مسئول آزمایشگاه سالک شوش گفت: وجود تنها یک مرکز سالک در این شهرستان و محدودیت امکانات و همچنین نیروی انسانی، جوابگوی همه مراجعه کنندگان یک شهرستان، با تعداد بیش از 100 روستا نیست، ولی تلاش خود را خواهیم کرد.

نخاله‌های ساختمانی فراوان در شوش، غیربهداشتی بودن بخش اعظمی از شبکه فاضلاب شهری و روستایی، همچنین وجود حیوانات، شوش و اطراف روستاهای آن را را بیش از پیش در معرض بیماری «سالک» قرار داده است.

افزایش چشمگیر مبتلایان به این بیماری در چند ماه گذشته، باعث نگرانی مردم و کار‌شناسان شهرستان شوش شده است.

سالک یک بیماری پوستی مشترک بین انسان و حیوان است که از طریق نیش یک پشه آلوده به انگل به نام «پشه خاکی» به انسان منتقل می‌شود، پشه‌های خاکی که با انتقال انگلی به نام «لیشمانیا» انسان را به سالک مبتلا می‌کنند، در پناهگاه‌های گرم و مرطوب مانند شکاف دیوار‌ها، اطراف توده‌های زباله و اماکن متروک زندگی می‌کنند.

تابستان، آغاز فصل انتشار پشه و گزش است. ولی علائم بیماری 6 تا هشت ماه بعد ظاهر می‌شود، این است که پائیز و زمستان را می‌توان اوج مراجعه مبتلایان دانست، زخم‌های سالک پس از 6 تا 12 ماه مداوا بهبود می‌یابند اما در صورت درمان نامناسب، می‌توانند آثاری دائمی و جبران ناپذیر روی بیمار بگذارند. این در حالیست که امکانات درمانی در شوش بسیار ضعیف است.

بدین منظور گفت‌و‌گویی با «کوروش پارسا» مسئول آزمایشگاه مالاریا، سالک و بیلارزیوز مرکز بهداشت شوش دانیال (ع)، انجام شده است که می‌خوانید.

*کمی بیشتر از بیماری سالک بگویید.

سالک یک بیماری پوستی مشترک بین انسان و تعدادی از حیوانات از جمله جوندگان و گروه سگ‌ها است، این بیماری با ایجاد یک برآمدگی قرمز رنگ مشخص می‌شود، سپس به یک توده کوچک سفت و کبود رنگ تبدیل می‌شود و در صورت درمان نامناسب زخمی شده و از خود جوشگاه بد شکلی به جای می‌گذارد که به زیبایی فرد لطمه می‌زند و باعث اثرات روانی بر فرد می‌شود.

*این بیماری را چطور می‌توان شناخت و در صورت مواجهه با آنچه اقداماتی لازم است؟

وجود جوش یا پاپول یا اسکار ریز در محل گزش پشه، که بیش از دو هفته به‌وجود بیاید به نحوی که با فشار دادن محو نشود و علاوه بر آن هاله قرمز رنگی نیز دور آن وجود داشته باشد، در صورت مشاهده علائمی مشابه آنچه ذکر شد، ارجاع فرد مشکوک به آزمایشگاه سالک در مرکز شماره 3 واقع در خیابان حوزه علمیه شهرستان شوش، روبه روی دبستان ابن سینا لازم است و قطعا مراجعه به آزمایشگاه، مهم‌ترین اقدام برای مهار و کنترل این بیماری به شمار می‌رود.

*آیا می‌شود این بیماری را در شهرستان شوش دانیال (ع) کنترل کرد؟

دلایل مختلفی باعث شیوع این بیماری می‌شود که از آن جمله می‌توان به عوامل شهری همچون انباشته شدن زباله‌ها، نخاله‌های ساختمانی، غیربهداشتی بودن فاضلاب‌های شهری، سگ‌های ولگرد آلوده و وجود جوندگان به خصوص موش‌های صحرایی، اشاره کرد، فضولات حیوانی که اطراف منازل روستایی وجود دارند از جمله علت‌های شیوع این بیماری در روستا‌ها هستند. البته وجود بیمار با زخم باز این امکان را برای پشه خاکی مهیا می‌کند که انگل بیماری را از فرد آلوده به دیگران انتقال دهد، از بین بردن مخزن آلودگی اهمیت زیادی در برنامه کنترل بیماری سالک دارد.

*چگونه می‌توان مخزن این بیماری را در شهر شوش و روستاهای اطراف آن از بین برد؟

مخزن این بیماری در شهر شوش، سگ‌های ولگرد آلوده و در نوع روستایی، موش‌ها و جوندگان صحرایی اطراف زمین‌های کشاورزی هستند، در نوع شهری سگ‌های آلوده باید از بین بروند و همچنین بیماران با زخم شهری باید سریعا درمان شوند، در نوع روستایی نیز، از نیمه دوم فروردین‌ماه مبارزه با جوندگان آغاز شده و تا نیمه دوم مردادماه پایان یابد. لازم به ذکر است که همه زخم‌ها نیاز به پانسمان ندارند، در این بین فقط زخم‌های نوع شهری نیاز به پانسمان دارند و در این نوع، پانسمان امر مهمی در جلوگیری از انتشار بیماری به شمار می‌رود، همچنین محل‌هایی که در قسمت باز بدن هستند نیاز به پانسمان دارند و باید به طور مرتب با آب و صابون بچه و با الکل 70 درصد شست و شو و ضدعفونی بشوند.

*آیا اقداماتی از این قبیل در شهرستان شوش انجام شده است؟

در سال گذشته با توجه به بودجه‌ای که از وزارت بهداشت به این موضوع تخصیص داده بودند، لانه‌های جوندگان بار‌ها مورد تخریب و سم پاشی قرار گرفت که امیدواریم تاثیر مثبت این برنامه را در سال جدید ببینیم.

*در مورد گستردگی و شیوع این بیماری در شوش توضیح بیشتری دهید.

شهرستان شوش کانون مهمی برای سالک محسوب می‌شود که ساختار روستایی آن باعث شده که این بیماری اکثرا از نوع روستایی نمایان شود، در واقع سالک دو فصل دارد، فصل گزش و فصل بروز، که اکنون در مرحله سراشیبی فصل بروز هستیم، باید به این نکته اشاره کنم که ازدحام بیماران در شهرستان شوش، نشانه شیوع آن نیست، وجود تنها یک مرکز سالک در شهرستان و محدودیت امکانات و همچنین نیروی انسانی، جوابگوی همه مراجعه کنندگان یک شهرستان، با تعداد بیش از 100 روستا نیست.

*چه امکانات و تسهیلاتی برای مراجعه کنندگان تدارک دیده شده است؟

تمام خدمات رایگان برای مراجعان در حال انجام است و اضافه بر این، گروه تشخیص و درمان نیز در این مورد تلاش زیادی را انجام می‌دهند به طوریکه در طول هفته تا ساعت پنج بعد از ظهر در محل کارم در حال تشخیص بیماران مبتلا به سالک هستم و در مقابل همکاران ما در بخش درمان نیز تا ساعت سه بعدازظهر با تمام وجود، مشغول درمان بیماران هستند.

در حال حاضر امکانات و پرسنل ما این مقدار تعیین شده است البته قرار بر این است که در چند روز آینده مرکز درمان سالک عبدالخان نیز راه اندازی شود که می‌تواند کمک خوبی برای بهتر انجام شدن این برنامه باشد.

*آیا امکان قرنطینه کردن، به منظور کنترل بیماری وجود دارد؟

خیر، نیازی به قرنطینه کردن نیست چرا که اگر بتوانیم برای کنترل بیماری اصولی عمل کنیم قادر خواهیم بود که از انتشار و شیوع این بیماری جلوگیری کنیم که مهم‌ترین اصول آن از بین بردن مخازن بیماری است. اتلاف سگ‌های ولگرد و از بین بردن کلونی (لانه‌های جوندگان) موش صحرایی و تشخیص سریع و درمان به موقع بیماران به کنترل بیماری کمک خواهد کرد.