انتقال خون، به فرآیند انتقال خون یا فرآورده‌های خونی از شخص اهداکننده به دستگاه گردش خون فرد دیگر گفته می‌شود. انتقال خون هنگامی انجام می شود که خون اهدا شده پس از تجویز پزشک با تزریق در سیاهرگ دریافت‌کننده، به‌طور مستقیم در جریان خون او وارد می‌شود.

خون اهداکنندگان داوطلب واجد شرایط لازم (با انجام برخی پایش‌ها)، توسط مراکز انتقال خون جمع‌آوری می‌شود. سپس خون هدیه‌شده برای بررسی ایمنی و سلامت آن مورد آزمایش‌های غربالگری و تایید سلامتی قرار گرفته و خونی که در این آزمایش‌ها، رد شود با شرایط خاص و با حفظ کامل ایمنی سوزانده و معدوم می‌شود.

خون و فرآورده‌های خونی سالم به بانک خون مراکز درمانی تحویل و در مواقع نیاز برای یکی از بیماران نیازمند مصرف می‌شود. در بیشتر موارد اهدا کننده، بیمار مصرف کننده خون یا فرآورده را هیچگاه ندیده و نمی‌شناسد.

در ایران، 9 مرداد ماه به نام روز انتقال خون نامیده شده است.

دكتر لاله نظري، مسئول خونگيري اداره كل انتقال خون خوزستان در گفت​وگو با خبرنگار اجتماعي خبرگزاري دانشجويان ايران (ايسنا) منطقه خوزستان، با اشاره به ویژگیهای مورد نیاز یک اهداکننده خون اظهار كرد: اهداكنندگان خون بايد در محدوده سني 18 تا 65 سال و داراي حداقل وزن 50 كيلوگرم باشند. هنگام اهداي خون، به همراه داشتن كارت شناسايي معتبر عكس دار و ترجيجا كارت ملي ضروري است.

وي افزود: مردان سالانه چهار بار (هر سه ماه يك بار) و زنان سالانه سه بار (هر چهار ماه يك بار) مي​توانند خون اهدا کنند.

نظري عنوان كرد: دست چپ و راست در اهداي خون هيچ تفاوتي ندارد. رگ در اهداي خون مهم است كه سعي مي​شود از بزرگترين و برجسته​ترين آن خونگيري شود.

وی ادامه داد: هر كسي كه براي اهداي خون به سازمان مربوطه مراجعه مي​كند، توسط پزشك معاينه مي​شود و در صورت دارا بودن شرايط اهداي خون و مجاز بودن به آن، اجازه اهداي خون به وي داده خواهد شد.

مسئول خون​گيري اداره كل انتقال خون خوزستان با اشاره به آزمايش​هايي که قبل از انتقال خون روي خون اهدا شده انجام می شود، گفت: آزمايش HIV، ويروس هپاتيت B، سفليس و هپاتيت C روي خون​هاي اهدايي انجام مي​شود.

وي با بیان این که اهداکنندگان، كارت اهداي خون دریافت می کنند؛ عنوان كرد: جواب آزمايش يك هفته بعد از اهدا آماده است و كارت خون صادر مي​شود كه مي​توان با مراجعه به نزديك​ترين پايگاه، كارت مربوط را دريافت كرد.

نظري با اشاره به خطر جدی غلظت خون بالا و نقش خونگیری در تنظیم میزان غلظت خون، گفت: غلظت خون بالا موجب ايجاد لخته در رگ​ها و بروز علایم غلظت خون مانند خستگي، كسالت و خوابآلودگي شده و به تبع آن احتمال سكته قلبي و مغزي بالا می رود.

وي افزود: راه پايين آوردن غلظت خون در درجه اول درمان بيماري يا رفع علت زمينه​اي و راه ديگر، خون دادن است؛ البته این روند، اهداي خون نیست بلکه جنبه درماني داشته و در آن، خون فرد گرفته و دور ريخته مي​شود.

مسئول خونگيري اداره كل انتقال خون خوزستان با اشاره به مشکلات خونگیری به روش حجامت، گفت: در صورتي كه حجامت با وسايل غيراستريل يا مشترك انجام شود، خود مي​تواند انتقال دهنده ویروس بیماری ايذر يا هپاتيت بي و سي باشد؛ به همين دليل افراد تا حداقل يك سال پس از حجامت، مجاز به اهدا خون نیستند.

وی با اشاره به تفاوت حجامت با اهداي خون اظهار كرد: در حجامت، خون اغلب از رگ​هاي محيطي خارج مي​شود و به همين دليل در مجاورت هوا،​ سريع لخته شده و قابل استفاده نخواهد بود در حالي كه براي اهداي خون، از خون سياهرگي استفاده مي​شود.

نظری افزود: ميزان خوني كه در فرآیند اهدا گرفته مي​شود، تقريبا بين 405 تا 495 سي​سي است ولي در حجامت، خون بسيار كمتري خارج خواهد شد.

وی با تاکید بر این که افراد مبتلا به اعتیاد مجاز به اهدا خون نیستند، گفت: در صورتي كه خون افراد معتاد به يك نوزاد يا كودك تزريق شود، مي​تواند موجب ايست تنفسي او شود. از آثار مواد مخدر تاثير بر روي مركز تنفس است؛ البته قابل ذكر است كه اين اثر بر روي بزرگسالان مشهود نيست.

مسئول خونگيري اداره كل انتقال خون خوزستان با اشاره به افرادی که معافيت موقت از اهداي خون دارند، عنوان كرد: خانم​هايي كه در دوران حاملگي، شيردهي و قاعدگي هستند پس از سپري كردن دوران مذكور قادر به خون دادن مي​شوند. همچنين حجامت و خال​كوبي در مكان​هاي غيربهداشتي و با ابزار غيراستريل و ابتلا به سيفليس، مانع اهداي خون به مدت يك سال مي​شود.

وي افزود: افرادی كه كم​خوني ناشي از كمبود آهن دارند، در مدت 3 تا 6 ماه تحت درمان قرار می گیرند؛ این افراد نبايد خون بدهند. خانم​هايي كه سقط جنين كرده​اند نیز تا يك سال بعد نبايد خون اهدا كنند.