رییس هیات پزشکی ورزشی خوزستان با بیان این‎که انجام مسابقات فوتبال لیگ برتر در دمای 50 درجه اهواز حتی خطر مرگ را می‎تواند در پی داشته باشد، گفت: در این زمینه هشدار جدی به هیات و فدراسیون فوتبال می‎دهم.

منصور روزدار در خصوص خطراتی كه بازیكنان فوتبال را در بازی در دمای بالا تهدید می​كند، اظهار كرد: هنگامی كه دما بالا می​رود شرایط بدنی به مرور متغیر می​شود و آب بدن كاهش پیدا می​كند كه این كاهش آب بدن از راه تبخیر و یا تعریق انجام می​شود.

وی ادامه داد: درصد آب بدن برحسب وزن آن محاسبه می​شود؛ به عنوان مثال اگر فردی 60 كیلوگرم باشد، 10 درصد آب بدن او 6 كیلوگرم می​شود كه این 6 كیلوگرم آب در صورتی كه مایعات به اندازه كافی مصرف نشود، به راحتی در یك هوای گرم و طی یكی دو ساعت فعالیت ورزشی می​تواند كاهش پیدا كند.

رییس هیات پزشكی ورزشی خوزستان افزود: حتی چنانچه مایعات هم مصرف شود و بهترین اصول هم رعایت شود، باز هم امكان دارد بدن ورزشكار دچار كم​آبی​های خفیف و متوسط شود و تا زمانی كه آب مصرف شده جایگزین شود، بدن مجبور است كم​آبی را تحمل كند.

وی گفت: چنانچه درصد كم​آبی به حدود بالاتر از 10 درصد وزن بدن برسد بدن دچار كم​آبی شدید، بین 5 تا 10 درصد كم​آبی متوسط و زیر 5 درصد كم​آبی خفیف در نظر گرفته می​شود كه این درصدها در كودكان و كهنسالان پایین​تر است و این افراد با فعالیت​های کمتر در محیط‎های گرم نیز دچار كم​آبی خواهند شد.

روزدار تصریح كرد: وقتی بدن دچار كم​آبی شود تمام سیستم سوخت و ساز بدن مختل می​شود و علاوه بر این تجمع مواد زائد و اسیدی با انجام فعالیت​های ورزشی در بدن بیشتر می​شود. در این صورت، ورزشكار كم​آبی را دارد و در كنار این مساله، كاهش جریان خون و تجمع مواد زائد و اسیدی نیز اتفاق می​افتد كه تمام این مسایل در نهایت منجر به آسیب رسیدن به كلیه، كبد، مغز و تمام اندام​های بدن می​شود و در كل می​توان گفت هیچ اندامی در بدن وجود ندارد كه بر اثر كم​آبی دچار آسیب نشود.

وی با بیان این‌كه دمای طبیعی بدن 37 تا 37.5 است، اضافه كرد: وقتی دمای بدن به بالاتر از 42 درجه برسد، انسان دچار هایپرترمینگ (افزایش دمای خطرناك) می​شود كه این مساله باعث تشنج، نارسایی​های كبد و بسیاری از ارگان​های دیگر می​شود.

رییس هیات پزشكی ورزشی خوزستان افزود: بنابراین فردی كه دچار كم​آبی می​شود، خیلی سریع​تر دچار گرمازدگی نیز خواهد شد و بالعكس، چنانچه فردی دچار گرمازدگی شود خیلی سریعتر به كم​آبی دچار خواهد شد. این دو با این‌كه دو بیماری جدا از هم هستند ولی می​توانند سبب بروز همدیگر نیز شوند.

وی بیان كرد: در چنین شرایطی در نظر بگیرید یك فوتبالیست مجبور است 1.5 تا 2 ساعت در دمای 50 درجه سانتی‌گراد فعالیت سریع و سنگین داشته باشد و قطعا شرایط نیز برایش مهیا نیست كه بخواهد به صورت مداوم از مایعات استفاده كند؛ در چنین شرایطی فوتبالیست، مستعد دچار شدن به كم‌آبی می​شود و حتی اگر هم دچار كم​آبی شدید نشود، كم​آبی خفیف و متوسط در بدن او بروز پیدا می​كند كه همین كم​آبی خفیف و متوسط هم می​تواند به فرد صدمه بزند؛ به خصوص در افرادی كه زمینه​ بیماری​های كلیوی را نیز دارند.

روزدار با بیان این‌كه این خطرات تنها مختص افرادی كه در حال بازی كردن هستند نیست، ادامه داد: حتی تماشاگرانی كه در ورزشگاه​ها حضور دارند نیز خیلی بیشتر در معرض این خطرها هستند چرا كه مجبور هستند از دو تا سه ساعت قبل از شروع مسابقه در ورزشگاه حضور پیدا كنند و بعد از بازی نیز در همان محل بمانند؛ آن هم در شرایطی كه امكانات تهیه مایعات نیز برای آن‌ها چندان مهیا نیست.

وی افزود: افرادی هم كه به ورزشگاه می​آیند از سنین كودك تا سنین 50 سال به بالا هستند. حال حساب كنید این افراد چندین ساعت هم باید زیر نور مستقیم خورشید بنشینند؛ در این شرایط هر كس می​تواند حدس بزند كه چه خطراتی این افراد را تهدید خواهد كرد.

رییس هیات پزشكی ورزشی خوزستان عنوان كرد: خواسته و عقیده من این است كه در استان​های گرمسیری مثل خوزستان مسوولان فدراسیون فوتبال ساعت بازی​ها را جابه‌جا كنند چرا كه كار خیلی سختی نیست.

وی اضافه كرد: همچنین تقاضا دارم مسوولان امكان تهیه مایعات برای تماشاگران را فراهم کنند و منبع​های آب را در كنار آن‌ها قرار دهند؛ زیرا افراد متوجه نیستند كه چه موقع وارد گرمازدگی یا كم​آبی شدید می​شوند.

روزدار ادامه داد: اگرچه این افراد دچار یك سری علائم مثل سردرد، تهوع، شكم درد، سردرد و یا تشنج می​شوند ولی این علائم ممكن است موقتی و مقطعی باشد و در درازمدت حتی منجر به خطر مرگ فرد شود.

وی با اعلام هشدار جدی به مسوولان برگزاركننده مسابقات لیگ برتر در ساعت​های قبل از غروب آفتاب در شهرهایی مثل اهواز، عنوان كرد: برگزاری مسابقات در چنین شرایط دمایی نه تنها برای بازیكنان خطرآفرین خواهد بود، بلكه تماشاگران، مربیان و داوران را نیز در شرایط خطر جدی و جبران​ناپذیر قرار خواهد داد.

رییس هیات پزشكی ورزشی خوزستان در خصوص این‌كه مربیان و مسوولان تیم​های خوزستانی بر این باورند كه گرمای اهواز یك امتیاز برای آن‌ها محسوب می​شود و پاسخ وی در این زمینه چیست؟ گفت: آن‌ها سخت در اشتباه هستند، زیرا بدن انسان تا حدی می​تواند با شرایط خاص سازگاز شود. این تیم​ها تمرینات خود را كاملا در ساعات غروب و یا صبح كه هوا خنك است دنبال می​كنند. بدن انسان شرایط خاص دارد و تا حدی می​تواند خود را با شرایط خاص تنظیم و سازگار كند و هیچ بدنی نمی​تواند گرمایی مازاد دمای بدن را به راحتی دفع كند و هیچ شرایطی نیز نمی​توان در نظر گرفت كه آفتاب به بدن انسان نرسد؛ این بدین معنا است كه همان گرمایی كه به بدن بازیكن تیم تهرانی می​خورد، به بدن بازیكن خوزستانی نیز می​خورد و همان تاثیری كه بر بدن بازیكن تیم تهرانی می​گذارد، بر بدن بازیكن تیم خوزستانی نیز می​گذارد.

وی تاكید كرد: مربیان ما باید یاد بگیرند كه برای یكی دو درصد بهتر شدن راندمان ورزشی نباید جان و سلامت ورزشكاران را به خطر بیندازند. آیا واقعا برای یك مربی مهم نیست كه یك ورزش سالم و شاداب همراه با كسب نتیجه داشته باشد؟ بنابراین به نظر من باید تجدیدنظری در این زمینه صورت گیرد و همان‎‏گونه كه من نمی​توانم در مورد مسایل فنی یك تیم فوتبال نظر بدهم، از آقایانی كه در كادر فنی تیم​ها فعالیت می​كنند و همچنین مسوولان آن تیم​ها، انتظار دارم كه در خصوص امور تخصصی پزشكی اظهارنظر نكنند.

روزدار در پاسخ به سوالی در این خصوص كه آیا بهتر نیست تعاملی میان هیات پزشكی ورزشی و هیات فوتبال استان صورت گیرد و آن‌ها را از این خطرات جدی كه سلامت بازیكنان و تماشاگران را تهدید می​كند آگاه كرد تا این هیات مصمم به تغییر ساعت بازی​ها شود؟ عنوان كرد: قطعا با این نظر موافق هستم. البته ما قبلا این كار را كرده بودیم اما با توجه به این‎كه این مساله یك هشدار بسیار مفید می​باشد، حتما بار دیگر این هشدار را به آن‌ها اعلام خواهیم كرد؛ چرا كه وظیفه ما به عنوان هیات پزشكی ورزشی این است كه در بحث سلامت بازیكنان قدم برداریم و كاملا با این نظر موافق هستم.

وی با اشاره به وقفه سه دقیقه​ای (Cooling Break) كه بر اساس قانون جدید فیفا در برخی مسابقات فوتبال اعمال می​شود، عنوان كرد: دقیقا همان نكته​ای كه مدنظر ما بود را فدراسیون جهانی فوتبال (فیفا) نیز در نظر گرفته است و آن این است كه سلامتی ورزشكاران بر نتیجه ارجحیت دارد، به همین دلیل جهت سلامت بازیكنان و جبران آبی كه بازیكنان طی فعالیت از دست می​دهند، فیفا این وقفه را برای اولین بار در جام جهانی گذشته اجرایی كرد تا فوتبالیست در این زمان مایعات مصرف كند و اصلا در این وقفه​ای كه طی بازی ایجاد می​شود، بحث استراحت از سوی فیفا مطرح نبوده بلكه بحث، جایگزینی مصرف مایعات و ریكاوری آن‌ها است.

رییس هیات پزشكی ورزشی خوزستان ادامه داد: فیفا به این مساله واقف بوده كه فردی كه دچار كم​آبی خفیف و متوسط می​شود، خیلی راحت ممكن است دچار كم​آبی شدید شود و فقط كافی است مدت كوتاهی را در كم‌آبی متوسط یا شدید سپری كند تا دچار صدمات جبران ناپذیر كلیوی شود.

وی اضافه كرد: چنانچه فردی دچار این صدمات شود و سپس اقدام به جایگزین كردن مایعات در بدن او شود، حتی با وجود این كار نیز آسیب​هایی كه فرد به آن دچار شده است دیگر قابل جبران نخواهد بود.

روزدار اظهار كرد: حتی در خوشبینانه​ترین حالت نیز اگر مایعات به اندازه كافی در وقفه بازی به بازیكنان رسانده شود، باز هم فوتبالیست در چنین شرایط دمایی دچار كم​آبی خواهد شد و فقط ممكن است درصد آن كمتر باشد كه همین درصد كم نیز، عوارض خفیف كم​آبی مانند سرگیجه، تهوع، شكم​درد، اختلالات تمركزی و كاهش عملكرد ورزشی را ایجاد خواهد كرد.

وی افزود: نكته مهم دیگری كه وجود دارد این است كه فردی كه دچار كم​آبی خفیف یا متوسط می​شود خیلی زود دچار خستگی طی فعالیت ورزشی می​شود و پرواضح است كه فردی هم كه دچار خستگی شود، به راحتی دچار آسیب هم خواهد شد و این افراد علاوه بر كم​آبی، به راحتی در معرض آسیب​های ورزشی قرار می‎گیرند.

رییس هیات پزشكی ورزشی خوزستان با تاكید بر این كه سلامت بازیكنان برای فدراسیون بین​المللی فوتبال (فیفا) در اولویت است، افزود: در اروپا و بسیاری از كشورهای آمریكایی چنین دمایی اصلا تجربه نشده است و چنین دمایی فقط در چند كشور از منطقه خاورمیانه و كشورهای آفریقایی وجود دارد. ضمن اینكه دمای 45 درجه سانتی‌گراد از لحاظ پزشكی دمای هشدار محسوب می​شود.

 وی اضافه كرد: در همین راستا نیز در كشورهای عربی حوزه خلیج​فارس شاهد هستیم آن‌ها تمام مسابقات خود را پس از نماز مغرب و عشا برگزار می​كنند و به هیچ وجه نمی​بینیم آن‌ها مسابقات را در بعدازظهر و غروب برگزار كنند.

روزدار ضمن توصیه به تیم​های فوتبال جهت استفاده از حوله​های مرطوب در وقفه سه دقیقه‌ای، تصریح كرد: در محیط​های گرم و دمای بالا، دو مساله را باید مدنظر قرار داد كه یكی از آن‌ها كم​آبی بدن و دیگری گرمازدگی است. زمانی که سطح پوست را خنك می​كنیم، به صورت خودكار دمای بدن نیز پایین می​آید و متعاقبا خطر گرمازدگی نیز كاهش پیدا می​كند. از طرفی هم زمانی كه دمای بدن كاهش یابد، خطر كم​آبی نیز كاهش پیدا می​كند. بنابراین استفاده از حوله​های مرطوب و خنك به صورت مستقیم باعث پیشگیری از گرمازدگی و به طور نسبتا غیرمستقیم سبب كاهش كم​آبی بدن می​شود.

وی افزود: حوله​های مرطوب نیز تا جای ممکن باید حوله​هایی باشند كه بتوانند مایعات را به سطح پوست بدن برسانند و دوم این‌كه بتوانند دمای بدن را پایین بیاورند كه این مساله ایجاب می​كند كه این حوله​ها در جاهای خنكی مثل یخچال یا باكس​های خنك​كننده نگهداری شوند.

رییس هیات پزشكی ورزشی خوزستان در پایان در پاسخ به سوالی مبنی بر این‌كه آیا بهتر نیست برای شهرهایی مثل اهواز كه دارای شرایط آب و هوایی خاص می​باشند، جهت برگزاری مسابقات رسمی برنامه‌ریزی خاصی شود؟ بیان كرد: اعتقاد من بر این است كه فدراسیون فوتبال ایران باید تخصصی كار كند؛ به این معنی که برنامه​ریزی برای برگزاری مسابقات در هر استان را با توجه به شرایطی كه آن استان دارد، انجام دهد. به عنوان مثال شهری مثل اهواز گرمای طاقت​فرسا دارد و شهری مثل بوشهر رطوبت شدید دارد، از طرفی شهرهایی مثل تبریز یا اراك در زمستان دچار شرایط خاص می​شوند. بنابراین بهتر است فدراسیون منطقه​ای كار كند و برای هر منطقه از كشور گروه​های كارشناسی تشكیل شود و با توجه به كارشناسی​هایی كه انجام می​شود، استانداردهای هر منطقه تعریف و بر اساس آن استانداردها، زمان مسابقات تعیین شود.

هشدار رییس هیات پزشکی ورزشی خوزستان نسبت به برگزاری مسابقات در دمای بالا در حالی است که اداره‌کل ورزش و جوانان استان و سه باشگاه لیگ برتری فولادخوزستان، استقلال خوزستان و استقلال اهواز، انجام بازی‌های خانگی خود در این دما را یک امتیاز می‌دانند و موافق برگزاری مسابقات خانگی خود در زمان بعد از غروب نیستند.