در پی اعلام نظر سازمان بازرسی کل کشور، تخلیه و تغییر کاربری سد گتوند علیا، هفته آینده بررسی می‌شود.

مجری طرح سد و نیروگاه گتوند علیا درباره اظهارات اخیر پورمحمدی رئیس سازمان بازرسی کل کشور مبنی بر توقف فعالیت سد گتوند علیا، لزوم تخلیه آب مخزن سد و تغییر کاربری آن، گفت: اطلاعات ما از تصمیم اخیر سازمان بازرسی کل کشور در حد خبری است که در رسانه‌ها منتشر شده است.

کریم شیبانی افزود: در حال پیگیری برگزاری جلسه با سازمان بازرسی کل کشور در هفته آینده هستیم تا این موضوع بررسی شود.

به گفته وی، در حال حاضر 2 میلیارد و 100 میلیون مترمکعب آب در مخزن سد گتوند ذخیره شده است. تراز آب در مخزن سد به حدود 195 متر رسیده و عملا وارد مرحله چهارم آبگیری شده‌ است. به این ترتیب چهار واحد نیروگاهی می‌توانند همزمان کار کنند.

بر اساس این گزارش، پورمحمدی رئیس سازمان بازرسی کل کشور، چهارم دی ماه در تازه‌ترین اظهارنظر خود درباره سد گتوند علیا گفت: آخرین تصمیم سازمان مربوط به تخلیه آب سد گتوند و تغییر کاربری این سد است. با کارشناسی‌هایی که انجام دادیم به این نتیجه رسیدیم که با شرایط حاضر سد گتوند نمی‌تواند به فعالیت ادامه دهد و با مدنظر قرار دادن قانون و کار کارشناسی این تصمیم را ابلاغ کرده‌ایم و پای آن هم ایستادیم.

پیش از این در شهریور ماه امسال نیز مدیرکل بازرسی خوزستان از مفتوح بودن پرونده شوری کارون در نتیجه اقدامات سد گتوند در این سازمان خبر داده بود.

کنترل کیفیت کارون

مجری طرح سد و نیروگاه گتوند علیا همچنین درباره کیفیت آب این مخزن در شرایط فعلی گفت: در زمستان به‌دلیل سیلاب‌ها و سرما، مخزن سد دچار تلاطم‌هایی می‌شود، اما شرایط مخزن و کیفیت آب خروجی کاملا تحت کنترل است و با در نظر گرفتن کیفیت درازمدت، کیفیت آب خروجی به رودخانه کارون حفظ شده است.

وی با بیان اینکه این شرایط در سال گذشته نیز تجربه شده، تاکید کرد: با وجود نوسان در کیفیت مخزن، برنامه‌ریزی کردیم، خروجی آب به‌صورتی باشد که نمک در مخزن سد ذخیره نشود و هر اتفاقی بیفتد شوری آب پایین دست کنترل شود.

شیبانی اظهار کرد: با وزارت نیرو توافق شده که کیفیت (EC و شوری) رودخانه کارون همانند زمان پیش از آبگیری سد گتوند در فصل زمستان حفظ شود. شوری رودخانه کارون در مقطع گتوند در زمستان سال‌های گذشته به‌دلیل وقوع سیلاب تا 2 هزار و 700 میکروموس نیز افزایش می‌یافت اما اکنون تلاش می‌شود شوری آب خروجی به بیش از 2 هزار میکروموس نرسد.

البته کارشناسان سازمان آب و برق خوزستان نظر دیگری دارند. به اعتقاد این کارشناسان، شوری رودخانه کارون در گذشته، حتی در فصل زمستان بیش از یک هزار و 400 میکروموس نبوده و هیچگاه به 2 هزار و 700 میکروموس نرسیده است.

بر اساس استانداردها شوری 900 میکروموس برای آب شرب مناسب است و شوری از 2 هزار میکروموس که فراتر رود اثرات منفی روی محصولات کشاورزی نیز خود را نشان می‌دهد.

آلودگی نفتی در سد گتوند

علاوه بر تاثیر منفی سد گتوند بر کیفیت کارون در نتیجه تخلیه آب شور مخزن به رودخانه، مشکل جدیدی سرباز کرده که نگرانی کارشناسان را برانگیخته است. در روزهای اخیر اخباری مبنی بر نشت چاه‌های نفت اطراف مخزن این سد گزارش شده است.

پنج چاه نفت در مخزن سد گتوند وجود داشت که پیش از آبگیری پلمپ یا جابه‌جا شده‌اند. به‌دلیل فشار ناشی از آبگیری، هم‌اکنون در مجاورت دریاچه سد چشمه‌های نفتی ایجاد و در حال حاضر حاشیه دریاچه سد آلوده به مواد نفتی شده است. البته به‌دلیل قرار گرفتن نفت روی سطح آب، فعلا برای کیفیت آب مناطق پایین دست مشکلی ایجاد نشده است.

سد گتوند علیا در 25 کیلومتری شهرستان گتوند در خوزستان قرار دارد و آخرین سد بلندی است که بر روی رودخانه کارون ساخته شده است. انحلال نمک سازند نمکی گچساران در مخزن این سد و شور شدن آب رودخانه کارون اعتراضاتی را در بین کشاورزان خوزستانی به ویژه شرکت‌های توسعه نیشکر و صنایع جانبی به‌دنبال داشت. کارشناسان بر این باورند که ورود سیلاب به مخزن این سد باعث بر هم خوردن لایه‌بندی، شور شدن آب خروجی به رودخانه کارون و وقوع یک فاجعه زیست محیطی است.