ریيس كانون وكلاي دادگستري خوزستان گفت: ادله اثبات يكي از موضوعات بسيار مهم در پروندههای جنائي است. ادله اثبات شامل برخي دلايلي ميشود كه پس از جمعآوري، دادگاه ميتواند به استناد آنها، حكم صادر كند.
دكتر يزدالله طاهرينسب اظهار كرد: ادله اثبات در دعاوي حقوقي و كيفري از اهميت زيادي برخوردارند. تا زماني كه دلايل اثبات جمعآوري نشده، دادگاه نميتواند حكم به محكوميت كسي بدهد. قابل ذكر است كه وجود دلايل كافي براي محكوميت لازم هستند اما جهت تبرئه كردن يك متهم از اتهام نياز به دليل نيست.
اين مدرس دانشگاه شهيد چمران اهواز ادامه داد: به عنوان مثال در صورت به قتل رسيدن زني در خانه خود و ادعاي اوليای دم و خانواده وي به مجرم بودن شوهرش، از چه كسي دليل خواسته ميشود؟ آيا از اوليای دم براي اثبات مجرم بودن شوهر يا از خود شوهر براي اثبات بيگناهي خود، دلايل لازم خواسته ميشود؟ كه در اينجا قانون، يك اصل پايهاي به نام اصل برائت و بيگناهي را مبنا قرار ميدهد.
ریيس كانون وكلاي دادگستري خوزستان عنوان كرد: اصل برائت ناظر بر اين است كه هرگاه كسي متهم به جرمي با ورود خسارات به ديگري شود يا فردي ادعاي حقوقي عليه شخصي مطرح كند كه در آن اصل بر آن است كه چنين شخصي مجرم يا بزهكار نيست و خسارتي هم به كسي وارد نكرده، در اين صورت آن شخص كه مدعي و شاكي است بايد دليل اثبات بياورد.
طاهرينسب با اشاره به اينكه دليل هميشه براي محكوم كردن متهم لازم است نه براي تبرئه كردن وي، تصريح كرد: ادله اثبات دعوي به منظور ثابت كردن مجرميت يك متهم به كار ميرود و براي تبرئه كردن دليلي لازم نيست چون اصل بر برائت و بيگناهي است.
وي ضمن اشاره به اصل 37 قانون اساسي گفت: با توجه به اين اصل از قانون اساسي كه میگوید اصل بر برائت است، هيچكس را نميتوان به صرف شكايت يا ادعايي، مجرم تلقي كرد و حتما بايد دليلي بر مجرميت وي به دست آيد.
این وکیل پایه یک دادگستری تصریح کرد: در قتل عمد كه يكي از مهمترين جرايم است و در كشور ما نیز متاسفانه آمار بسيار بالايي دارد و جزو جرايمي محسوب ميشود كه جامعه به آن عادت كرده، دلايل لازم در نظام حقوقي مربوط به آن 4 نوع است.
اين مدرس دانشگاه شهيد چمران اهواز افزود: 4 دليل براي اثبات قتل عمد وجود دارد كه اولين دليل، اقرار است و عبارت از خبر دادن جرمي توسط خود متهم است كه در قتل عمد در محضر قضات دادگاه، يك بار اقرار براي اثبات مجرميت كافي خواهد بود. اگر متهم به قتل در مرحله محاكمه دادگاه كيفري و در حضور قضات، ارتكاب قتل را بپذيرد، اقرار به قتل صورت گرفته است يعني اگر متهم امروز اقرار كرد، در صورت عدول كردن طي روزهاي آينده، از وي پذيرفته نيست.
ریيس كانون وكلاي دادگستري خوزستان ادامه داد: دليل دوم در مورد اثبات قتل عمد، شهادت شهود است كه بايد 2 نفر شاهد مرد عادل و مسلمان در این باره شهادت دهند و شهادت آنها مبتني بر مشاهده شخصي باشد.
طاهرينسب اظهار كرد: سومين دليل براي اثبات قتل، علم قاضي است. علم عبارت است از آگاهي، ایمان و اعتقاد قاضي بر مجرم بودن كسي؛ این علم بايد ناشي از مستندات و مداركي باشد.
وی گفت: چهارمين دليل لازم نيز "قسّامه" است. گاهي دلايل و مدارك موجود براي وصول علم كافي نيست ولي براي دادگاه، توليد ظن و گمان قوي ميكند.
این وکیل پایه یک دادگستری عنوان کرد: در صورت به دست آمدن مستنداتي كه ايجاد گمان كنند ولي براي قاضي، اطمينان حاصل نكند" گفته ميشود پديده لوث (گمان قوي) ايجاد شده كه در اين صورت، دادگاه بر اساس آن قرار "قسّامه" برگزار ميكند، يعني از 50 نفر از اولياي دم خواسته ميشود به قاتل بودن متهم قسم بخورند، و دادگاه پس از آن حكم به محكوميت متهم خواهد داد.