عده ای تاکید می کنند همیشه دستانی از خارج در نحوه داوری ها و اعلام نتایج دخالت دارند و نمی گذارند داوری جشنواره های تئاتر درون استانی به طور سالم برگزار شود. همیشه ردپای چند نفر در تمامی ارزیابی نمایشهای جشنواره های استان دیده می شود به شکلی که نگرانی هایی از جنس اعمال سلیقه های شخصی و رابطه ای در جشنواره های تئاتر استان، در میان عده ای از هنرمندان به شدت افزایش یافته است.

یکی از جشنواره هایی که این روزها داوری و اعلام نتایج مرحله بازبینی آثارش بر سر زبان هاست و صدای اعتراض جمعی از گروهای نمایشی درون و برون استانی را درآورده و حاشیه های بسیاری را در پی داشته است، هفدهمین جشنواره تاتر مقاومت فتح خرمشهر است که روز به روز به زمان برگزاری اش نزدیک تر می شویم.

یکی از کارگردانان خوزستانی تئاتر در رابطه با جشنواره فتح خرمشهر می گوید: علیرغم اینکه بچه های خرمشهر خود بانی این جشنواره بوده اند اما متاسفانه دیگر نقشی در اجرای آن ندارند و عملا از دست خرمشهری ها خارج شده است.

خرمشهر پل صعود دیگران

محمود عیسی پور عنوان می کند: متاسفانه در هیچکدام از بخش های این جشنواره هیچ امتیاز ویژه ای برای بچه های خرمشهر که پایه گذار آن بودند، قائل نشده اند، در حالی که می بینیم جشنواره مریوان که جشنواره ای مانند جشنواره فتح از یک شهرستان شروع شده است مستقیم برای جشنواره تئاتر فجر خروجی دارد و علیرغم اینکه تهرانی ها هم در این جشنواره دخالت دارند اما اولویت بچه های مریوان همچنان حفظ شده است.

وی می افزاید: با اینکه پارسال تعلق گرفتن یک یا دو سهمیه از جشنواره فتح به بچه های خرمشهر را از مسوولین خواستار شدیم اما به این خواسته توجهی نشد. با اینکه بانیان این جشنواره خود با تلاش و پیگیری هایی که داشتند آن را به یک جشنواره ملی تبدیل کردند اما حالا با دیدن بی مهری مسوولان و متولیان هنر استان نسبت به جایگاه خرمشهر در این جشنواره از تلاش هایشان پشیمان شده اند و به همان منطقه و استانی بودن آن هم راضی هستند زیرا اعتقاد دارند خرمشهر با این جشنواره به پل صعودی برای دیگران تبدیل شده است.

این کارگردان خوزستانی تئاتر در خصوص داوری ها اینگونه انتقاد می کند: متاسفانه در بحث داوری کمیت جای کیفیت را گرفته است و داوران به جای اینکه به فکر انتخاب کارهای با کیفیت باشند فقط به پر شدن جدول جشنواره آن هم به هر قیمتی می اندیشند.

عیسی پور با بیان اینکه جشنواره ای که بر پایه موضوع دفاع مقدس برنامه ریزی شده است نیازمند داوری تخصصی و فنی است، اظهار می کند: تا زمانی که داوری ها به وسیله هنرمندان تهرانی انجام می شد تا حدودی هر چند اندک تخصصی تر بود اما متاسفانه مدتی است که چیزهای دیگر جای تخصص گرایی را گرفته است.

وی در خصوص بهره مندی از حضور هنرمندانی که بیشتر در عرصه هنر دفاع مقدس تجربه دارند و پیشکسوتانی که خود با جنگ ملموس بوده اند ولی متاسفانه به علت پاره ای بی مهری ها کنار گذاشته شده اند در زمینه داوری ها پیشنهاد می دهد و برگزاری کارگاه های آسیب شناسی و تحلیلی دفاع مقدس و کلاسهای تخصصی نویسندگی، کارگردانی و بازیگری را در راستای بهتر شدن داوری ها موثر می داند.

موسسان هیچ کاره اند

عبدالله حلیات دیگر هنرمند تئاتر خرمشهری است که با توجه به اینکه خود جزء پنج نفری بوده که جشنواره فتح خرمشهر را در این شهر بنیان نهاده اند اما آنقدر از بی مهری های مسوولین به تنگ آمده است که شرکت در جشنواره های برون استانی را به شرکت در جشنواره ای که خود از پایه گذاران آن بوده است ترجیح می دهد زیرا اعتقاد دارد خود و کارهایش آنجا بیشتر مورد توجه و اقبال قرار می گیرند.

وی توضیح می دهد: این جشنواره توسط پنج نفر از هنرمندان خرمشهری که خود نیز جزء آنان بودم با تمام سختی و مشقت ها راه اندازی و پس از پیگیری های بسیار به یک جشنواره ملی تبدیل شد. بچه های خرمشهر برای سرپا نگهداشتن آن بدون وابستگی و حمایت از جایی خود همه امور آنرا به عهده داشتند به گونه ای که در سالهای ابتدایی حتی جوایز گروهها را از جیب خود خریداری می کردند اما اکنون که جشنواره به ثمر رسیده است بچه های خرمشهر در آن فقط نقش خادم را دارند و به خدمتگزار محض دیگر هنرمندان تبدیل شده اند و عملا می توان گفت که هیچ کاره اند.

کارگردان خرمشهری تئاتر استان می گوید: هر سال فقط در زمان برگزاری جشنواره به شکل نمایشی از ما دعوت می شود و ما فقط به صرف دلسوزی برای جشنواره ای که بانی اش بوده ایم در این ستاد شرکت می کنیم.

مخالفان جشنواره دایه مهربانتر از مادر

حلیات خاطر نشان می کند: تا جشنواره دهم که همه چیز به دست خود بچه های خرمشهر اداره می شد هیچکس در استان موافق برگزاری آن نبود و ما هر سال باید بر سر برگزاری آن با مسئولین درگیر می شدیم اما حالا که جشنواره به یک جشنواره ملی تبدیل شده است همان کسانی که مخالف برگزاری آن بوده اند دست بانیان آن را از هر گونه دخل و تصرف در آن کوتاه کرده اند.

وی ادامه می دهد: در زمانی که دبیرخانه جشنواره در خرمشهر بود کیفیت در انتخاب کارها حرف اول را می زد به طوری که حتی اگر لازم بود کارهای خودمان را رد می کردیم تا کیفیت جشنواره پایین نیاید. اما آنچه امروز مشاهده می کنیم داوری های ضعیف و غیر فنی است به عنوان مثال می توان به انتخاب کارهای تکراری که سالهای قبل در دیگر جشنواره ها شرکت کرده اند در این جشنواره اشاره کرد که با تغییر در شیوه اجرا و اسم به دبیرخانه فرستاده می شوند و متاسفانه مورد تایید هم قرار می گیرند.

 وجود لابی خاص در تاتر خوزستان

این بانی جشنواره فتح خرمشهر می افزاید: متاسفانه نه تنها در استان بلکه در کل تئاتر ایران داوری های غرض ورزانه و از روی آشنا بازی جای تخصص را گرفته که این امر در خوزستان بیشتر مشهود است.

حلیات با بیان اینکه از جشنواره فتح خرمشهر فقط دوندگی و خدمتگزاری اش برای ما باقی مانده، می گوید با تمام ناملایمت ها همچنان هدف بچه های خرمشهر مهمان نوازی از شرکت کنندگان است تا کسی ناراضی از جشنواره نرود.
 
دبیرخانه به خانه برگرد

وی در پایان از مسوولین بازگشت دوباره دبیرخانه جشنواره فتح را به خرمشهر، جایی که به آن تعلق دارد، خواستار می شود تا خرمشهر نیز مانند مریوان بار دیگر حضور دبیرخانه را در جایگاه واقعی اش ببیند و بر این امر تاکید می کند که این خواسته بچه های خرمشهر نه از روی خودخواهی بلکه برخاسته از دلسوزی است به گونه ای که اعتقاد دارند در حالیکه دبیرخانه در خرمشهر باشد از توان تمام نیروهای متخصص و با تجربه استان استفاده خواهند کرد.

سه رای مثبت معیار انتخاب

از سوی دیگر اما حشمت الله قاسمی داور بازبینی آثار ارسالی هفدهمین جشنواره تئاتر مقاومت فتح خرمشهر در خصوص اعتراض برخی از گروه ها نسبت به نتایج اعلام شده و نحوه داوری ها اظهار کرد: هر سه داور با دقت تمام کلیه فیلم های ارسالی را دیده و هر کدام بر اساس نظر و تجربه خود امتیاز دهی کرده اند که در پایان هر اثری که در مجموع سه رای مثبت از هر سه داور را کسب کرد به عنوان کار منتخب معرفی شد. با توجه به کثرت و کیفیت آثار ارسالی و با توجه به اینکه چون معیار اصلی در انتخاب کارها پرداختن به موضوع دفاع مقدس است و به همین دلیل نمایش هایی که به این موضوع می پردازند همه به هم نزدیک هستند، انتخاب کارها امری دشوار بوده است.
 
وی همچنین در خصوص کیفیت آثار راه یافته به مرحله بازبینی این جشنواره گفت: خوشبختانه نمایشهای ارسالی به دو بخش صحنه ای و خیابانی این جشنواره همچون سال های گذشته از کیفیت خوبی برخوردار بوده است.

قاسمی با بیان اینکه کیفیت آثار ارایه شده در بخش صحنه ای از نمایشهای خیابانی بهتر بوده است، عنوان کرد: از بین بیش از صد کار ارایه شده هیات داوران حدود 21 کار را پس از تایید نهایی به بخش مسابقه جشنواره معرفی کردند که از این تعداد تعداد هشت کار خیابانی و دو کار نیز از کشور عراق انتخاب شده اند.

داور بازبینی هفدهمین جشنواره تئاتر فتح خرمشهر در پاسخ به این سوال که چطور کارهایی که در جشنواره های مطرح دیگر مانند جشنواره بین المللی فجر به عنوان کار برگزیده معرفی شده اند در این جشنواره از سوی هیات داوران رای مثبت نگرفته و به اصطلاح رد شده اند، توضیح داد: در این جشنواره هم مانند همه جشنواره ها اولویت با آثاری است که تاکنون در هیچ جشنواره ای شرکت نکرده اند و با توجه به اینکه سه داور قضاوت را برعهده دارند کارهایی تایید می شود که رای مثبت سه داور را با هم دریافت کرده باشند و این شامل همه کارها می شود.

قاسمی همچنین توضیح داد: اینکه کاری به جشنواره ای دیگر راه پیدا می کند یا در آن جشنواره موفق به کسب مقام هم می شود نمی تواند دلیلی بر این باشد که حتما در جشنواره ای دیگر هم پذیرفته شود زیرا معیار هر جشنواره و هر داور با بقیه متفاوت است. لذا به منظور تقویت و حمایت از گروه های استانی، کارهایی از استان که در دیگر جشنواره ها شرکت کرده بودند در صورتیکه موفق به کسب هر سه رای مثبت داوران شده اند به عنوان کار منتخب معرفی شده اند که این امتیاز هم فقط برای گروههای خوزستانی در نظر گرفته شد.

اعتراضات بررسی می شود

وی در خصوص رسیدگی به اعتراضات تصریح کرد: گروههایی که نسبت به نتایج اعلام شده اعتراض دارند می توانند اعتراض خود را به دبیرخانه جشنواره مطرح کرده انشالله مورد بررسی قرار خواهد گرفت و در صورت وجود مشکل رفع خواهد شد.

متاسفانه علیرغم پیگیری های مستمر در خصوص مصاحبه با حسین ذوالفقاری رییس انجمن هنرهای نمایشی خرمشهر، وی حاضر  به پاسخگویی و بیان نظرات در این زمینه نشد.

گزارش: ثائره حیاتی