11 شهریور در تقویم ملی ایران به عنوان روز صنعت چاپ نامگذاری شده است. صنعتی که میتوان گفت خدمات زیادی را برای بشر به ارمغان آورده است و امروزه در بسیاری از عرصهها از این صنعت استفاده میشود
در اوایل دوره قاجار میرزا صالح شیرازی که از سوی دولت ایران برای فراگیری هنرهای جدید به فرنگ رفته بود در راه بازگشت یک دستگاه چاپ سنگی با خود به ایران آورد که موجب ورود صنعت چاپ به ایران شد.
البته تاریخ چاپ در ایران به پنج قرن پیش از میلاد یعنی به زمان پادشاهان هخامنشی (هخامنشیان) و مهرهای سلطنتی میرسد و نخستین چاپخانه نیز در ایران به دوران صفویان بازمیگردد که کشیشان ارامنه در جلفای اصفهان با آن تعدادی دعا و ذکرهای مسیحی را چاپ کردند.
11 شهریور در تقویم ملی ایران به عنوان روز صنعت چاپ نامگذاری شده است. صنعتی که میتوان گفت خدمات زیادی را برای بشر به ارمغان آورده است و امروزه در بسیاری از عرصهها از این صنعت استفاده میشود. تقریبا میتوان گفت بعد از ورود صنعت چاپ تحولات بسیار بزرگی در دنیا و همچنین در کشور ما به وجود آمد. صنعت چاپ به ویژه در زمینه فرهنگی و هنری بسیار موثر واقع شد.
همایون قنواتی، مدیر کل فرهنگ و ارشاد اسلامی خوزستان، در این باره گفت: روز صنعت چاپ را به همه کسانی که در حوزه چاپ فعالیت میکنند تبریک میگویم. به نظر من صنعت چاپ علاوه بر این که کاری فرهنگی است یک فعالیت خیلی مهم در حوزه اقتصاد نیز به شمار میرود.
وی با اشاره به این که نزدیک به 320 واحد چاپ و دیجیتال و افست در استان فعالیت میکنند اظهار داشت: زنجیره صنعت چاپ در استان یک زنجیره کامل است. نکته بسیار مهم این که حلقههای صنعت چاپ در استان تکمیل شده است و ما برای انجام کارهای چاپی نیازی به فرستادن آثار به بیرون از استان نداریم. همه کارهایی که در حوزه چاپ صورت میگیرد و انواع چاپهای مختلف در استان خوزستان در حال انجام است.
مدیر کل فرهنگ و ارشاد اسلامی خوزستان تاکید کرد: ما باید به حوزه چاپهای صنعتی هم ورود پیدا کنیم و با توجه به گستردگی صنایع در استان خوزستان و کارهایی که در این حوزه وجود دارد باید آثار صنایع چاپ ما به سمت هماهنگی بیشتری با مسایل صنعتی و تولیدی گرایش پیدا کند. این موضوع میتواند هم اشتغالزایی خوبی را به وجود آورد و هم این که صنایع ما را از ارسال کارهای چاپی به مرکز یا دیگر استانها بینیاز کند.
او با اشاره به بیرون رفتن بخشی از کارهای چاپی استان به بیرون از استان گفت: بحث بیرون رفتن چاپ کتاب به خارج از استان به صنعت چاپ استان مربوط نیست بلکه بخشی از آن به دلیل این است که هر نویسندهای این آزادی را دارد تا با ناشران مختلف کار کند و به دنبال ناشران معتبر باشند؛ ناشرانی که در بعضی حوزههای چاپ تخصص بیشتری دارند .
قنواتی گفت: با برنامهریزیهایی که ما از چند سال قبل انجام دادهایم شرایطی ایجاد کردیم که خریدهایمان را توسط شورای بررسی خرید کتاب که در اداره کل مستقر است انجام شود و این خریدها به آثاری تعلق گیرد که نویسنده، ناشر و چاپخانه آن در استان خوزستان باشد.
او در خصوص نبود کاغذ در استان گفت ادامه داد: بسیاری از کاغذهای ما از خارج از کشور وارد میشوند و تجار نیز در تهران هستند .
مدیر کل فرهنگ و ارشاد اسلامی خوزستان با اشاره به نبود اتحادیه چاپ در استان خوزستان گفت: متاسفانه به این نکته در سالها اخیر کمتر توجه شده است. هفته گذشته با مدیرکل سازمان صنعت و معدن صحبت کردیم و قرار شد نشستی برای صنعت چاپ داشته باشیم تا اتحادیهای را برای حمایت از آنها ایجاد کنیم.
وی بیان کرد: ما تلاش میکنیم تا نظارتهای فرهنگی را انجام دهیم و نظارت اقتصادی بر عهده صنوف باشد. یکی از دلایلی که آمار بخش اقتصاد هنر را به دقت دیگر بخشها نمیتوانیم ارزیابی کنیم نبود صنوف فرهنگی است چون صنوف فرهنگی به رونق فضای اقتصاد هنر کمک میکند.
همچنین علیرضا قانون، مدیر چاپخانه مینیاتور در اهواز، گفت: هر چیزی که در اطراف خودتان میبینید مانند جعبهها، کتابها و حتی بلیتهای هواپیما و اتوبوس و هر آن چه که روی کاغذ و مقوا هست باید از چاپخانه عبور کند. تصور یک روز بدون چاپخانه تقریبا ممکن نیست چون همه چیز زندگی ما با چاپ مرتبط است. صنعت چاپ یکی از صنایع برتر دنیا است.
یکی از مشکلات چاپخانهدارهای خوزستانی که به واسطه دوری از مرکز ایجاد شده است این است که برای تهیه مواد اولیه مانند مرکب و کاغذ باید دست به دامن تهران شوند. برای همین، من به عنوان یک چاپخانهدار برای این که بتوانم مشتری را روزانه راه بیندازم و کار را صرف یک روزه انجام دهم نیاز است انواع و اقسام کاغذها را در محل موجود داشته باشم و برای این کار مقدار زیادی کاغذ از انواع مختلف را با مقادیر بالا از تهران تهیه و در مغازه ذخیره کنم.
او ادامه داد: این کار هم نیاز به سرمایه بالا دارد و هم فضای زیادی میخواهد. در حالی که در تهران چاپخانهدارها نه نیاز به سرمایه برای مقادیر زیاد کاغذ دارد و نه نیاز به فضایی برای نگه داشتن کاغذها بلکه وقتی مشتری کار سفارش میدهد همان لحظه چاپخانهدار اقدام به خرید کاغذ مورد نیاز میکند.
وی بیان کرد: همچنین یکی دیگر از مشکلات ما در بحث تعمیر و نگهداری دستگاههای چاپ است. در تهران وقتی دستگاه مشکلی پیدا میکند به متخصصهای زیادی که در دسترس هستند اطلاع میدهد. در حالی که برای برطرف کردن مشکل دستگاه در اهواز اگر یک عیب جزیی پیش بیاید حداقل 2 روز زمان نیاز دارد تا ما یک متخصص آن هم در تهران پیدا کنیم و علاه بر هزینه تعمیرات دستگاه ما باید هزینههای اسکان و رفت و آمد متخصص را نیز بپردازیم.
این مدیر چاپخانه ادامه داد: مساله دیگر ما این است که نیروی آکادمیک و تخصصی که کار چاپ را بداند در استان نداریم. در استان مراکز آموزشی ویژه چاپ وجود ندارد. ما باید نیروهایمان را هم از نظر تئوری و هم از نظر عملی خودمان آموزش دهیم. حال آن که این کار بسیار زمانبر و هزینهبر است.
او اظهار کرد: متاسفانه در اهواز نوسانات برق زیاد است و دستگاههای چاپ نسبت به نوسانات برقی حساس هستند. این نوسانات موجب بروز اشکال در دستگاهها میشوند. بعضی دستگاهها میسوزند و ما به خاطر این موضوع سالانه چند صد میلیون ریال هزینه تعمیر دستگاهها میکنیم.
قانون گفت: چاپخانههای اهواز در بحث چاپ مدرنترین دستگاههایی که در کشور است را دارا هستند. کیفیت کارها خوب است و از نظر کیفیت با چاپخانههای تراز اول تهران رقابت میکنیم.
او گفت: کارهایی که به خارج از استان برده میشوند کارهای تک رنگ و کارهایی هستند که کیفیت کار برایشان مهم نیست. استانهایی مانند قم از روشهای مدرن استفاده نمیکنند. اما ما روشمان مدرنتر است. به همین دلیل هزینه مقداری بیشتر است. همچنین چاپ روی جعبهها به خاطر نبود امکانات به خارج از استان میرود.
وی خاطرنشان کرد: در کشور ما صنعت چاپ وابستگی صددرصد به تولیدات خارج از کشور دارد و اصلا کاغذ ایرانی نداریم؛ به جز صنعت چاپ روزنامه که از کاغذ مازندران تهیه میشود. کاغذ، مرکب، سلفون، مواد شیمیایی و دستگاههای ما خارجی هستند.
این چاپخانهدار بیان کرد: با توجه به گرمای هوا و شرایط نابرابر نسبت به دیگر استانها مالیات ما 2 برابر است زیرا آنها اتحادیه دارند و اتحادیه از آنها دفاع میکند اما ما این جا از داشتن اتحادیه محرومایم. ما نصف تهرانیها کار چاپ میکنیم اما چند برابر آنها پول برق میدهیم.