عاملان اين اقدام فرهنگى مقدمات اوليه آن با مشارکت اداره کل میراث فرهنگی خوزستان فراهم شود.
این دوستدار میراث فرهنگی تصریح کرد: خانه سیدصدر این ظرفیت را دارا است که با همکاری سازمانهای مرتبط، تبدیل به موزه خانوادگی خاندان صدر شود. در کنار آن میتوان از این خانه قدیمی زیبا برای برگزاری کلاسهای آموزشی صنایع دستی استفاده شود. همچنین در سال گذشته مراسم روز جهانی کودک با همکاری یونیسف در این خانه باشکوه و قدیمی برگزار شد.
وی با ابراز امیدواری برای توجه بیشتر به این اثر و تبدیل آن به موزه و بازدید منظم گردشگران از این بنای تاریخی گفت: استفاده صحیح از این بناهای تاریخی ضمن حفظ هویت اصیل شهر دزفول سبب رشد فرهنگی و گردشگری استان خوزستان شده و زمینه را برای حفظ سایر آثار تاریخی استان نیز فراهم میآورد.