تاریخ انتشار: ۰۸ تير ۱۳۹۰ - ۰۱:۳۹
کد خبر: ۴۵۵۳
نسخه چاپی ارسال به دوستان ذخیره
تعلل عراق، بهره برداري از راه آهن استراتژيک خرمشهر- بصره را به تاخير انداخت
عمليات ساخت خط آهن خرمشهر-شلمچه- بصره از سال ۱۳۸۵ با هدف انتصال خط ريلي ايران به اروپا آغاز شد و به گفته مسئولان ايراني عمليات اجرايي آن عملا در سال گذشته به پايان رسيد و قرار بود در سالگرد آزادسازي خرمشهر امسال به بهره برداري برسد که ظاهرا چنين نشد

با وجود وعده هاي مسئولان، کساني که در انتظار سفر با قطار به عتبات عاليات به ويژه کربلا هستند، همچنين آنان که ترجيح مي دهند مسير ايران تا اروپا را با اين وسيله نقليه طي کنند، همچنان بايد منتظر بمانند چرا که ارتباط ريلي ايران و عراق که درسال 85کليدخورده هنوز در ايستگاه "دلايل نا معلوم" متوقف است.

راه آهن سراسري ايران براي برقراري ارتباط ريلي با کشور هاي اروپايي و آفريقايي بايد از طريق مرزهاي غربي کشور وارد خاک عراق شود تا از آن سو به کشور هاي سوريه و اردن برسد و سپس به راه آهن اروپا متصل شود. براي برقراري اين ارتباط، 2 مسير جداگانه خرمشهر- شلمچه- بصره و همچنين مسير اراک- کرمانشاه- خسروي در نظر گرفته شده است.

اتصال اين مسيرهاي ريلي براي طرفين مزاياي زيادي را به همراه خواهد داشت چرا که کشور عراق مي تواند از طريق شبکه ريلي جمهوري اسلامي ايران افزون بر اتصال به کشورهاي مشترک المنافع آسياي ميانه، پاکستان و افغانستان از 7 بندر بزرگ جنوبي ايران نيز استفاده کند. به علاوه بنا بر پيش بيني کارشناسان، با اتصال اين خطوط، مبادلات کالا بين دو کشور به 5/ 1ميليون تن در سال خواهد رسيد و رفت وآمد زائران ايراني عتبات عاليات و زائران عراقي آستان قدس رضوي نيز آسان تر خواهد شد.

خط آهن شلمچه- بصره

عمليات اجرايي خط آهن شلمچه - بصره از سال 85 با پيش بيني 130 ميليارد ريال اعتبار آغاز شد. ابتدا قرار بود بخش ايراني اين خط آهن تا پايان سال 1386 به بهره برداري برسد. کما اين که "ايرج مظفري"، معاونت فني و امور جاده اي شرکت مهندسين مشاور مترا، ابتداي مهر ماه 1386 اعلام کرد:« هم اکنون اجراي خط  آهن خرمشهر بصره از محور خرمشهر تا مرز شلمچه درحال انجام است و تنها حدود ۶ کيلومتر از مسير باقي مانده که بايد پاک سازي شود و پس از پاک سازي کامل، طراحي و اجراي ادامه مسير صورت مي گيرد.»

وي افزود:« در صورت پاکسازي به موقع مسير از مين گذاري هاي بجا مانده از جنگ تحميلي، محور فوق از خرمشهر تا مرز شلمچه تا پايان سال ۸۶ افتتاح و به بهره برداري مي رسد.»

به گفته مظفري، ادامه ساخت و اجراي اين پروژه از مرز شلمچه تا بصره در خاک عراق نيز با انتخاب پيمانکار ايراني مورد توافق دولت دو کشور پس از انجام مطالعات آغاز مي شود.

پس از آن قرار شد اين خط آهن تا نيمه اول سال 87 به شبکه ريلي کشور متصل شود، اما عواملي همچون تملک اراضي در مسير و پاکسازي زمين هاي آلوده به مين و مواد منفجره باقي مانده از جنگ تحميلي، موجب به تاخير افتادن اجراي اين طرح شد به طوري که هنوز اين راه آهن به طور رسمي بهره برداري نشده است.

طبق برنامه قرار بود پس از اتمام طرح احداث راه آهن خرمشهر به شلمچه طرف عراقي نيز خط آهن بصره تا شلمچه را به طول ۳۵ کيلومتر احداث کندو با بهره برداري کامل از اين طرح امکان ترانزيت ريلي کالا بين کشورهاي عراق ، ايران ، ترکيه، اردن و سوريه فراهم شود.

ولي با وجود اين که تنها 15 کيلومتر از خط آهن شلمچه- بصره در خاک ايران و بقيه آن يعني 35 کيلومتر در خاک عراق قرار دارد، از آن زمان تا کنون هنوز مسئولان عراقي اقدام جدي در اين باره انجام نداده اند. در اين طرف مرز نيز بنا به وعده مسئولان بخشي از مسير که در خاک ايران قرار دارد، قرار بود امسال در سالگرد آزادسازي خرمشهر به صورت رسمي بهره برداري شود.

به گفته "عليرضا احتشامي" مديرکل راه آهن جنوب هزينه ساخت اين مسير در حدود 200 ميليارد تومان بوده است.

مزاياي يک خط آهن

هيچ راه ارتباطي جديدي بدون مزايا نيست ولي مزاياي خطوط ريلي به مراتب بيشتر است. کما اين که يکي از شاخص هاي توسعه يافتگي ميزان بهره مندي يک کشور از خطوط ريلي است. ولي مزاياي خاص اين خط چيست؟

هوشنگ پاکدل ، معاون ساخت و توسعه شبکه راه آهن نيز معتقد است: با افتتاح اين راه آهن و تکميل آن در خاک عراق به طول تقريبي 35 کيلومتر تا بصره، امکان برقراري ارتباط ريلي بين ايران و عراق فراهم مي شود.

به گزارش ايرنا به نقل از روابط عمومي شرکت ساخت و توسعه زيربناهاي حمل و نقل وي ادامه مي دهد:با بهره برداري از اين راه آهن امکان تبادل بار و مسافر به ويژه زائران اماکن متبرکه کربلا ، نجف اشرف و ساير مراکز زيارتي واقع در خاک عراق وسوريه امکان پذير مي شود.

معاون ساخت و توسعه راه آهن شرکت ساخت و توسعه زيربناهاي حمل و نقل،همچنين مي گويد: مسير مذکور براي تردد قطارهاي مسافري 160 کيلومتر و براي قطارهاي باري 120 کيلومتر در ساعت طراحي و احداث شده است.

وي اظهار مي دارد: اين مسير به عنوان کوتاه ترين مسير ريلي ارتباط بين دو کشور ايران و عراق، امکان استفاده از پتانسيل هاي موجود در بنادر مهم خرمشهر و امام خميني (ره) و منطقه آزاد اروند و بندر بصره را در راستاي حمل و نقل ترکيبي در حالت دريائي - ريلي ترانزيت کالا فراهم مي کند .

نماينده خرمشهر نيز در باره اين خط و مزاياي آن مي گويد:  با بهره برداري کامل از اين طرح ظرفيت هاي دو کشور در زمينه تجارت افزايش مي يابد، همچنين معيشت مردم بهبود و امنيت مناطق مرزي نيز ارتقا پيدا مي کند.

" مصطفي مطورزاده" مي افزايد:  از اقدامات اساسي که بعد از سقوط صدام بين دو کشور عراق و ايران صورت گرفت توافق درباره ساخت محور خرمشهر- بصره بود که خوشبختانه عمليات اجرايي اين طرح در داخل ايران به پايان رسيده است و با توجه به اهتمام ويژه اي که وزير جديد راه عراق به اين طرح دارد، پيش بيني مي شود دسترسي ريلي هموطنان به کشور عراق به زودي امکان پذير شود.

به گفته وي، محور شلمچه - بصره علاوه بر صرفه اقتصادي و تسهيل دسترسي زائران ايران به عتبات عاليات، تعداد مسير هاي دسترسي به کشور هاي اروپايي و آفريقايي را افزايش مي دهد و از اين جهت نيز داراي اهميت است، زيرا با اتصال اين ريل به راه آهن عراق و از آن سو به سوريه و اردن، راه ريلي ايران به اروپا، مديترانه و آفريقا باز خواهد شد.

"مطور زاده" درباره آثار اجتماعي و اقتصادي راه اندازي اين محور مي گويد: افتتاح اين محور به طور حتم تأثيرات اساسي در وضع معيشتي، اشتغال و رونق اقتصادي مردم منطقه خواهد داشت.

وي حمل ونقل مسافران و کاروان هاي راهيان نور، انتقال کالاهاي صادراتي عراق به مرز شلمچه و کاهش بار ترافيکي در محور زميني خرمشهر به شلمچه را از مزاياي ساخت اين راه آهن برشمرد.

يک کارشناس مسئول در معاونت عمراني استانداري خوزستان نيز در اين باره مي گويد: با اجراي طرح راه آهن خرمشهر- بصره شبکه ريلي کشور به کشورهاي شرق مديترانه متصل مي شود.

وي مي گويد: همچنين اجراي اين طرح در رونق اقتصادي استان و کشور نقش به سزايي خواهد داشت. اين طرح مي تواند ارتباط استان خوزستان و کشور به خاورميانه را برقرار کند.

اين کارشناس مسئول مي گويد: با بهره برداري از اين خط ريلي و ادامه آن به شلمچه و بصره امکان اتصال شبکه ريلي کشور به کشورهاي شرق مديترانه و ترانزيت کالا به عراق فراهم مي شود.

"محمد علي رضايي"، عضو کميسيون عمران مجلس نيز با بسيار مهم خواندن اين پروژه مي گويد: اين خط آهن سهم بسيار مهم در رونق اقتصادي اجتماعي منطقه و استان خوزستان دارد و مسئولان بايد هرچه سريع تر آن را به بهره برداري برسانند.

"عليرضا احتشامي" ، مديرکل راه آهن جنوب نيز معتقد است: با راه اندازي اين خط ترانزيت کالا و صادرات از مرز شلمچه محقق مي شود و امکان ترانزيت کالا و صادرات به کشورهاي عراق، سوريه و کشورهاي آفريقايي و اروپايي فراهم خواهد شد.

او مي گويد: با اتصال اين خط راه آهن به بصره، امکان ارتباط و تردد زوار به عتبات عاليات از طريق خط ريلي فراهم مي شود.

يک مقام مسئول در وزارت راه نيز مي گويد: با توجه به اين که مرز شلمچه يک مرز تجاري است اتصال اين خط آهن به خط آهن عراق موجب رشد چشمگير صادرات و واردات در منطقه مي شود. به ويژه کالاهايي که از طريق راه آهن شرق کشور از هند، پاکستان و ... وارد مي شود مي تواند از اين طريق به بندر لاذقيه در سوريه و از آن جا به اروپا ارسال شود.

وي تاکيد مي کند: البته در حال حاضر اين خط آهن در اين سوي مرز فعال است و بار و مسافر جابه جا مي کند ولي هنوز منتظر اتصال آن به خط آهن عراق هستيم.

ولي... نشد!

ولي همان طور که مطرح شد قرار بود هم زمان با فرارسيدن سالروز آزادي خرمشهر، راه  آهن خرمشهر- شلمچه افتتاح رسمي شود که با حضور نيافتن مسئولان وزارت راه در اين پروژه افتتاح آن به تعويق افتاد.

دوم خرداد ماه سال جاري "عليرضا احتشامي" مدير کل راه آهن خرمشهر در گفت وگو با باشگاه خبرنگاران با اشاره به تعويق افتتاح رسمي راه  آهن خرمشهر - شلمچه گفت: قرار بود مسئولان وزارت راه به طور خصوصي حوزه مشترک ساخت و زيربناهاي حمل و نقل کشور در سالروز آزادسازي خرمشهر، راه آهن خرمشهر - شلمچه را افتتاح کنند که متاسفانه محدوديت زماني موجب شد افتتاح اين پروژه به زمان ديگري موکول شود.

وي افزود: هم اکنون جابه جايي بار در اين مسير ريلي بعد از بهره برداري آزمايشي، در حال انجام است و ما مشکلي درخصوص افتتاح رسمي اين خط ريلي نداريم.

"احتشامي" اظهار داشت: سکوي 800 متري اين محور ريلي که در شلمچه قرار دارد به بهره برداري رسيده و از خرمشهر 15 کيلومتر فاصله دارد.

وي گفت: اين محور به شبکه هاي ارتباطي و فيبر نوري مجهز شده و کارهاي عملياتي آن تا نقطه صفر مرزي به پايان رسيده است.

"احتشامي" با اشاره به ميزان اعتباري که در اين پروژه هزينه شده است،رقم جديدي را اعلام کرد: نزديک به 28 ميليارد تومان براي احداث اين راه آهن هزينه شده است.

چرا افتتاح نشد؟

ولي دليل توقف ناگهاني کار آن هم با سرمايه گذاري عظيم و صرف 5 سال وقت چه بود؟

با "احمد علي مقيمي"، عضو کميسيون عمران مجلس تماس مي گيرم تا نظر وي را جويا شوم اما او به صراحت مي گويد: در جريان موضوع نيستم!

به سراغ "فرج زاده" عضو ديگر کميسيون عمران مي روم ولي وي نيز مي گويد: مي دانم که اين پروژه ناگهان متوقف شد ولي نمي دانم چرا. بهتر است از نمايندگان آبادان و خرمشهر بپرسيد.

ولي موفق به صحبت با آن ها نمي شوم.

در اين بين "محمد علي رضايي"، ديگر عضو کميسيون عمران مي گويد اين توقف دو دليل داخلي و خارجي دارد.

وي اضافه مي کند: دليل داخلي کمبود و تخصيص دير هنگام اعتبار است که يک مشکل ديرينه و بسيار زيان بار در کشور بوده و هست و مشکل دوم تغييرات پيش آمده در دولت عراق و تاخير در تصميم گيري آن هاست.

در عين حال هشتم خرداد ماه گذشته نماينده مردم خرمشهر در مجلس شوراي اسلامي به خبرگزاري فارس گفت: خط راه آهن خرمشهر شلمچه قرار بود همزمان با فرارسيدن سالروز آزادي خرمشهر با حضور سرپرست وزارت راه افتتاح شود که به دلايل نامعلومي به تعويق افتاد.

"مصطفي مطورزاده" با اشاره به آماده بودن پروژه و همچنين فعاليت غيررسمي آن تصريح کرد: معلوم نيست علت به تعويق افتادن افتتاح اين پروژه به چه دليلي بوده است.

وي گفت: قرار بود مسئولان وزارت راه به طور خصوصي حوزه مشترک ساخت و زيربناهاي حمل و نقل کشور در سالروز آزادسازي خرمشهر، راه آهن خرمشهر شلمچه را افتتاح کنند که ظاهرا اين موضوع به تاريخ ديگري موکول شده است.

نايب رئيس کميسيون اقتصادي مجلس شوراي اسلامي در ادامه بر لزوم چاره انديشي براي اتصال خط آهن شلمچه به بصره تاکيد کرد و ابراز داشت: خط راه آهن شلمچه به بصره، در نقطه صفر مرزي به طول 37 کيلومتر است که مطالعات اوليه آن انجام شده و در صورت رضايت دو کشور ايران و عراق، ريل گذاري اين محور آغاز مي شود.

نماينده مردم خرمشهر در مجلس شوراي اسلامي، عنوان کرد: قطعا تعامل هاي اقتصادي کشورهاي ايران و عراق با افتتاح محور ريلي خرمشهر شلمچه و بعد از آن محور شلمچه بصره گسترش پيدا مي کند.

از مسئولان استان خوزستان، کارشناس مسئول در معاونت عمراني استانداري خوزستان در اين باره مي گويد: طبق برنامه قرار بود پس از اتمام اين طرح طرف عراقي نيز خط آهن شلمچه - بصره را به طول ۳۵کيلومتر احداث کند.ولي به دلايلي که هنوز براي ما روشن نشده است دولت عراق در اين کار تعلل مي کند.

وي تاکيد مي کند: دليل اين تاخير هرچه باشد باعث ضرر اقتصادي- سياسي زيادي براي هر دو کشور و حتي کشورهاي هم جوار مي شود.

وقتي اين موضوع را با يک مقام مسئول در وزارت راه در ميان مي گذارم مي گويد: وزير راه عراق در آن زمان فرد پي گيري نبود اما آن وزير اکنون عوض شده ولي ما هم نمي توانيم زياد فشار بياوريم. تنها کاري که مي توانيم انجام دهيم ادامه مذاکرات و رايزني و هم فکري است ولي مطمئن باشيد که موضوع را رها نکرده ايم.

چنين به نظر مي رسد که اين مشکل هر چه هست بيشتر مربوط به آن سوي مرز است و مشکل داخلي نيست. ولي به هر حال پيگيري ماجرا و مذاکره و رايزني تا رسيدن به نتيجه هم چنان ضروري به نظر مي رسد.

چکيده گزارش

عمليات ساخت خط آهن خرمشهر-شلمچه- بصره از سال ۱۳۸۵ با هدف انتصال خط ريلي ايران به اروپا آغاز شد و به گفته مسئولان ايراني عمليات اجرايي آن عملا در سال گذشته به پايان رسيد و قرار بود در سالگرد آزادسازي خرمشهر امسال به بهره برداري برسد که ظاهرا چنين نشد. هرچند اين خط آهن ۱۶ کيلومتري (که برخي مي گويند ۱۵ و برخي حتي ۱۷ کيلومتر)در اين سوي مرز مورد بهره برداري قرار گرفته و هم اکنون توسط آن بار و مسافر جا به جا مي شود ولي اتصال آن به راه آهن عراق در هاله اي از ابهام قرار گرفته با توجه به نقش اين خط آهن در توسعه استان خوزستان ، منطقه و حتي کشور، بي شک تعويق و تعلل در اتصال اين خط ريلي ضرر و زيان هاي جبران ناپذيري براي هر دو کشور در پي دارد. با پي گيري هاي صورت گرفته مشخص شد که دليل اين تعلل، طرف عراقي است و مشکلات خاص سياسي و اقتصادي که درگير آن است و مسئولان ايراني مي گويند چاره اي نيست جز صبوري و ادامه مذاکرات.

منبع: خراسان

:
:
:
آخرین اخبار