از نخستین روز آغاز دفاع مقدس تاسیسات صنعت نفت ایران به عنوان اهداف بزرگ و قابل دسترس آماج حملات زمینی، هوایی و موشکی دشمن قرار گرفت ولی کارکنان این صنعت اجازه ندادند مهمترین هدف عراق که قطع صادرات نفت ایران بود محقق شود.

به گزارش مهر، از همان دقایق آغازین روز 31 شهریور، گلوله  باران پالایشگاه بزرگ آبادان که در خط مقدم جبهه بود، آغاز شد و خارک نیز به عنوان بزرگترین بندر صادراتی نفت ایران هدف حملات پی در پی هوایی دشمن قرار گرفت.

این در حالی بود که ماه ها قبل از شروع جنگ، عملیات خرابکارانه در خطوط لوله نفتی ایران که عموما با تحریک همسایه غربی و کشور های معاند صورت می گرفت به دفعات انجام گرفته و عملیات حفاری شرکت ملی نفت ایران در مناطق مرزی غرب کشور ابتدا با حملات ایذایی مختل و به دنبال آن با حمله مستقیم بعثی ها متوقف و تعدادی از تجهیزات و دکل های نفت به عراق منتقل شده بود.
 
در اوائل جنگ، حملات دشمن بر نفت‎کش ها و دیگر کشتی های تجاری چندان گسترده نبود؛ چون دشمن عملا به گسترش جنگ در حوزه خلیج‎فارس نیازی نداشت؛ با این وصف، بسیج تدریجی نیروهای مردمی، تقویت جبهه های جنگ از سوی ایران و در فشار قرار دادن متجاوز، موجب شد که دشمن با اهدافی چون قطع صدور نفت ایران، اخلال در روند واردات و صادرات، قطع راه های آبی و بالاخره بعد بین المللی بخشیدن به جنگ در جهت درگیر کردن دیگر کشورهای منطقه،  اقدامات تحریک آمیز خود را در خلیج فارس شدت دهد و در دی ماه 1360 با حمله به دو کشتی خارجی عملا امنیت خلیج فارس را مختل کند. 

بدین طریق آبراه های جنوب ایران ناامن شدند و عراق برای تحقق بخشیدن به اهداف استراتژیک خود گام بر می‎داشت در آن هنگام دولت ایران با درک موقعیت، فعالیت های گسترده ای را در جهت بازسازی مناطق و تاسیسات نفتی آغاز کرد. افزایش تولید نفت که به دنبال این اقدامات و در پی همین سیاست صورت می‎گرفت، توانمندی ایران را در راهبردی و اداره امور جنگ به وضوح نشان داد.
 
عراق با موشک های اگزوسه، آرما و هواپیماهای سوپراستانداردی که از فرانسه دریافت کرد مرتب به پایانه های نفتی و نفت‎کش‎های ما ضربه می زد. در طول سالیان جنگ، تاسیسات و کارخانجات شرکت ملی مناطق نفت خیز جنوب خسارات ناشی از دو هزار و 500 حمله موشکی و موشکی راتحمل کرد.با این حال به عنوان سکاندار کشتی اقتصاد کشور تا واپسین روز جنگ برنامه حفظ توان واستمرار تولید به میزان متوسط سه میلیون بشکه  در روز را  به سر انجام رساند.
 
سرقت هشت دکل حفاری توسط عراق
در همین خصوص مدیرعامل شرکت ملی حفاری ایران گفت: هنوز چند ماه از تاسیس شرکت ملی حفاری به فرمان امام خمینی(ره) نگذشته بود که جنگ تحمیلی آغاز و از همان ابتدا آسیب های زیادی به امکانات ما وارد شد؛ به نحوی که هشت دستگاه حفاری که در مناطق مرزی در حال عملیات حفاری بود از سوی ارتش متجاوز بعثی به سرقت رفت و 16 نفر از کارکنان شاغل روی دستگاه ها به اسارت درآمدند.

حیدر بهمنی ادامه داد: برهمین اساس با بازسازی و راه اندازی دستگاه های حفاری به جای مانده از شرکت های حفاری پیشین ظرفیت عملیاتی خود را بالا برده و در طول سال های دفاع مقدس که تاسیسات صنعت نفت زیر آتش دشمن قرار داشت، چرخ این صنعت عظیم را به چرخش درآورده و همواره پشتیبانی و حمایت از رزمندگان اسلام را در اولویت قرار دادند.
 
بهمنی با اشاره به اینکه این شرکت در طول جنگ تحمیلی 42 شهید را تقدیم کشور کرده است، افزود: 279 جانباز و 16 آزاده گرانقدرترین و ارزشمندترین هدیه این شرکت به ملت قهرمان ایران اسلامی در دوران دفاع مقدس بود.
 
بهمنی درباره عملکرد شرکت ملی حفاری ایران در دوران دفاع مقدس در زمینه حفاری و تکمیل چاه های نفت و گاز توضیح داد: از سال 1359 تا 1367 درمجموع با همت، تلاش و از خودگذشتگی کارکنان این شرکت 309 حلقه چاه مشتمل بر 21 حلقه چاه اکتشافی، 184 حلقه چاه توسعه ای و 104 حلقه چاه تعمیری حفاری و تکمیل شد که حفاری و تکمیل چهار حلقه چاه اکتشافی و دو حلقه چاه توسعه ای در نخستین سال جنگ (1359) صورت گرفت.


همچنین سید عبدالله موسوی مدیرعامل شرکت بهره برداری نفت و گاز آغاجاری در مورد نقش صنعت نفت در جنگ می گوید: شهر امیدیه به عنوان محل استقرار شرکت بهره برداری آغاجاری با وجود اینکه در کانون بمباران های رژیم بعث قرار گرفته بود؛ به نوعی به ستاد پشتیبانی جنگ و فعالیت های نفتی تبدیل شده بود چرا که اغلب تجهیزات صنعت نفت که در آن زمان در آبادان مستقر بود به این شهر منتقل شد و شهرستان امیدیه نقش مهمی را در این مدت به عهده گرفت.
 
موسوی اضافه کرد: برای نمونه فرودگاه آبادان که یکی از فعال ترین فرودگاه آن زمان کشور برای پشتیبانی از فعالیت های صنعت نفت با امیدیه منتقل شد و این فرودگاه به عنوان فعال ترین فرودگاه غیر نظامی استان خوزستان فعالیت کرد.
 
وی گفت: همچنین انبارهای کالاهای صنعت نفت در آبادان به طور کامل به شهرستان امیدیه منتقل شد و این انبارها از شهرستان امیدیه پشتیبانی از فعالیت های تولید و استخراج نفت را به عهده گرفتند .این انبارها که بزرگترین انبارهای صنعت کشور بودند تا هم اکنون نیز در این شهر فعال هستند.
 
وقتی در کارگاه مرکزی نفت امیدیه موشک ساخته شد
مدیرعامل شرکت بهره برداری نفت و گاز آغاجاری تصریح کرد: کارگاه مرکزی نفت امیدیه نیز نقش اساسی در جنگ به عهده داشت و حتی کار این کارگاه به جایی رسید که برای یکی از عملیات های نظامی در آن موشک تولید کردند.  این کارگاه همکاری فراوانی با وزارت دفاع داشت و بسیاری از تجهیزات نظامی و دفاعی آن زمان را تولید و در اختیار جبهه ها قرار می داد.

موسوی عنوان کرد: همین اقدامات باعث شد موحوم صفایی یکی از کارگران شرکت نفت در امیدیه با ساخت دستگاهی مشکل سوخت خودروهای جنگی را حل و به عنوان اولین کارگر نمونه کشور بعد از انقلاب لقب گرفت. همچنین یکی دیگر از کارگران شرکت نفت در سال 1366 با طراحی و ساخت دستگاه ذوب باروت که به علت تحریم در اختیار ایران قرار نمی گرفت کمک شایانی به رزمندگان ایران کرد.
 
وی با اشاره به اینکه تاسیسات نفتی شرکت بهره برداری نفت و گاز آغاجاری بارها در طول جنگ مورد اصابت موشک قرار گرفت: بوستر یک و دو که نقش اساسی در تولید و انتقال نفت به نقاط مختلف کشور ایفا می کردند بارها در طوبل جنگ مورد اصابت قرار گرفتند ولی سرعت بازسازی و به جریان افتادن نفت در آن توسط نیروهای صنعت نفت مثال زدنی بود.
 
موسوی همچنین به خط لوله انتقال نفت مارون به اصفهان به عنوانا صعب العبورترین خط لوله نفت جهان بعد از خط لوله نفت آلاسکا اشاره کرد و گفت: این خط لوله که نفت تولید شده در آغاجاری را به پالایشگاه اصفهان منتقل می کرد و نقش مهمی در تامین نیازهای سوختی کشور بر عهده داشت بارها توسط عراق بمباران شد ولی به سرعت توسط کارکنان صنعت نفت باسازی و وارد مدار تولید می شد.

وی یادآور شد: بعد از پایان جنگ نیز کار و تلاش کارکنان نفت به پایان نرسید چرا که بعد از آن نوبت به بازسازی اساسی تاسیسات نفتی بود که در این مقطع نیز کارکنان نفت که شاهد تحریم شدن از سوی کشورهای غربی و عدم ارائه کوچکترین امکانات و دانشی بودند با روحیه جهادی کلیه تاسیسات نفت را بازسازی و نوسازی کردند.
 
سوختن در گدازه های نفت
سید شهریار موسوی فرمانده پایگاه مقاومت شهید تندگویان( صنعت نفت جنوب کشور) در خصوص شهدای صنعت نفت می گوید: یکى از ویژگى هاى شهداى صنعت نفت که شاید میان آ نها با دیگر شهدا تفاوت هایى ا یجاد کند، در نحوه فعالیت و حضور آن افراد در میدانهاى دفاع مقدس است. در واقع این عزیزان در دو جبهه مهم در حال مبارزه با دشمن بعثى بودند: یکى در جبهه مستقیم یعنى در پشت خاکریزهاى اول و دوم و دیگرى در سنگر تولید که پشتیبانى کننده همه رزمندگان اسلام بود و هر دو نیز جبهه هایى مکمل یکدیگر بودند.

وی افزود: نکته دیگر این که شاید بتوان گفت 40 درصد از شهدای صنعت نفت در کارخانه ها و به هنگام تولید مورد هدف دشمن قرار گرفتند و در گدازه هاى آتش سوختند. در حقیقت همه شهداى دفاع مقدس به فرمان ولى امر مسلمین پا در عرصه مقابله با دشمن بعثى، آن هم در تمام سنگرهاى انقلاب و جبهه هاى نبرد حق علیه باطل گذاشتند.