حمله سگ‌های ولگرد از معضلات اصلی خرمشهر است که از چند روز قبل در پی حمله سگ‌ها به دختربچه‌ای در روستای محرزی، به یک تهدید بسیار جدی تبدیل شده است.

انتقال بیماری‌هایی همچون هاری، کیست، سالک و توکسوکارا از مهم‌ترین دلایلی است که مجموعه سلامت را نگران افزایش بی‌رویه تعداد سگ‌های ولگرد کرده و ساماندهی سگ‌های ولگرد و بلا صاحب مصوبه بسیاری از جلسات شورای سلامت خرمشهر بوده است. همه اتفاق نظر دارند که باید برای رفع مشکل فکری جدی کرد اما پرونده ساماندهی سگ‌های ولگرد جز آن دست پروژه‌هایی است که در خرمشهر بعد از سال‌ها هنوز به سامان نرسیده و فاطمه تنها قربانی این مشکل نیست.

در جلسه شورای سلامت که ۲۷ تیر ۹۷ تشکیل شد، فرشید بهشتی مدیر وقت شبکه بهداشت و درمان خرمشهر از شکایت بی‌شمار مردم از وضعیت سگ‌های ولگرد خبر می‌دهد و می‌گوید: شکایات مردمی بسیاری در خصوص موضوع سگ‌های ولگرد به مرکز بهداشت می‌رسد که مردم خواهان رفع مشکل سگ‌های ولگرد هستند.

شکر اله سلمان زاده رئیس دانشکده علوم پزشکی آبادان نیز در سال ۹۸ به‌صورت جزئی‌تری به این قضیه می‌پردازد و بر خواسته مردم برای رفع مشکل حضور گسترده سگ‌های ولگرد در معابر عمومی شهرهای جنوب غرب استان خوزستان تأکید می‌کند.

۷۵۹ مورد حیوان گزیدگی در منطقه جنوب غرب خوزستان به‌صورت سالیانه آماری است که از سوی او ارائه می‌شود.

سلمان زاده در ادامه به تحمیل هزینه‌های سنگین درمانی در پی حیوان گزیدگی اشاره می‌کند و می‌گوید: حیوان گزیدگی هزینه سنگینی را به خاطر تزریق پنج نوبت واکسن و ایمونوگلوبین برای هر مورد به همراه داشته است.

مصوبه‌ای بی‌سرانجام

ساماندهی سگ‌های ولگرد مصوبه‌ای است که از سال ۹۵ با اعلام ممنوعیت قانونی سگ‌کشی به مصوبه‌ی ثابت شوراهای سلامت خرمشهر تبدیل شده و طرح زنده گیری و عقیم‌سازی سگ‌های ولگرد و بلاصاحب تقریباً از همان روزها به‌عنوان گزینه جایگزین سگ‌کشی مطرح شد. مصوبه‌ای که تا هم‌اکنون به خاطر بحث تأمین اعتبارات در خرمشهر اجرایی نشده است.

فرشید بهشتی در جلسه شورای سلامت تیر ۹۷ شهرداری را به‌عنوان مسئول اجرای طرح معرفی می‌کند و تهدید می‌کند در صورت اقدام نکردن شهرداری، شورای سلامت ناچار به برخورد قضایی علیه شهرداری به‌عنوان متولی انجام کار خواهد بود.

داود دارابی شهردار خرمشهر اما دریکی از جلسات شورای سلامت، اعتبار لازم برای زنده گیری، عقیم‌سازی و نگه‌داری هر قلاده سگ‌های ولگرد را یک‌میلیون تومان اعلام می‌کند و با توجه به اینکه رقم به نسبت حجم کار بالا می شود، از ناتوانی شهرداری برای اجرای طرح تأکید می‌کند و خواستار تأمین اعتبارات از سوی دیگر ارگان‌های می‌شود.

دست همیشه خالی شهرداری خرمشهر چاره‌ای جز گرفتن مجوز سگ‌کشی در چند سال گذشته و به‌صورت مقطعی باقی نگذاشته بود، اقدامی که مستمر نبودنش عاملی در بی‌ثمر بودن اتلاف سگ‌های ولگرد بوده است.

مخالفت دادستانی خرمشهر با اتلاف سگ‌ها و افزایش تعداد سگ‌ها که حالا به معضلی جدی در شهر تبدیل‌شده است باعث می‌شود در جلسه شورای سلامت که ۲۷ شهریور ۹۷ برگزار شد بالاخره شهرداری خرمشهر متولی اجرای زنده گیری سگ‌های ولگرد می شود و مصوب می شود که طبق سهم تعیین شده شهرداری، منطقه آزاد اروند، شرکت نفت و گاز اروندان و اداره کل بندر و دریانوردی اعتبار ۱۰۰ میلیارد ریالی اجرای کار را به‌صورت اشتراکی تأمین کنند.

شهرداری خرمشهر و منطقه آزاد اروند در پی این جلسه از آمادگی برای اختصاص سهم تعیین‌شده خبر می‌دهند، نماینده واحد محیط‌زیست سازمان منطقه آزاد اروند در جلسه سلامت دیگری اعلام می‌کند که پیش از مصوب شدن سهم این سازمان اعتباری را به‌منظور عقیم‌سازی و نگه‌داری از سگ‌های ولگرد در منطقه آزاد اروند در نظر گرفته بود که آبادان از این اعتبارمالی استفاده کرده و محلی برای نگه‌داری سگ‌های بلا صاحب در آبادان توسط پیمانکار تعریف‌شده است اما در خرمشهر برای اجرای این طرح قدمی برداشته نشده است.

نفت و گاز اروندان و اداره کل بندر خرمشهر با دلایلی همچون تعریف نشدن اعتباراتی به این منظور در لیست هزینه کردها از تخصیص اعتبار تعیین‌شده سرباز می‌زنند و طرح بی‌سرانجام می‌ماند.

آغاز زنده گیری سگ‌های ولگرد در محدوده بندر خرمشهر

در همین خصوص نورالله اسعدی مدیرکل بندر و دریانوردی از انعقاد قرارداد با بخش خصوصی برای زنده گیری و عقیم‌سازی سگ‌های ولگرد از اردیبهشت امسال و انعکاس موضوع به شهرداری و مرکز بهداشت به عنوان دبیر شورای سلامت خرمشهر خبر می‌دهد و می‌گوید: قرارداد با بخش خصوصی تحت عنوان اجرای عملیات زنده گیری، پلاک گذاری، واکسیناسیون، عقیم‌سازی و اسکان بهداشتی سگ‌های ولگرد از محدوده بندر تا منازل سازمانی منعقدشده است.

وی از عقیم‌سازی ۹۰ قلاده سگ در فاز نخست این طرح خبر می‌دهد و تأکید می‌کند که سگ‌ها به‌صورت استاندارد و از طریق انجمن حامیان و دوستداران حیوانات از سطح منطقه جمع‌آوری و تمام مراحل عقیم‌سازی و نگهداری آن‌ها انجام‌شده است.

این عملیات در حالی در محدوده مرتبط با این اداره کل انجام می‌شود که طبق مصوبه شورای سلامت اداره کل بندر و دریانوردی خرمشهر موظف به مشارکت در اجرای طرح زنده گیری و عقیم‌سازی در بحث تأمین اعتبارات است تا طرح به‌صورت یکپارچه و در سطح شهرستان اجرا شود.

ضرورت ورود سمن‌ها

حمله سگ‌ها به فاطمه واکنش‌های مردمی بسیاری در پی داشته است، ترس‌های مردمی که از افزایش بی‌شمار و حرکت دسته‌جمعی سگ‌ها بر کودکان خود بیم داشتند و آن‌ها را مخل آسایش و امنیت می‌دانستند، حالا ملموس‌تر شده است.

فرماندار خرمشهر راهکار رفع این مشکل را ورود سمن‌ها و نهادهای مردمی می‌داند و می‌گوید: با توجه به هزینه بالای زنده گیری سگ‌های ولگرد، راهکار فعلی ورود سمن‌های زیست‌محیطی برای اجرای طرح زنده گیری، عقیم‌سازی و نگهداری سگ‌های ولگرد است.

کورش مودت در جلسه‌ای می‌گوید: تعیین نرخ یک‌میلیون برای هر قلاده رقم بالایی است و من شاهد بودم پیمانکاری در شهر دیگر حاضر بود این کار را با رقم کمتری انجام دهد اما در شرایط کنونی نیز ورود سمن‌های و حامیان حیوانات برای تأمین خوراک از پسماندهای غذایی می‌تواند هزینه‌ها را به‌مراتب کاهش دهد.

وی که رئیس شورای سلامت این شهرستان نیز هست،  در گفتگوی رسانه‌ای در پی اتفاق رخ‌داده برای فاطمه با اشاره به ممنوعیت قانونی اتلاف سگ‌های ولگرد، بازهم حل این معضل را نیازمند همیاری، همفکری و همکاری بخش‌های دولتی و خصوصی و سازمان‌های مردم‌نهاد می‌داند.

وی، اجرای مصوبه زنده گیری سگ‌های ولگرد در شرایط فعلی را پاسخگوی حل مشکل نمی‌داند و اظهار می‌کند: اجرای کامل این مصوبه نیازمند اعتبار ویژه و همکاری بیشتر سمن‌ها و سازمان‌های مردم‌نهاد است.

جان انسان‌ها ارجح است

امام‌جمعه خرمشهر جز نخستین مسئولانی است که در گفتگوی رسانه‌ای به ماجرای فاطمه واکنش نشان می‌دهد و با اعلام تأثر از اتفاق پیش‌آمده و همدردی با خانواده فاطمه، برای فاطمه آرزو سلامتی می‌کند.

حجت‌الاسلام محمدجواد عادل پور بر اینکه حقوق انسان‌ها به‌مراتب از حقوق حیوانات بالاتر است، تأکید می‌کند و می‌گوید: اتلاف سگ‌های ولگرد اولویت اول برای حل این معضل است و مصوبه عقیم‌سازی سگ‌های ولگرد اشتباه است چراکه با منطقه و شهر خرمشهر سازگاری ندارد اما متأسفانه برخی از افراد به بهانه‌های مختلف از آن حمایت می‌کنند و به همین امر مانع اقدام جدی در این راستا است.

وی همه مسئولان مقصر اتفاق پیش‌آمده را موظف به پاسخگویی می‌داند و شانه خالی کردن از زیر بار مسئولیت در شرایط فعلی را جایز نمی‌داند.

شورای شهر خرمشهر نیز در جلسه اخیرش که از رسمت افتاد تأثر خود را از این اتفاق اعلام می کند و از تذکر به مسئولان خبر می دهد. امیر سامری سخنگوی شورا در ادامه صحبت‌هایش با اشاره به تعیین شهرداری از سوی قانون به‌عنوان مجری ساماندهی سگ‌های ولگرد، اقدام نکردن شهردار خرمشهر به دلیل کمک نکردن دیگر نهادها را استدلالی اشتباه می خواند و آن را ملزم به انجام وظایف می داند.

حال فاطمه کمی بهتر شده و برای تکمیل درمان دریکی از بیمارستان‌های خصوصی اهواز بستری‌شده است. این آخرین خبر فرماندار خرمشهر از وضعیت جسمی فاطمه است. روانشناسان معتقدند که شاید فاطمه امروز از این اتفاق جان سالم به درببرد اما بی‌گمان ترس همراه همیشگی فاطمه و فاطمه‌های بسیاری خواهد بود که شاید تمام عمر سایه ترس حمله سگ‌های ولگرد بر سر زندگیشان بماند.

هنوز راهی برای رفع مشکل تعیین نشده است طرفداران محیطزیست و حقوق حیوانات منطقه علاوه بر غیرانسانی خواندن سگ کشی، اتلاف سگ‌ها به دلیل عدم استمرار را راهکاری موقتی و مقطعی می‌دانند و زنده گیری و عقیم‌سازی را بهترین راه معرفی می‌کنند. سلمان زاده رئیس دانشکده علوم پزشکی آبادان پیش‌تر طرح شکایت از شهرداری‌های را به‌عنوان آخرین راه برای رفع مشکل مطرح کرده است. مودت فرماندار خرمشهر اما در آخرین گفت‌وگوی رسانه‌ای از مطرح کردن موضوع در جلسه آینده شورای سلامت و امنیت غذایی جنوب غرب استان به امید یافتن بهترین راه خبر می‌دهد.