بخشی از ساباط میرزکیان از ساباط های تاریخی شهر دزفول در پی بارندگی‌های شدید اخیر ریزش کرد و شهرداری براساس نظر کارشناسان میراث فرهنگی اقدام به تخریب بخشی دیگر برای رفع خطر این ساباط کرد.
رییس میراث‌فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری دزفول روز سه شنبه پیرامون ریزش ساباط تاریخی میرزکیان و عملیات رفع خطر آن گفت: ساباط میرزاکیان ثبت ملی نیست و این موضوع باعث شده اداره میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع دستی امکان هزینه کردن در این مکان را نداشته باشد بر این اساس مسوولیت نگهداری و احیای این ساباط به عهده مالک بوده است.
حمیدرضا خادم افزود: متاسفانه با وجود درخواست‌های مکرر از مالک این ساباط برای تعمیر این مکان، مالک هیچ اقدامی در این زمینه انجام نداده و این موجب شده است تا وضعیت ساباط طی چند سال اخیر رو به وخامت برود.
وی با اشاره به همجواری این ساباط با خانه قدیمی و مالکیت این ۲ توسط یک مالک ادامه داد: خانه قدیمی همجوار این ساباط متعلق به مالک همین ساباط است که متاسفانه این مالک به دلیل مشورت‌های نادرست حدود چهار سال پیش اقدام به پر کردن شبستان خانه قدیمی کرده است؛ این امر موجب محبوس شدن رطوبت در زیر پایه‌های ساباط و فرونشست این مکان طی این سال‌ها شده است.
رییس میراث‌فرهنگی، گردشگری و صنایع دستی دزفول بیان کرد: مالک خانه همجوار بر روی سقف این ساباط ۲ اتاق احداث کرده و به دلیل متروکه بودن، سقف اتاق‌های بالای ساباط طی ماه‌های اخیر تخریب شده است.
وی افزود: این موضوع جز با بازدید از داخل ملک قابل مشاهده نبود که این امر برای کارشناسان میراث فرهنگی میسر نبود.
سهل انگاری مالک عامل اصلی تخریب ساباط
خادم گفت: احداث اتاق‌های اضافه بر روی ساباط و افزایش بار به سازه، پرکردن شبستان مجاور و محبوس شدن رطوبت زیر پایه‌های اصلی ساباط، فرونشست ستون‌ها، سهل انگاری مالک در حفظ و نگهداری این مکان توسط مالک و درنهایت بارش‌های شدید موجب شد تا این ساباط در شرایط بحرانی و خطرناکی قرار گیرد.
وی افزود: وضعیت ساباط میرزکیان پیش از بارندگی‌های شدید روزهای اخیر نیز بحرانی بود که این بارش‌ها موجب تخریب بخش‌هایی از سقف سازه شد و کل سازه در وضعیت ناپایدار قرار گرفت.
رئیس میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع دستی دزفول با بیان اینکه رفع خطر از این ساباط توسط عوامل شهرداری دزفول در حال انجام است، اظهارکرد: وضعیت این ساباط به گونه‌ای است که برای رفع خطر از آن باید تمام سقف ساباط با نظارت کارشناسان میراث فرهنگی دزفول برداشته شود.
وی افزود: تامین اعتبار برای احداث مجدد سقف این ساباط به دلیل اینکه ساباط ها به عنوان گذرگاه‌های شهری محسوب می‌شوند به عهده شهرداری است.
برخی مالکان خانه‌های قدیمی دزفول از باران برای تخریب این خانه‌ها سوء استفاده می‌کنند
خادم با بیان اینکه متاسفانه برخی مالکان خانه‌های قدیمی دزفول به دنبال تخریب این خانه‌ها هستند، اظهارکرد: برخی از این مالکان با سوء استفاده از بارندگی‌ها، تخریب این خانه‌ها را دنبال می‌کنند.
وی ادامه داد: هشدارها و توصیه‌های لازم به مالکان این خانه‌ها در فصول مختلف و پیش از بارندگی‌ها برای حفظ و حراست از این خانه‌ها داده می‌شود ولی به دلیل اینکه هدف برخی از آنها تخریب ملک قدیمی است، به این مشاوره‌ها بی‌توجهی می‌کنند.
رئیس میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع دستی دزفول با اعلام آمادگی کامل این اداره برای مشورت و کمک به مالکان خانه‌های قدیمی گفت: کارشناسان اداره میراث فرهنگی دزفول مشاوره‌های لازم برای نگهداری و کاهش آسیب به خانه‌های قدیمی را به صورت رایگان در اختیار مالکان قرار می‌دهند.
وی با اشاره به ۲ سامانه بارشی شدید طی یک هفته اخیر افزود: در این بارندگی‌ها هیچ یک از خانه‌های قدیمی شاخص دزفول آسیب ندیده است ولی تعدادی از خانه‌های مخروبه که هیچ ارزش معماری نداشتند بر اثر این بارندگی‌ها دچار ریزش شدند.
سازمان هواشناسی برای روزهای یکشنبه و دوشنبه هفته جاری برای ۲ استان لرستان و خوزستان هشدار بارش باران و وزش باد شدید صادر کرده بود؛ در همین راستا ستادهای بحران استان‌ها و شهرستان‌ها در این ۲ استان در آماده‌باش کامل قرار گرفتند.
بارندگی‌های این سامانه بارشی از بامداد دوشنبه هفته جاری در تمام خوزستان به ویژه دزفول آغاز شد و به دلیل حجم و پیوستگی چند ساعته این بارش‌ها آب گرفتگی‌های گسترده‌ای در سطح معابر دزفول رقم خورد.
طی بارندگی بامداد دوشنبه بیش از ۶۰ میلیمتر بارندگی در دزفول ثبت شد و این امر باعث تخریب بخش‌هایی از سقف ساباط میرزکیان شد که با تخلیه آب‌های سطحی تیم‌های عملیاتی شهرداری دزفول از روز گذشته مشغول رفع خطر از این سازه شدند.
ساباط میرزکیان دزفول پیش از این در آبان ۱۳۹۷ در پی بارندگی‌ها ریزش کرده بود.
ساباط یا سابات از ویژگی‌های معماری زیست‌بوم‌های گرمسیر و کویری است. یکی از کارکردهای سابات پدیدآوردن سایه و جایگاهی خنک برای رهگذران است.
این سازه به علت نیمه پوشیده بودن در تابستان به پدید آمدن کوران هوا می‌انجامد که هوای درون سابات را از بیرون آن خنک‌تر می‌کند. همین نیمه پوشیده بودن در زمستان به گرمتر شدن هوای درون سابات از بیرون آن می‌انجامد.
سابات‌ها همچنین مایهٔ یکپارچگی و استواری خانه‌های کنارشان هستند و به آنها در پایداری در برابر نیروهای پدید آمده از فشار سازه کمک می‌کنند.
بافت تاریخی دزفول تلاقی فرهنگ و تاریخ مردم این دیار کهن و شامل ۲۸ محله قدیمی و در هم تنیده است و تزئینات معماری بی نظیر آن، دزفول را به «شهر آجری» معروف کرده است.
در محدوده بافت تاریخی دزفول که مساحت آن ۲۷۰ هکتار است، بیش از یکصد اثر تاریخی ثبت ملی شده شامل خانه، مسجد، حمام، گذر و بقعه وجود دارد که به گفته کارشناسان بالغ بر ۲۰۰ اثردیگر نیز دراین بافت نیازمند ثبت ملی هستند.
