«94، سال گوسفند است، نه! سال بز است!»؛ آیا چنین بحثی پیرامونتان رخ داده؟ آیا برایتان مهم است که حیوان نماد این سال چیست؟ اصولا ریشه این نامگذاری ها چیست؟
هر سال با نزدیک شده به نوروز و در طول تعطیلات نوروزی، یکی از بحث هایی که میان مردم رایج میشود و درباره آن سخن میگویند، حیوان نماد سال جدید است. نمادی که کمتر میدانیم از کجا خلق شده، چه کسی انتخابش کرده، مبنای انتخاب و معنایش چیست و... ولی هیچ کدام از این ابهامات هم موجب ندید گرفتنش نشده است.
هر سال جدید که از راه میرسد، بعضی از خود میپرسند امسال سال چیست و بعد دربارهاش صحبت میکنند و حتی به اختلاف میرسند؛ اختلافاتی مانند اینکه امسال سال بز است یا گوسفند؟ راستی مگر میشود این دو را اشتباه گرفت؟ اگر این شیوه نامگذاری قدیمی است، چگونه مردمانی که زندگیشان با دامداری عجین بوده، بین بز و گوسفند تمیز قائل نشدهاند؟
مـوش و بقر و پلنگ و خرگوش شمار این چهار که بگذرد، نهنگ آید و مــــار
آنگاه اسـب و گوســفند است شمار حمدونه و مرغ و سگ و خوک آخر کار
این دو بیت شاید مشهور ترین ابیات برای به خاطر سپردن دوازده حیوانی باشند که به سالها نسبت میدهند. اما چرا دوازده تا؟ چرا این حیوانات؟ چه ارتباطی میان این حیوانات وجود دارد و انتخاب یک نماد حیوانی برای سال اصولا چه فایدهای داشته و از چه پشتوانه منطقی ای نشات گرفته؟
راز آلودگی موضوع زمانی کاسته میشود که در ترکیب دوازده حیوان فوق یک تغییر ایجاد کرده و به جای نهنگ، اژدها قرار دهیم. با حساب این تغییر به نظر سخت نیست که ریشه ماجرا را حدس بزنیم؛ آسیای شرقی، احتمالا حوالی سرزمین چین!