رییس موسسه تحقیقات جنگل‌ها و مراتع کشور با بیان اینکه ایران در کمربند خشک دنیا قرار دارد، گفت: باید در رویکرد توسعه خود تغییر اساسی ایجاد کنیم. رویکرد ما باید مبتنی بر عدم وابستگی به زمین و آب باشد و باید به کشاورزی صرفا برای امنیت غذایی توجه کنیم. سایر شاخص‌های اقتصادی را بر عهده سایر بخش‌های اقتصادی در کشور قرار دهیم.

عادل جلیلی در همایش مقابله با بیابان‌زایی استان اظهار کرد: از بهمن‌ماه سال 95 با تشکیل پنج کارگروه هیدرولوژی، اقلیم‌شناسی، کشاورزی و مدیریت آب، پوشش گیاهی، خاک و پتانسیل ریزگردها عملیات مطالعه خوزستان شروع شد، به طوری که حدود 60 نفر از بهترین محققان در سراسر کشور در این کارگروه‌ها مشغول بکار شدند.

وی افزود: در ابتدا به دلیل حساسیتی که کانون جنوب شرق اهواز داشت تمرکز ما بر این کانون بود که حدود 90 هزار هکتار کانون گرد و غبار را تشکیل می‌دهد و بر اساس این مطالعات اداره‌کل منابع طبیعی فعالیت‌های خود را در جنوب شرق اهواز آغاز کرد با این کار به نوعی طرح جامع خوزستان آغاز شد. در این طرح جامع مطالعات ما عمدتا در دو مقیاس راهبردی برای مدیریت عرصه‌ها و تهیه روش‌های عملیاتی در 350 هزار هکتار در حال انجام است. عملیات صحرایی نیز در شرف انجام است. در این کار وزارت نیرو، سازمان هواشناسی، بخش‌های مختلف وزارت جهاد کشاورزی و... کمک ویژه‌ای به ما داشته‌اند. 

رییس موسسه تحقیقات جنگل‌ها و مراتع کشور گفت: تمام اطلاعات مربوط به هیدرولوژی و اقلیم 60 سال گذشته کشور در حال بررسی هستند. آنالیز اطلاعات آغاز شده است و براساس این آنالیزها بحث‌های جدی در حال مطرح شدن هستند. نتایج این بررسی‌ها بزودی ارائه می‌شود و پس از آن نیز قابل نقد خواهد بود. 

جلیلی تصریح کرد: در بازدیدهایی که داشتم دیدم که نتایج کارهای انجام شده فوق‌العاده است. مهم‌ترین تاثیری که کاملا مشاهده می شد، بازگشت گونه‌های بومی بود. همچنین پایداری اکوسیستم در طبیعت کاملا مشهود است. تمرکزی که در یک سال گذشته در این طرح بوده، می‌تواند هم از نظر اجرایی و هم از نظر مطالعاتی آن را علاوه بر یک ظرفیت استانی به یک ظرفیت ملی تبدیل کند. با آرامشی که در منطقه ایجاد می‌شود امیدواریم بتوانیم به کشورهای همسایه نیز کمک کنیم.

وی خاطرنشان کرد: موسسه ما همزمان با مطالعه خوزستان، کنترل بیابان‌زایی در کشور را در قالب سه طرح ملی آغاز کرده است. تحلیل‌های این سه طرح به ما نشان می‌دهند که باید موضوع مدیریت سرزمین را جدی بگیریم. با توجه به تمرکزی که بر روی کانون جنوب شرق اهواز داشته‌ایم به دلیل وسعت سرزمین امکان این وجود ندارد که چنین توجه و تمرکزی برای تمام کانون‌ها در کشور وجود داشته باشد.

رییس موسسه تحقیقات و جنگل‌ها و مراتع کشور ادامه داد: با توجه به اینکه ایران در کمربند خشک دنیا قرار دارد، باید در رویکرد توسعه خود تغییر اساسی ایجاد کنیم. باید رویکردی داشته باشیم که مبتنی بر عدم وابستگی به زمین و آب باشد و باید به کشاورزی صرفا برای امنیت غذایی توجه کنیم و سایر شاخص‌های اقتصادی را بر عهده سایر بخش‌های اقتصادی در کشور قرار دهیم.

جلیلی گفت: مساله دیگر پذیرش رویکرد حفاظت است. رویکرد حفاظتی قرق نیست بلکه یک رویکرد محافظه کارانه بین انسان و طبیعت است. حدود 90 میلیون هکتار و برابر 55 درصد سرزمین اکوسیستم بیابانی هستند. اکوسیستم بیابانی خود دیکته می‌کند و عکس العمل خود را به عنوان ریزگرد نشان میدهد و ما باید خود را با آن سازگار کنیم. 

وی تصریح کرد: گونه‌های گیاهی باید به تناسب محلی که استفاده می‌شوند، مورد توجه قرار گیرند. در مدیریت عرصه‌های طبیعی، توسعه جنگل، بیابان‌زدایی و تثبیت تپه‌های شنی، زراعت چوب و ... هر کدام رویکرد ما متفاوت است. به طور مثال درخت کهور در خوزستان اصلا رفتار تهاجمی ندارد و یکی از نعمت‌هایی است که در پنجاه سال گذشته در استان از آن استفاده شده است.

رییس موسسه تحقیقات و جنگل‌ها و مراتع کشور افزود: همچنین یکی از مزایای ابتدایی سدسازی، کنترل سیلاب است. دشت‌های سیلابی خود یک اکوسیستم هستند. کنترل سیل موجب از بین رفتن دشت سیلابی می‌شود. وقتی آب را از این دشت می‌گیریم، آن را به یک دشت غیرقابل کنترل تبدیل می‌کنیم. تنها راه کنترل آن نیز استفاده از آب و رطوبت است.